Peningamál - 01.05.2002, Síða 31

30 PENINGAMÁL 2002/2
Stígandi á gjaldeyrismarkaði ...
Í lok janúar var vísitala gengisskráningar við 140 og
við tók tímabil frekari styrkingar krónunnar. Styrking
varð til byrjunar mars, þótt stöku veiking yrði á milli
daga. Gjaldeyrisflæði var allstöðugt og oftar var
gnótt gjaldeyris en hitt, enda staðfesta tölur um vöru-
skipti við útlönd að meira var flutt út á fyrstu mánuð-
um þessa árs en til landsins. Fjárfesting í erlendum
verðbréfum var einnig hófleg. Markaðurinn virtist
taka því með jafnaðargeði að fyrirhugaðri einka-
væðingu Landssímans var frestað og aðrir atburðir
virtust lítil áhrif hafa lundarfar á markaðnum. Í fyrri
hluta mars glímdi markaðurinn við allmikla fjár-
festingu sem tengdist gjaldeyrisviðskiptum og lét
gengi krónunnar undan síga um stundarsakir en sótti
síðan í sig veðrið á ný. Það styrktist enn frekar þrátt
fyrir vaxtalækkun Seðlabankans, en vera kann að
birting talna um utanríkisverslun í febrúar hafi gert
meira en að vega upp þau neikvæðu áhrif sem vaxta-
lækkunin hefði að öðru jöfnu átt að hafa. Fréttir um
fyrirhugaða ábyrgðarveitingu íslenska ríkisins á láni,
sem deCode Genetics hyggst taka vegna stofnunar
nýs fyrirtækis um lyfjaþróun, höfðu áhrif til styrk-
ingar á íslensku krónunni í upphafi apríl og einnig
væntingar um að breyting á vísitölu neysluverðs sem
birt var um miðjan apríl yrði hófleg. Þessar vænting-
ar gengu eftir og í kjölfarið styrktist gengi krónunnar
frekar þótt einstaka aðilar hafi nýtt tækifærið og
lokað afleiðusamningum þegar það hentaði þeim.
Um miðjan apríl lifnaði síðan yfir markaðnum og
styrktist krónan og fór gengisvísitalan niður fyrir 129
síðdegis miðvikudaginn 24. apríl. Allsnarpar hreyf-
ingar urðu á markaðnum á einstökum dögum. Breyt-
ingin 24. apríl var t.d. yfir 2% þegar mest var en gekk
þó til baka að verulegu leyti. Viðskiptin þann dag
námu rúmlega 16 ma.kr. og höfðu ekki orðið meiri á
einum degi frá áramótum. Skráð gengi var 130,13
föstudaginn 26. apríl. Ástæður fyrir styrkingu
gengisins í seinni hluta apríl eru taldar af tvennum
toga. Annars vegar virðist sem útflytjendur sem hafa
legið með útflutningstekjur hafi talið að þeir væru að
missa af háu verði erlendra gjaldmiðla og viljað læsa
inni hagnað í íslenskum krónum, og hins vegar varð
vart við erlenda fjárfesta sem hugðust nýta sér
jákvæðan vaxtamun milli landa til að hagnast á
skammtímasveiflum. Hinn 30. apríl var vísitala
gengisskráningar 131,09 stig og hafði lækkað um
Fjármálamarkaðir og aðgerðir Seðlabankans1
Frekari styrking krónunnar, lægri vextir
1. Í þessari grein eru notaðar upplýsingar sem tiltækar voru þann 30.
apríl 2002.
Frá janúarlokum og til loka febrúar hækkaði gengi íslensku krónunnar jafnt og þétt. Þá varð skammvinn
lækkun en í mars breyttist gengið lítið. Þegar leið á apríl hækkaði gengið verulega sem að nokkru má
rekja til spákaupmennsku. Í lok apríl hafði vísitala gengisskráningar lækkað í u.þ.b. 130 úr 140 í lok
janúar. Gengi krónunnar hafði því hækkað um liðlega 7% á þessum tíma. Seðlabankinn átti engin
viðskipti á gjaldeyrismarkaðnum á þessu tímabili og því er ljóst að innflæði gjaldeyris umfram útstreymi
var nokkurt og oftast án stórra verðhreyfinga þótt stöku hvellir kæmu undir lok apríl. Vextir á milli-
bankamarkaði með krónur lækkuðu verulega upp úr miðjum mars og ollu þar nokkru aðgerðir Seðla-
bankans og ríkissjóðs en aðrir atburðir höfðu einnig veruleg áhrif. Endurhverf viðskipti við Seðla-
bankann náðu nýju hámarki um miðjan mars en gengu síðan til baka eftir að rýmkaðist um laust fé í
kjölfar mikillar innlausnar spariskírteina í aprílbyrjun. Skuldabréfamarkaður hefur verið á þokkalegri
siglingu og hlutabréfamarkaður hefur sótt í sig veðrið.