Peningamál - 13.05.2015, Blaðsíða 22

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
5
•
2
22
PENINGASTEFNAN OG INNLENDIR
FJÁRMÁLAMARKAÐIR
að enn hefur ekki tekist að skapa verðbólguvæntingum nægjanlega
trausta kjölfestu við verðbólgumarkmið bankans. Á sama tíma og
verðbólguvæntingar hafa hækkað hér á landi og eru nokkuð fyrir ofan
verðbólgumarkmiðið hafa seðlabankar í Evrópu og Bandaríkjunum
áhyggjur af of lágum verðbólguvæntingum (sjá kafla II). Hærri vextir
hér á landi endurspegla einnig ólíka þróun efnahagsumsvifa sem hafa í
meginatriðum vaxið hraðar hér á landi, eins og sést t.d. á hraðari vexti
nafnútgjalda og launa. Vextir Seðlabankans eru hins vegar nær því
sem þekkist meðal ýmissa nýmarkaðsríkja, enda innlent efnahagsum-
hverfi um þessar mundir á margan hátt áþekkara því sem þar þekkist
(mynd III-3).
Markaðsaðilar búast við hækkun nafnvaxta Seðlabankans
Könnun á væntingum markaðsaðila sem var framkvæmd í byrjun
maí sl. gefur til kynna að þeir vænti hærri nafnvaxta Seðlabankans á
þessu og næsta ári samanborið við janúarkönnun bankans (mynd III-
4). Niðurstöðurnar gefa til kynna að þeir vænti þess að meginvöxtum
bankans verði haldið óbreyttum fram á þriðja fjórðung þessa árs og
verði þá hækkaðir um 0,5 prósentur, í 5%, og um 0,25 prósentur til
viðbótar á fyrsta fjórðungi þess næsta, í 5,25%. Það eru 0,75 prósent-
um hærri vextir en þeir væntu í janúar. Vísbendingar um væntingar
markaðsaðila út frá mati á framvirkum vaxtaferli segja svipaða sögu.
Samkvæmt matinu búast þeir við 0,5 prósentna hækkun meginvaxta
bankans á þessu ári og sambærilegrar hækkunar á fyrri helmingi þess
næsta og að vextirnir verði þá 5,5%.2
Markaðsvextir og vaxtaálag
Langtímanafnvextir hafa hækkað þrátt fyrir óbreytta vexti
Seðlabankans
Ávöxtunarkrafa óverðtryggðra ríkisbréfa hefur hækkað um 0,4-1,2
prósentur frá útgáfu síðustu Peningamála en á sama tíma hefur
ávöxtunarkrafa verðtryggðra ríkis- og íbúðabréfa lækkað um 0,3-0,4
Núverandi Breyting frá Breyting frá
aðhaldsstig PM 2015/1 PM 2014/2
Raunvextir miðað við:1 (8/5 ’15) (30/1 ’15) (16/5 ‘14)
ársverðbólgu 3,0 -0,6 0,0
verðbólguvæntingar fyrirtækja til eins árs 1,5 -0,5 -0,8
verðbólguvæntingar heimila til eins árs 1,5 0,5 0,1
verðbólguv. markaðsaðila til eins árs2 1,0 -0,9 -1,2
verðbólguv. á fjármálamarkaði til eins árs3 1,6 -1,1 -1,5
verðbólguspá Seðlabankans4 1,8 -1,3 -0,7
Meðaltal 1,7 -0,7 -0,7
1. Miðað við vexti 7 daga bundinna innlána fjármálafyrirtækja í Seðlabankanum sem meginvexti bankans frá 21. maí 2014 en fyrir
þann tíma einfalt meðaltal vaxta á viðskiptareikningum og hámarksvaxta innstæðubréfa með 28 daga binditíma. 2. Út frá könnun á
væntingum markaðsaðila. 3. Verðbólguálag til eins árs út frá mismun óverðtryggða og verðtryggða vaxtarófsins (5 daga hlaupandi
meðaltal). 4. Spá Seðlabanka um ársverðbólgu eftir fjóra ársfjórðunga.
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Tafla III-1 Taumhald peningastefnunnar (%)
2. Vísbendingar sem vaxtaferillinn gefur um væntingar markaðsaðila um næstu vaxtaákvarð-
anir eru óvissari en ella vegna vandamála við mælingu á stysta enda vaxtarófsins. Sjá nánari
umfjöllun í rammagrein III-1 í Peningamálum 2013/4.
%
Mynd III-3
Meginvextir ýmissa seðlabanka
Heimildir: Heimasíður viðkomandi seðlabanka, Seðlabanki Íslands.
-2
0
2
4
6
8
10
12
14
Sv
is
s
Sv
íþ
jó
ð
Ja
pa
n
Ev
ru
sv
æ
ði
ð
Ba
nd
ar
ík
in
Br
et
la
nd
K
an
ad
a
N
or
eg
ur
Pó
lla
nd
Su
ðu
r-
K
ór
ea
Á
st
ra
lía
M
ex
ík
ó
C
hí
le
N
ýj
a-
Sj
ál
an
d
K
ól
um
bí
a
Ís
la
nd
K
ín
a
Su
ðu
r-
A
fr
ík
a
Se
rb
ía
Ty
rk
la
nd
In
dó
ne
sí
a
In
dl
an
d
Ú
rú
gv
æ
R
ús
sl
an
d
A
rg
en
tín
a
Br
as
ilí
a
Mynd III-4
Meginvextir Seðlabanka Íslands, framvirkir
vextir og væntingar markaðsaðila um
meginvexti bankans1
Daglegar tölur 21. maí 2014 - 30. júní 2018
%
Meginvextir SÍ (vextir á 7 daga bundnum innlánum)
PM 2014/4 (lok október 2014)
PM 2015/1 (lok janúar 2015)
PM 2015/2 (byrjun maí 2015)
Væntingar markaðsaðila (í byrjun maí 2015)2
1. Við mat á vaxtaferlinum er notast við vexti á millibankamarkaði og
vexti ríkisbréfa. 2. Áætlað út frá miðgildi svara í könnun Seðlabanka Íslands
á væntingum markaðsaðila um veðlánavexti dagana 4.-6. maí 2015.
Heimild: Seðlabanki Íslands.
2014 2015 2016 2017 ‘18
4,0
4,5
5,0
5,5
6,0
6,5
7,0
7,5
%
Mynd III-5
Ávöxtunarkrafa óverðtryggðra og verðtryggðra
skuldabréfa
Daglegar tölur 3. janúar 2011 - 8. maí 2015
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Verðtryggt íbúðabréf á gjalddaga 2044
Verðtryggt íbúðabréf á gjalddaga 2024
Verðtryggt ríkisbréf á gjalddaga 2021
Óverðtryggt ríkisbréf á gjalddaga 2031
Óverðtryggt ríkisbréf á gjalddaga 2019
Óverðtryggt ríkisbréf á gjalddaga 2017
Óverðtryggt ríkisbréf á gjalddaga 2016
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
2011 2012 2013 2014 ‘15