Gerðir kirkjuþings - 2002, Qupperneq 82

Jakobi Ág. Hjálmarssyni varðandi nýmæli, að hyggilegt væri að koma upp möppu til hliðar
við Handbókina með ákveðnum leiðbeiningum og efni.
í öllu þessu þarf fyrst og fremst að gæta að því hver kjaminn er í hinni kristnu athöfn. Ef
hann er öllum ljós er auðveldara að mæta óskum um fjölbreytni í framkvæmd að öðm leyti.
3. Rit um kirkjur landsins og öndvegisrit og Kristnihátíðarsjóður
Undirbúningsnefnd um ritun sögu biskupsstólanna sem Kirkjuþing 2002 samþykkti að hefja
fékk stærsta styrkinn sem veittur var úr Kristnihátíðarsjóði við fyrstu úthlutun sjóðsins fyrir
um ári.
Biskupsembættið hefur ekki sótt um styrk til Kristnihátíðarsjóðs vegna útgáfu á ritum um
kirkjur. Hins vegar er verið að vinna að útgáfu ritraðar um kirkjur á vegum Þjóðminjasafna
og Húsafriðunamefndar ríkisins og er það unnið í samstarfí við Biskupsstofú. Kirkjuráð
hefur veitt styrk til útgáfunnar. Verkið er kostað að mestu leyti af Þjóðminjasafni sem hefur
umsjón með útgáfunni þ.m.t. ritsjóm, fjáröflun o.fl. Nú þegar hafa komið út þrjú rit með
kirkjum í Ámessprófastsdæmi. Fleiri rit em í undirbúningi.
Biskupsstofa hefur í samstarfí við ýmsa aðila sótt um styrki í Kristnihátíðarsjóð um
margvísleg góð verkefni. Ég minnist ekki að sótt hafi verið sérstaklega vegna útgáfu “þeirra
öndvegisrita kristininnar í landinu sem ófáanleg em nú um stundir” eins og fýrirspyrjandi
orðar það. Mér er svo sem heldur ekki ljóst hvaða rit er átt við hér.
4. Fríkirkjur
í hirðisbréfi mínu sagði ég að ég teldi “koma til greina að skoða möguleika þess að lögfest
verði heimild til óstaðbundinna safnaða innan þjóðkirkjunnar, að uppfylltum vissum
skilyrðum, án þess að raskað sé gmndvallarstöðu sóknanna innan þjóðkirkjunnar. Með því
væm hinum evangelisk-lúthersku ffíkirkjusöfnuðum gert kleift að ganga í þjóðkirkjuna með
þeim sérréttindum sem þeir teldu mikilvæg. Slík sameining lúthersku kirkjunnar í Islandi í
eina heild væri mikilvert skref í áttina til einingar kristnnnar.”
Það hefur gjaman verið litið á fríkikirkjusöfnuðina þessum augum hér á landi, þó svo áð
engin lög hafi gild um það, þá hafa þeir haft stöðu svipað og “valgmenigheder” í dönsku
þjóðkirkjunni, en þeir söfnuðir em bundnir í lögum sem framhald laganna um leysingu
sóknarbands, fimmtíu Qölskyldur í einni sókn geta með leyfi biskups tekið sig saman um að
kalla prest og launa hann og kosta guðsþjónustur og starfsemi hans. Hér hafa fríkirkjuprestar
haldið embættisgengi og þjóðkirkjuprestar hafa leyst þá af. Fríkirkjumar hafa notað
sálmabók og helgisiðabók þjóðkirkjunnar, embættisklæði og notið allrar þjónustu af hálfu
kirkjunnar.
Athyglivert er að kirkjulögin frá 1997 lögfesta venju sem gilt hafði lengst af 20. aldar að
prestum hinna evangelisk-lúthersku fríkirkjusafnaða var boðið til prestastefnu. Hvað felst í
þessu? Eg lít svo á að það sé í samræmi við þá stöðu þeirra að þeir byggja á
játningagmndvelli þjóðkirkjunnar og nota sömu helgisiði og sálmabók, sækja presta sína til
þjóðkirkjunnar og vígslu af hendi biskups íslands. Þátttaka fríkirkjuprestanna á prestastefhu
er því þáttur í stöðu þeirra innan biskupsdæmis íslands, þótt þeir eigi að öðm leyti ekki aðild
að stjómkerfi þjóðkirkjunnar.
Ég teldi mikilvægt að fýlgja þessu eftir og finna leið til að veita þeim aðgang að stjómkerfi
og sjóðum kirkjunnar. En það þarf að huga að ýmsu í þeim efhum, lögum og reglum, hvað
okkur leyfist. Ég hef rætt við forystumenn eins frikirkjusafnaðanna og þar er áhugi á að
kanna hug safnaðarfólksins.
78