Gerðir kirkjuþings - 2002, Qupperneq 9

Ég vil leggja höfuðáherslu á hlutverk prófastsdæmanna í þessu sambandi. Ég legg til að hvert
prófastsdæmi, eða tvö eða fleiri í samstarfi, kalli sérstaklega ungt fólk saman til að leggja
stefnumótun lið og hafa áhrif. Brýnt er að örva ungt fólk til þátttöku í kirkjustarfi, þátttöku í
sóknamefndum og öðrum trúnaðarstörfum á vegum sóknanna. Með þátttöku eflist unga
fólkið til áhrifa. Og það hefur miklu að miðla. Við þurfum á ferskum hugmyndum að halda
og nýrri nálgun, innsæi og ferskleika hinna ungu á svo mörgum sviðum kirkjunnar. Það
verður eitt meginverkefni innan stefnumótunar kirkjunnar að styrkja hina ungu.
Þökk sé því unga fólki sem leggur lífí og starfi kirkjunnar lið, og öllu því fólki sem vinnur
með hinum ungu á vettvangi kirkjunnar. Bama og unglingastarf er forgangsverkefni
kirkjunnar sem og að ná til ungs fólks, ungra foreldra og þess fólks sem er að hasla sér völl á
vettvangi dagsins. Allt starf kirkjunnar, guðsþjónusta, boðun, fræðsla og þjónusta þarf að
miða að því að laða það til þátttöku í lífi kirkjunnar og mæta andlegum þörfum þess.
Þjóðarpúlsinn
Enn leiðir þjóðarpúls Gallups í ljós að meirihluti þjóðarinnar er hlynntur aðskilnaði ríkis og
kirkju. Sextíu og átta af hundraði svara þeirri spumingu játandi. Enda þótt enn einu sinni sé
spurt án þess að þess sé getið hvað það hefði í för með sér þá verðum við að hlusta á þessi
æðaslög samtíðarinnar og spyrja: Hvað merkir þetta? Hvað vill þjóðin með þessu svari?
Víst er að einfalt jáyrði svarar ekki því hvað fólk hugsar sér að við taki eftir að síðustu bönd
ríkis og kirkju em rofm. Mikilvægt er fýrir kirkjuna að leita svara við því og leggja mat á
stöðu kristni og kirkju í menningu og samfélagi. Við sjáum blómstrandi kirkjustarf um land
allt, blómlegra en nokkm sinni. Við sjáum og skynjum mikið traust og væntingar sem þjóðin
ber til Þjóðkirkjunnar og þjónustu hennar. Prestar og sóknamefndarmenn um land allt tala
um að merkja megi viðhorfsbreytingu til kirkjunnar, sem birtist í aukinni þátttöku í starfi,
ekki síst af hálfu yngra fólks og ungra foreldra. Það er gleðilegt að sjá og heyra. Af þessu má
ráða að þorri almennings svarar spumingu Gallups með velferð kirkjunnar í huga. Enn gegnir
trú og trúðariðkun mikilvægu hlutverki í lífi íslendinga, sem og þjóðanna í kringum okkur. I
iðuköstum tímanna er mikilvægt að stjómmálamenn og skoðanamótendur viðurkenni
mikilvægi trúar og siðar í sjálfsmynd samfélagsins og menningu.
Ríki og kirkja
Hér vantar í raun ekki mikið upp á að ríki og kirkja séu aðskilin. Nefna má það skilnað að
borði og sæng. Mér sýnist sem kirkjan þurfi meðvitað að búa sig undir að til lögskilnaðar
komi. En meginspumingin er: A hvaða forsendum? Stjómarskrárákvæðið um Þjóðkirkjuna
hefur verið áminning um kristnar rætur íslenskrar menningar og samfélags. Þjóðin má ekki
gleyma þeim rótum jafnvel þótt breyting yrði enn á lögformlegri stöðu Þjóðkirkjunnar. Við,
kirkjunnar fólk, megum ekki gleyma okkur í spumingum og viðfangsefnum sem varða kerfið
og hinn ytri umbúnað. Það er annað sem á okkur brennur umfram allt. Það er hlutur
fagnaðarerindisins og erindi þess við heiminn í þágu lífsins.
Þegar minnst er á jafnræði trúfélaga í þessu sambandi vil ég minna á að Þjóðkirkjan situr
ekki í skjóli forréttinda. Ríkið innheimtir sóknargjöld fýrir hönd allra skráðra trúfélaga í
landinum jafnt. Ekki má heldur gleymast að Þjóðkirkjan ber miklar almannaskyldur umfram
önnur trúfélög í landinu, og skyldur vegna stærðar sinnar, sögu og hefðar. Fjárgreiðslur um
ríkissjóð til prestslauna og sjóða Þjóðkirkjunnar em samningsbundnar greiðslur vegna
kirkjujarða sem ríkið hefur yfirtekið. Enn standa viðræður yfír varðandi prestsetrin þar með
talinn Þingvöll.
5