Peningamál - 01.05.2002, Qupperneq 32

PENINGAMÁL 2002/2 31
6,3% frá 30. janúar sl. Leita þarf allt aftur til 27. apríl
2001 til að finna sambærilegt gildi vísitölu gengis-
skráningar. Seðlabankinn átti engin viðskipti á
gjaldeyrismarkaði á tímabilinu frá janúarlokum til
aprílloka en um miðjan febrúar, mars og apríl runnu
út gjaldeyrisskiptasamningar sem bankinn gerði við
Búnaðarbanka Íslands hf. í desember 2001. Þeir hafa
nú allir runnið sitt skeið. Mynd 1 sýnir þróun vísitölu
gengisskráningar frá miðju síðasta ári.
Vextir lækkuðu ...
Vextir á millibankamarkaði með krónur voru óeðli-
lega háir um alllangt skeið eftir vaxtalækkun
Seðlabankans í nóvember sl. Vextir yfir nótt á milli-
bankamarkaði með krónur voru í sumum tilvikum
hærri en daglánavextir Seðlabankans sem gaf til
kynna að einhvers staðar væri pottur brotinn. Í byrjun
mars boðaði Seðlabankinn að breytt yrði reglum um
veðhæfi bréfa í endurhverfum viðskiptum bankans.
(Sjá rammagrein) Í kjölfarið lækkuðu millibanka-
vextir verulega. Viðskiptabankarnir boðuðu um
miðjan mánuðinn eigin vaxtalækkanir sem einnig
höfðu áhrif, og ekki síður vaxtalækkun Seðlabankans
sem tilkynnt var 26. mars. Seðlabankinn lækkaði
stýrivexti sína um 0,5 prósentur frá 1. apríl. Vextir á
daglánum voru óbreyttir en aðrir vextir bankans
lækkuðu í samræmi við lækkun stýrivaxta. Úrslita-
áhrif á vexti á millibankamarkaði hafði þó sennilega
mikil innlausn á spariskírteinum ríkissjóðs, því að
ríkissjóður tók 8 ma.kr. skammtímalán erlendis sem
breytt var í krónur til að mæta innlausninni. Með því
jókst laust fé verulega og komu áhrif þess fyrst fram
í vöxtum á millibankamarkaði og síðar í lækkun
endurhverfra viðskipta við Seðlabankann. Þetta gerði
lánastofnunum kleift að leggja mikið fé á bindi-
reikninga í Seðlabankanum í byrjun mánaðar og full-
nægja skyldum töluvert fyrir lok bindiskyldutíma-
bils. Þegar í upphafi nýs bindiskyldutímabils (sem
hefst 21. hvers mánaðar) tóku vextir á millibanka-
markaði með krónur að hækka á ný. Mynd 2 sýnir
þróun dagvaxta og vaxta til tveggja vikna á milli-
bankamarkaði með krónur og vexti Seðlabanka
Íslands á lánum í sömu tímalengdum. Ávöxtun á
skuldabréfamarkaði lækkaði einnig verulega, t.d.
lækkaði ávöxtun óverðtryggðra ríkisbréfa með gjald-
20022001
Heimild: Seðlabanki Íslands.
J A S O N D | J F M A
125
130
135
140
145
150
155
31.des. 1991=100
Mynd 1
Vísitala gengisskráningar
2. júlí 2001 - 30.apríl 2002 (dagleg gildi)
Hinn 5. mars 2002 tilkynnti Seðlabanki Íslands
um fyrirhugaðar breytingar á hæfi verðbréfa í
endurhverfum viðskiptum. Megininntak regln-
anna er að hægt verði að nota skuldabréf sem
andlag í endurhverfum viðskiptum standist bréfin
eftirfarandi skilyrði.
1. Skuldabréfin séu gefin út í íslenskum krónum.
2. Útgefið markaðsvirði flokks sé yfir 3 ma.kr. og
staðfest sé að það magn hafi selst.
3. Útgefandi hafi lánshæfismat frá einhverju þriggja
matsfyrirtækja: Standard & Poor’s, Moody’s eða
Fitch og langtímalánshæfiseinkunn A- eða betra
miðað við matskerfi Standard & Poor’s og Fitch
og A3 eða betra hjá Moody’s.
4. Bréf með ábyrgð ríkissjóðs séu metin eins og
ríkissjóður sé útgefandi.
5. Bréfin séu í viðskiptavakt á Verðbréfaþingi
Íslands eða sambærilegri stofnun.
6. Ekki sé um víkjandi skuldabréf að ræða og ekki
verði heimilt að útgefandi noti eigin bréf í við-
skiptum við Seðlabankann.
7. Til að raska ekki um of aðstæðum útgefenda
flokka sem þegar eru hæfir í endurhverfum við-
skiptum stendur til að þeir verði áfram hæfir í
endurhverfum viðskiptum svo lengi sem þeir hafi
viðskiptavakt á Verðbréfaþingi Íslands eða sam-
bærilegri stofnun.
Til stendur að þessi breyting taki gildi frá
1. júní 2002.
Breyttar reglur um hæfi verðbréfa í
endurhverfum viðskiptum