Peningamál - 01.05.2002, Blaðsíða 4

PENINGAMÁL 2002/2 3
Verðbólga minnkaði á fyrsta ársfjórðungi
Töluvert dró úr tólf mánaða hækkun vísitölu neyslu-
verðs á fyrsta fjórðungi þessa árs, en verðbólga
þannig mæld hafði náð hámarki í janúar. Í apríl hafði
vísitala neysluverðs hækkað um 7½% á 12 mánuð-
um, samanborið við 9,4% í janúar, sem var mesta
verðbólga sem mælst hafði frá október 1990. Þegar
verðbólga jókst á Íslandi á liðnu ári dró heldur úr
henni í helstu viðskiptalöndunum. Það sem af er
þessu ári hefur hún verið að meðaltali 1½-2% í við-
skiptalöndunum, en nokkru hærri í Evrópu eða
2-2½% á EES-svæðinu og u.þ.b. 2½% á evru-
svæðinu.
Þróun og horfur í efnahags- og peningamálum1
Verðbólguhorfur hafa batnað en samdráttur í þjóðar-
búskapnum virðist fara vaxandi
Dregið hefur úr verðbólgu það sem af er þessu ári, jafnvel þótt litið sé framhjá ýmiss konar sérstökum
áhrifum í vísitölu neysluverðs vegna aðgerða hins opinbera eða breytinga á grunni vísitölunnar. Ætla
má að undirliggjandi verðbólga síðustu þriggja mánaða sé um 4% á ársgrundvelli. Minni undir-
liggjandi verðbólga og styrking gengis krónunnar hafa bætt horfur um verðbólgu, sérstaklega á næsta
ári. Í verðbólguspá sem hér er birt er reiknað með að verðbólga komist inn fyrir þolmörk verðbólgu-
markmiðs Seðlabankans á þriðja fjórðungi þessa árs og að 2½% verðbólgumarkmið bankans náist á
síðustu mánuðum 2003. Litið tvö ár fram í tímann verður verðbólgan undir verðbólgumarkmiði bankans
að óbreyttri peningastefnu. Jafnframt þessari þróun ágerist samdráttur eftirspurnar og spenna á vöru-
og vinnumörkuðum er að breytast í slaka. Viðskiptahalli er við það að hverfa og hefur sú þróun stuðlað
að hærra gengi krónunnar. Þróun þess að undanförnu staðfestir þá skoðun bankans að gengisfallið á
síðasta ári hafi verið umfram undirliggjandi efnahagslegar forsendur til lengri tíma litið. Hægt hefur á
útlánaþenslu lánakerfisins og hjá innlánsstofnunum er hún að fullu hjöðnuð. Vöxtur peningamagns og
sparifjár er hins vegar enn umtalsverður, en það á að hluta til rætur að rekja til aukins sparnaðar og
þarf því ekki að vera áhyggjuefni svo lengi sem vöxturinn hjaðnar á næstunni. Aðhaldsstig peningastefn-
unnar er enn umtalsvert þrátt fyrir síðustu vaxtalækkanir, en þróun verðbólgu í samræmi við spár og
samdráttur eftirspurnar á þessu ári ættu að óbreyttu að leiða til þess að Seðlabankavextir haldi áfram
að lækka á árinu.
1. Í þessari grein eru notaðar upplýsingar sem tiltækar voru þann
30. apríl 2002.
Mynd 1
J M M J S N J M M J S N J M M J S N J M M J S N J M
1998 1999 2000 2001 2002
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
%
Verðbólguþróun 1998-2002
12 mánaða breytingar
Helstu viðskiptalönd Íslands
Ísland: Samræmd
vísitala neysluverðs
Heimild: Hagstofa Íslands.
Ísland: Neysluverðsvísitala