Náttúrufræðingurinn - 2010, Side 45

125
Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags
vitnisburður um strauma frá Íslandi
út á djúpsævi sunnan landsins.
Annars vegar er um að ræða stórt
svæði undan miðju Suðurlandi, sem
mælt var árin 2000 og 2001. Það
nær um 160 km til suðurs frá land-
grunnsbrún. Hitt svæðið er vestur
undir Reykjaneshrygg og nær frá
landgrunnsbrún í Skerjadjúpi og
eina 40 km til suðurs. Það var mælt
á árunum 2000–2010. Bæði þessi
svæði bera ríkuleg merki um öfluga
strauma á botni, svo öfluga að þeir
hafa rofið djúpa farvegi í botninn.
Lítum fyrst á minna kortið.
Á kortinu af svæðinu sunnan
Skerjadjúps má sjá nokkra megin-
drætti í landslagi hafsbotnsins (1.
mynd). Vinstra megin a kortinu
sjást undirhlíðar Reykjaneshryggjar-
ins. Á botni undan hlíðunum eru
óreglulega lagaðar mishæðir, sem
að öllum líkindum eru gosstöðvar.
Nyrst sést svo landgrunnið með
skarpa landgrunnsbrún. Í hlíðum
landgrunnsins eru margir grunnir
farvegir, sem myndast hafa við
strauma niður hlíðarnar. Að megin-
hluta hafa þeir myndast við grugg-
strauma en skriðuhreyfingar geta
hafa átt hér hlut að máli. Mest áber-
andi einkenni á kortinu eru þó tveir
djúpir farvegir skornir í botninn frá
NNA til SSV. Í þessa farvegi hafa aug-
ljóslega safnast straumar úr mörg-
um giljum í landgrunnshlíðinni á
1. mynd. Dýptarkort af svæðinu sunnan Skerjadjúps. Farvegir hlykkjast frá landgrunnshlíðinni til suðvesturs út á meira sjávardýpi
(liðlega 1.200 m). Nánari umfjöllun í meginmáli. – Map of the area where the Iceland shelf meets the Reykjanes Ridge, showing
channels below the shelf edge. These coalesce to form 2–3 major channels in deeper water. The channels are considered to have been
formed by turbidity currents from the Iceland shelf.
Skerjadjúp
10 km
80 3-4#Loka_061210.indd 125 12/6/10 7:22:21 AM