Gerðir kirkjuþings - 2002, Qupperneq 48

í lögunum er Kirkjuþingi falin sú ábyrgð að setja kirkjunni starfsreglur. Unnið hefur verið
einarðlega að reglusmíði undanfarin ár. Tími hefur samt gefist til að samþykkja ýmsar
ályktanir er varða stefhu kirkjunnar í tilteknum málum, t.d. vímuvamarstefnu og
jafnréttisstefnu.
Jafnhliða hefur átt sér stað visst endurmat og hagræðing, svo sem í rekstri margra stofhana
og sjóða sem hafa verið til skoðunar og hlutverk þeirra skilgreint að nýju. Kirkjuráð hefur
einkum beitt sér fýrir þeim aðgerðum. Skipan sókna og prestakalla er sífellt verkefni sem
biskupafundur vinnur með og Kirkjuþing fær til meðferðar og afgreiðslu. Allt eru þetta dæmi
um þýðingarmikil verkefni sem áður þurfti að bera undir Alþingi til samþykktar.
Margt fleira mætti nefna í kjölfar þjóðkirkjulaganna þar sem unnið hefur verið að því innan
kirkjunnar að fýlla út í þann ramma sem hún starfar í.
Kirkjan þarf að setja fram með einfoldum og aðgengilegum hætti þá stefnumörkun sem felst
í þeim starfsreglum sem þegar hafa verið settar um stöðu, stjóm og starfshætti
Þjóðkirkjunnar. Jafnframt þurfa stofnanir og starfseiningar kirkjunnar að útfæra stefnuna á
sínum vettvangi með einskonar deilistefnu.
Er skortur á heildarsýn?
Stefnumótun eins og hér er til umfjöllunar er ekki nýjung á vettvangi kirkjunnar. I hirðisbréfi
biskupa á hveijum tíma er staða kirkjunnar metin, hlutverk hennar skilgreint, og sett fram
stefna í mörgum málum. Hirðisbréfm ber því að hafa til hliðsjónar í mörgum veigamiklum
málum stefnumótunar. Núverandi biskup hefur í hirðisbréfi sínu sett fram þá sýn að kirkjan
skuli vera “biðjandi, boðandi og þjónandi kirkja”.
í áliti starfsháttanefndar Þjóðkirkjunnar frá 1977 koma fram ýmis atriði stefnumótunar þess
tíma. í safnaðaruppbyggingu Þjóðkirkjunnar fólst einnig stefnumótun. Þá liggur fýrir
stefnumótun upplýsingamála frá árinu 1998 þar sem unnið var eftir svipaðri aðferðafræði og
hér er kynnt.
Engu að síður má halda því fram að kirkjan hafí ekki sett fram vel skilgreinda heildarstefnu,
sem öllum væri kunn og unnið væri markvisst eftir. Á tímum örra breytinga þarf kirkjan
jafnframt að vera í viðbragðsstöðu til að skýra afstöðu sína til mikilvægra mála líðandi
stundar.
Mikilvægt að kirkjan sé í senn trú köllun sinni og trúverðug gagnvart almenningi.
Hvað er stefnumótun? Hver er ávinningurinn?
Spyrja má hvers vegna stefnumótunarvinna sé nauðsynleg fýrir kirkjuna og hvað felst í
henni.
Á tímum aukinna krafna um sjálfstæði og ábyrgð stofnana, skýra skilgreiningu á hlutverki og
markmiðum, árangur í starfi í harðari samkeppni, hefur þessi aðferðaffæði hjálpað
fýrirtækjum og stofhunum að nýta betur mannafla og fjármuni og ná betur markmiðum
sínum. Hér á landi hafa fýrirtæki, stofnanir, sveitarfélög og ríkisvald beitt þessari
aðferðafræði síðasta áratuginn með töluverðum árangri.
44