Jökull - 01.10.1998, Page 74

fyrir komu þeirra. Daginn eftir sótti Skarphéðinn
áburðarhesta og flutti leiðangursmenn og farangur
þeirra til byggða.45'74,
1932 13/8 Geir Gígja og Pálmi Jósepsson gengu
þá á Hvannadalshnúk frá Fagurhólsmýri og voru þeir
aðeins fimm tíma á leiðinni. Af hnúknum fóru þeir
sömu leið til baka. Tóku þeir myndir og sýnishom af
bergtegundum.26
1933 1/7 Helgi Arason, Fagurhólsmýri, Flosi,
Ari og Sigurður Bjömssynir, Kvískerjum, gengu yfir
Breiðamerkurfjall að Mávabyggðum, í Esjufjöll og
niður með Esjufjallarönd á Breiðamerkursand. I9'39-
1933 20/7 Guðmundur Einarsson frá Miðdal,
Lydia Pálsdóttir, Fríða og Ósvaldur Knudsen, Hilda
Nelson og Emst Herrmann, gengu þann dag á Kverk-
fjöll austari. Mun það vera í fyrsta sinn sem gengið er
á hæsta tind fjallanna, Jörfa (1933 m).2896
1933 6/8 Þá gengu þeir Steinþór Sigurðsson og
Pálmi Hannesson á Kverkfjöll austari við kverkina,
síðan eftir austurbrúninni, á Jörfa og þaðan. Þaðan fóru
þeir niður í Kverkina og með austurjaðri Kverk-
jökulsins til baka.8L
1933 13/8 Þá var ensk kona Miss Smith að eftir-
nafni ásamt tveimur fylgdarmönnum, Stefáni Filipp-
ussyni og Kristjáni Zoéga á ferð vestur eftir Brúar-
jökli. Miss Smith hafði komið til landsins fyrr um
sumarið í þeim tilgangi að fara hring um Vatnajökul og
hóf ferðina í Reykjavík þann 27. júlí. Höfðu þau farið
yfir Breiðamerkurjökul í fylgd Björns Pálssonar
bónda á Kvískerjum, síðan byggðir í Geithellnadal og
þaðan á Eyjabakka. Þar fóru þau yfir samnefndan
jökul og síðan af Maríutungum á Brúarjökul. Ámi Óla
sem skrásetur ferðalagið segir síðan „Uppi á hájökl-
inum var besta færi og hefði mátt skeiðríða. Héldu þau
nú norður á bóginn og hugsuðu ekkert til þess að
komast ofan af jöklinum fyr en þau væri komin fyrir
Kringilsárrana. Höfðu þau fyrst stefnu á Kverkfjöll,
en þegar þau þóttust komin nógu langt, snarbeygðu
þau til austurs og hittu á upptök Kverkár.“ Þar lauk
jökulferð þeirra.5
1934 31/3 Þann dag fór Hannes Jónsson, póstur
og bóndi á Núpsstað í Fljótshverfi, það sem hann
kallar „ómerkilegt göngutúrsbrot“ yfir Skeiðarárjökul
frá Jökulfellinu vestur í Súlutinda. Skeiðarárhlaup var
í hámarki, eldgos í Grímsvötnum og sandurinn því
ófær. Hannes var í venjulegri póstferð og hafði rétt
sloppið austur yfir sandinn að Skaftafelli áður en ófært
varð. Eftir rúmlega viku bið réð hann að freista þess að
fara Skeiðarárjökul til baka og fékk með sér þá Odd
Magnússon og Jón Stefánsson úr Skaftafelli. Fylgdu
þeir honum um tvo þriðju hluta leiðarinnar og famaðist
vel en þó má ætla af frásögnum Hannesar og Odds að
tæpt hafi staðið á stundum.34 87
1934 12/4 Þá em þau Guðmundur Einarsson frá
Miðdal, Jóhannes Áskelsson, Sveinn Einarsson, Lydia
Pálsdóttir (eftir því sem best er vitað fyrsta konan sem
fer dagleiðir á jökli), Eyjólfur Hannesson frá Núpsstað
og Jón Jónsson frá Rauðabergi í fyrstu ferðinni sem
farin var að jarðeldunum í Grímsvötnum. Guðmundur
segist hafa verið „fullráðinn í því, að Islendingar yrðu
fyrstir á vettvang“ og tókst það þrátt fyrir að hafa, eins
og hann segir, legið í símanum í þrjá sólarhringa til
þess að reyna að fá ferðafélaga, en án árangurs jafnvel
þótt hann hafi boðist til þess að bera allan kostnað
sjálfur. Þau fóru frá Núpsstað um Gæsabringur í Djúp-
árbotna og tjölduðu inn undir Hágöngum. Daginn eftir
lögðu þau á jökul og héldu norðaustur fyrir Geirvörtur
en þar skildu Jón og Eyjólfur við hópinn og héldu af
jökli. Guðmundur aftur á móti „skaust“ á Þórðarhymu
til þess að skoða leiðina að gosstöðvunum. Segir hann
frá því að sér hafi brugðið í brún þegar hann sá að
Háabunga var öll þakin grárri ösku og vissi sem var að
erfitt yrði að draga sleðann næstu daga. Á þessum
slóðum tjölduðu þau. Morguninn eftir var haldið áfram
en er norð-austur af Þórðarhymu var komið, versnaði
færið til muna svo að þau skildu sleðann eftir og gengu
laus um Háubungu að Vötnunum. Eftir að hafa dvalið
þar um stund ætluðu þau að hlaða sér snjóhús því upp-
haflega áætlunin gerði ráð fyrir næturgistingu við gos-
stöðvamar en í austri dró upp óveðursský svo að væn-
legra var talið að halda að sleðanum og tjalda þar. Þegar
þau höfðu komið sér fyrir skall á þau stórviðri sem hélt
þeim innilokuðum í þrjú dægur. Þegar því slotaði héldu
þau af jökli sömu leið og upp var farið og að kvöldi
72
JOKULL, No. 45, 1998