Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1992, Síða 187

MÚLAÞING
185
í þriðja lagi má ætla að Jón og Guðríður hafi verið djarfar og duglegar
persónur og þó bæði nægjusöm og ákveðin við að bjarga sér í lífsbarátt-
unni. Þau flönuðu heldur ekki í hjónabandið, því þau voru búin að
þekkjast rúmlega 10 ár, þegar af því varð. Hefur þeim vart veitt af fullri
gætni með starfsemd og nýtni. Heiðin er marglynd og viðsjál, þótt þar
sé unaðslegt í góðri tíð. Erfiði hefur eflaust verið mikið en hvíldarstund-
irnar fáar og dýmiætar. En þarna svöluðu þau sjálfræðisþrá sinni eftir
vinnumennsku undir annarra stjóm allt frá unglingsárum. Og þau gátu
jafnvel veitt öðrum húsaskjól í hýbýlum sínum, sem urðu enn öðrum
skjól eftir að þau voru horfin þaðan.
í fjórða lagi má líta á það að Fagrakinn tilheyrði Möðrudalslandi og
Jökuldalshreppi eins og landamerki og hreppamörk voru talin þá og því
jafnan talin ysta býlið í Jökuldalshreppi. Býlið sneyddist af Möðrudal
og Jökuldalshreppi og var lagt til Vopnatjarðarhrepps eftir langvinn
málaferli og dóm á síðustu áratugum 19. aldar. Vopnfirðingar nefndu
býlið Kinn í daglegu tali. Land er þarna vel gróið meðfram ánum. Síðar
nýttu ábúendur Brunahvamms miklar laufslægjur í landi Fögrukinnar.
Jón og Guðríður byggðu upp í Fögrukinn sumarið 1848 og liafa lík-
lega verið tvö ein fyrsta árið sitt þar. Kristín hefur flust til þeirra vorið
1849 því þá er hún ekki í manntali á Amórsstöðum. Árið 1850 er hún í
Fögrukinn og þau aðeins þrjú í kotinu. En nágrennið við fjölskylduna í
Brunahvammi tók fljótt að segja til sín og 1. júní 1851 er “heimaskírt” í
Fögrukinn bamið Jón, sem fæðst hafði þá um veturinn. Foreldrarnir
voru Kristín og Þórður (7264) Þórðarson, bæði “ógipt” í Fögrukinn. Var
þetta “beggja fyrsta lausaleiksbrot” svipaður vitnisburður og þegar
Kristín var skírð 20 árum fyrr. Má oft segja að sagan endurtaki sig. Um
vorið fluttu Þórður og Kristín í Bmnahvamm en Jón og Guðríður
bjuggu áfram í Kinninni. Þau tóku jafnvel fjölskyldur með sér í ábúð
síðar. Árið 1859 og 1860 eru þar hjón með börn svo að dæmi séu nefnd.
En Jón lést 18. júní 1862. Eftir það flutti Guðríður til dóttur sinnar, sem
þá var komin að Hvammsgerði í Vopnafirði. Lést Guðríður þar skömmu
eftir næstu áramót.
Ýmsir bjuggu áfram í Fögmkinn fram til 1886 að býlið lagðist í eyði.
Ein helsta ástæða þess var aðfok vikurs frá Dyngjufjallagosinu 1875.
Það herjaði á þurrlendi jarðarinnar. T.d. skófst bæjarhóllinn gersamlega
burtu. Enginn vikur féll þó þama í gosinu sjálfu. Vikurfokið var víða
mikill skaðvaldur.