Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.04.2009, Blaðsíða 32

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 2. tbl. 85. árg. 200928
Slík frásögn þarf að vera lifandi og rík
af smáatriðum. Á nýlegu spjaldi, sem
notað var í kjarabaráttunni í fyrrasumar,
er mynd af hjúkrunarfræðingi í grænum
fötum sem segir: „Engin skurðaðgerð án
mín – ég er skurðhjúkrunarfræðingur.“
Suzanne Gordon hefði viljað að þessi
hjúkrunarfræðingur tæki næsta skref
og segði sögu þar sem hann útskýrði
af hverju hann er svo mikilvægur í
skurðstofuteyminu. Það sama á við um
alla þá hjúkrunarfræðinga sem komu
fram á svipuðum spjöldum. Einnig væri
hægt að spyrja hjúkrunarfræðing sem er
að ljúka vakt hversu margar aukaverkanir
og fylgikvilla hann hafi komið í veg fyrir
á vaktinni og hvað þessar aukaverkanir
hefðu annars kostað. Hjúkrunarfræðingur,
sem kemur í veg fyrir einn blóðtappa
í fæti, lungnabólgu í einum sjúklingi
eða eitt legusár hefur líklega sparað
sjúkrahúsinu upphæð sem samsvarar
heilum mánaðarlaunum. Þetta vita margir
spítalastjórnendur, segir Suzanne. Þess
vegna hafa þeir ekki ráðið ófaglært fólk
að sinna hjúkrunarstörfum. Það borgar
sig einfaldlega ekki.
Að hjúkrunarfræðingar bjargi lífi og spari
peninga sýna einnig nýlegar rannsóknir.
Það er nú orðið ljóst að beint samhengi
er milli hjúkrunarmönnunar og dánartíðni
sjúklinga. En það hefur gengið upp og ofan
að kynna þessar rannsóknarniðurstöður.
„Hjúkrunar hvað?“ eru iðulega viðbrögð
ritstjóra og blaðamanna þegar Suzanne
Gordon reynir að koma á framfæri
niðurstöðum úr hjúkrunarrannsóknum.
Fréttamenn geta hreinlega ekki ímyndað sér
að hjúkrunarfræðingar stundi rannsóknir.
Leiðin til þess að koma sér á framfæri
er ekki bara að skrifa sögur og koma
fram í fjölmiðlum, segir Suzanne Gordon.
Hjúkrunarfræðingar þurfa einnig að vera
duglegri að segja sjúklingum sínum frá
því hvað þeir eru að gera. Þeir eiga ekki
bara að tala um daginn og veginn þegar
þeir eru að sinna sjúklingum. Frekar
eiga þeir að segja frá því hvernig þeir
beita þekkingu sinni og hæfni. Til dæmis
geta þeir látið vita þegar þeir taka eftir
og bregðast við alls konar merkjum um
ástand sjúklingsins. Þetta eykur virðingu
sjúklingsins fyrir hjúkrunarstarfinu.
Hjúkrunarfræðingar vilja eðlilega
öðlast virðingu skjólstæðinga sinna
og almennings. Það er nauð synlegt til
þess að vera álitinn fag maður og sér­
fræðingur. Hjúkrunar fræðingar hafa traust
almennings og fólki geðjast almennt að
þeim en því fylgir ekki endilega virðing.
Hér þarf að gera greinarmun. Fólki líkar til
dæmis ekki alltaf við lækna en það virðir
starfsstéttina. Hjúkrunarfræðingum er illa
við að vera álitnir hrokafullir en hægt er
að vera virtur sem sérfræðingur án þess
að vera með hroka eða valdboð.
Eitt af því sem Suzanne Gordon finnst
hjúkrunarfræðingar ekki fara rétt að er
orðræðan innan hjúkrunar um að standa
jafnfætis sjúklingnum. Það finnst henni
ekki vera rétt leið til þess að forðast
að vera álitinn hrokafullur. „Guð forði
mér frá hjúkrunarfræðingi sem stendur
jafnfætis mér!“ segir Suzanne Gordon
og vísar til reynslu sinnar sem sjúklingur.
Sjúklingar eru oft hræddir og órólegir,
vita lítið um hvað stendur til og þá
skortir þekkingu á sjúkdómum og hvernig
líkaminn starfar. Ekki vilja sjúklingar vera
í höndum hjúkrunarfræðinga sem eru
þannig. Sjúklingar þurfa á fagmönnum að
halda, ekki vinum eða jafningum.
Suzanne Gordon hefur einnig skoðað
uppruna hjúkrunarstarfsins og heldur því
fram að hjúkrunarfræðingar hafi fengið
í arfleifð hugmyndafræði sem byggist á
dyggðum. Fyrstu hjúkrunarkonurnar, en
þær störfuðu innan kirkjunnar, voru aldar
upp í að hegða sér eins og klaustursystur.
Þær áttu að sinna sínu starfi í hljóði
og taka engillinn eða dýrlinginn sér til
fyrirmyndar. Að tala um vinnuna og útlista
hvað hjúkrunarfræðingurinn sé að gera
verður þá að gorti en að monta sig er ein
af dauðasyndunum sjö.
Annað sem Suzanne Gordon segir að
hjúkrunarfræðingar þurfi að hugsa um
er hvernig þeir koma fram á myndum.
Almenningur sér að hennar sögn
hjúkrunarfræðinga fyrir sér sem óvirka
starfsmenn frekar en kraftmikla og
ötula sérfræðinga. Myndir af brosandi
hjúkrunarfræðingum, sem sitja eða
standa kyrrir, viðhaldi þessa ímynd. Í
staðinn þurfa hjúkrunarfræðingar að láta
taka af sér myndir þar sem þeir eru
að sinna starfinu sínu á fullu. Þar sem
starf hjúkrunarfræðinga gengur út á að
sinna sjúklingum getur það vakið upp
siðferðilegar spurningar og reynst getur
erfitt að fá leyfi til birtingar. En það sé að
mati Suzanne Gordon nauðsynlegt að
reyna, enn betur en hingað til, að styrkja
myndina af hinu virka og kraftmikla
hjúkrunarfræðingi.
Það er ljóst að Suzanne Gordon finnst
að mikið starf sé óunnið við að styrkja
ímynd hjúkrunarfræðinga. Hún ætlar að
halda áfram þeirri vinnu, eins og kemur
fram í efni bókarinnar sem hún er nú að
skrifa. Íslenskir hjúkrunarfræðingar eiga
hér góðan bandamann sem gott er að
hlusta á. Þó að ekki séu allir sammála
öllu sem hún hefur sagt og skrifað ætti
það að vekja til umhugsunar. Margt af
því má nota í frekari vinnu við að gera
hjúkrunarfræðinga að stétt sem tekið er
eftir og hlustað er á í þjóðfélaginu.
Bækur Suzanne Gordon um hjúkrun
„Life support: three nurses on the front lines“ (1996)
„From silence to voice – what nurses know and must communicate to the public“ (ásamt Bernice Buresh, 2000)
„Nursing against the odds: how health care cost cutting, media stereotypes, and medical hubris undermine nurses
and patient care“ (2005)
„The complexities of care: nursing reconsidered“ (Suzanne Gordon ritstýrði ásamt Sioban Nelson, í bókinni eru
kaflar eftir fjölda hjúkrunarfræðinga, 2006)
„Safety in numbers: nurse­to­patient ratios and the future of health care“ (2008)
Bækurnar má allar kaupa hjá helstu netbóksölum.