Jón á Bægisá - 01.02.2007, Blaðsíða 14

Jón á Bægisá - 01.02.2007, Blaðsíða 14
Ögmundur Bjamason bundnu máli og óbundnu, óperutextum, kvikmyndahandritum, spakmæla- söfnum og bókmenntafræðilegum ritgerðum. Það eru þó ljóðmæli hans öðru fremur sem haldið hafa nafni hans á loft, enda mun hann nú almennt viðurkenndur sem eitt helsta ljóðskáld nýliðinnar aldar, hvort sem litið er til hins enskumælandi heims eða heimsbókmenntanna allra. Alltént myndu fæstir geta mótmælt því að hann hafí verið eitt af fáum sannkölluðum stórskáldum aldarinnar — ef fjöldi ljóða og umfang þeirra, fjölhæfni í efn- istökum og stílbrögðum ásamt meistaratökum á ljóðforminu er notað sem mælikvarði á slíkan „stórleik“ - og að líkindum eitt hið fjölhæfasta þeirra. Mun vandfundið það ljóðform sem hann ekki hafði á fullkomnu valdi sínu og orti þannig jöfnum höndum háfleyga óði, lýriskar stemningsmyndir, heimsósómakveðskap, léttfleyg tækifæriskvæði, gamanvísur og dægurflug- ur, ýmist þrælbundið og rímað undir algengustu frönskum, ítölskum og enskum háttum, klassískum grískum háttum, forn-engilsaxneskum og jafnvel norrænum stuðlaháttum, austrænum háttum og atkvæðaháttum (syllabiskum), þjóðkvæða- og slagaraháttum, eða þá all- eða alfrjálslega að nútímasið, en þó ávallt af sömu léttleikandi og leiftrandi hagmælskunni. Fjölhæfni, marg- og síbreytileiki hans í stíl og yrkisefnum eru slík að ein- stætt má kalla í engilsaxneskum bókmenntum aldarinnar og hefur honum því oftlega verið líkt við höfuðsnillingana Igor Stravinsky og Pablo Picasso hvað þetta varðar, svo hliðstæður séu sóttar til annarra listgreina. Rétt eins og þeir Stravinsky og Picasso var Auden umfram allt mikill meistari forms- ins og kunni til hlítar þá list að varpa framandlegum blæ á þaulreynda bragarhætti með frumlegri kveðandi og nýstárlegum stílbrögðum. Um þær mundir er atkvæðamestu ljóðskáld álfunnar höfðu með öllu snúið baki við hinu hefðbundna ljóðformi og dæmt það dautt og einskisnýtt í nútíma- veröld, sýndi Auden svo ekki varð um villst að enn mátti vel notast við hin gömlu form væri þeim beitt af kunnáttu og útsjónarsemi — og hellti þannig svo að segja nýju víni á gamla belgi. Mun hann enda hafa litið á sig sem handverksmann fyrst og fremst og ljóðlistina sem iðn eða íþrótt og gat án efa tekið heils hugar undir þau orð leyndarráðsins Goethe — sem hann raunar dáði mjög hin síðari ár - að snilldin væri einkum fólgin í öguninni: „In der Beschránkung zeigt sich erst der Meister.“ Því jafnvel þar sem ljóð- form hans verður hvað frjálslegast og næsta lausbeislað að sjá, má þó ætíð greina skýra og ákveðna formhugsun eða reglu að baki sé nógu vandlega að gáð, líkt og í kenjum Hamlets Danaprins: „Though this be madness, yet there is method in it“ („Óráð er þetta, en sinna er í því samt“ (þýð. H. Hálfdanarson)). Dálæti Audens á reglubundinni hrynjandi og rími þegar bókmennta- tískan hafði snúist öndverð gegn hefðbundnum skáldskaparformum féll þó sem gefur að skilja misjafnlega í smekk hinna framsæknari bókmennta- 12 á ■ jOr'/yáá — Tímarit ÞÝÐENDA NR. II / 2007
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Jón á Bægisá

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jón á Bægisá
https://timarit.is/publication/1166

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.