Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1992, Qupperneq 63

múlaþing
61
Vegna kostnaðar, álitshnekkis og annarra óþæginda af þessu máli, fór
efnahag Wíums smám saman hrakandi. Sjálfsagt hefur og illt árferði
þessa tímabils átt sinn þátt í því, þótt fyrst tæki út yfir á áratugnum
1750-60. Á alþingi árið 1749 varð hann að veðsetja jörðina Hákonar-
staði fyrir afgjöldum af “Forleningum” sínum,31 og er augljóst, að þá
hefur efnhag hans verið farið að hraka verulega. Sennilega hefur versn-
andi afkoma og álitshnekkir meðal sveitunganna vegna yfirstandandi
málaferla verið aðalorsökin til þess, að Wíum fluttist frá Skriðuklaustri
að Eiðum hinn 6. júní 1749,32 en hálfa þá jörð hafði hann keypt árið
áður af Ingimundi Þorsteinssyni lögréttumanni.33 Á Eiðum dvaldist
Wíum í tæp tíu ár, eða fram til 1758, en þá hefur hann sennilega flutzt
aftur í Skriðuklaustur, a.m.k. er hann kominn þar til ábúðar árið eftir,
1759.34 Bendir þetta til þess, að Wíum hafi verið óljúft að flytjast brott
frá Skriðuklaustri, en orðið að hrekjast þaðan um tíma af ýmsum ástæð-
um, aðallega vegna Sunnefumálanna.
Ohætt mun að fullyrða, að við engan mann hafi Hans Wíum átt jafn-
langvinnar og illvígar deilur, sem við nágrannasýslumann sinn, Pétur
Þorsteinsson á Ketilsstöðum á Völlum, en hann var sonur Þorsteins Sig-
urðssonar sýslumanns. Voru þeir Wíum mjög jafnaldrar, og Pétur hafði
einnig stundað laganám við Hafnarháskóla og lokið þaðan prófi vorið
1744 með ágætiseinkunn. Árið 1746 var hann skipaður lögsagnari föður
síns í nyrzta hluta Múlasýslu og tók að fullu við sýslunni árið 1751, er
faðir hans lét af embætti.35 Jafnan þótti fégimd loða nokkuð við Pétur,
enda þótt annars væri ýmislegt gott um hann að segja, t.d. segir Espólín,
að hann væri “audgefinn, en ekki ör af fé”.36
Fljótt virðist hafa dregið til óvildar með þeim Wíum, er síðar má
segja, að breytzt hafi í fullkominn fjandskap. Kann að vera, að það, að
Wíum náði undir sig umboði klausturjarðanna af Þorsteini árið 1740,
hafi ýtt undir Pétur son hans að ná sér niðri á Wíum, er tækifæri gæfist,
enda þótt ekki verði séð, að Þorsteinn hafi í nokkru látið Wíum gjalda
þessa bragðs. Tækifæri gafst, þegar Pétur var skipaður saksóknari í máli
Sunnefu gegn Wíum árið 1754, en þar varð honum lítið ágengt fyrsta
kastið. Nokkrum árum síðar tókst honum þó að ná sér betur niðri á
Wíum í máli einu, sem þeir áttu báðir hlut að og sprottið var út af manni
að nafni Egill Guðmundsson Staffeldt. Hafði hann mælt illyrði við Pét-
ur oftar en einu sinni, enda almennt ekki talinn heill á geðsmunum. Tók
Hans Wíum málið fyrir samkvæmt kæru Péturs og kvað upp dóm í því
29. marz 1749, þar sem hann sýknaði Egil “uppaa Æru og Gots” á þeirri
forsendu, að hann væri ekki með öllum mjalla. Þeim dómi skaut Pétur