Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.06.2010, Qupperneq 28

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 3. tbl. 86. árg. 201024
sem bendir til þess að hlutfall karla
sem fara úr hjúkrun sé hærra. Vitað er
vissulega um nokkra karla sem vinna við
sölu lyfja eða lækningatækja en konurnar
eru talsvert fleiri. Líklega eru hlutföll þeirra
sem vinna í hinum ýmsum sérgreinum
eða störfum nokkuð svipuð í báðum
kynjum en smæð karlahópsins gerir
auðvitað að starfsval nokkra einstaklinga
getur haft mikil tölfræðileg áhrif.
Hvað segir félagið?
Tímarit hjúkrunarfræðinga spurði Elsu B.
Friðfinnsdóttur, formann Félags íslenskra
hjúkrunarfræðinga, hvað henni fyndist
Jóhann Marinósson útskrifaðist úr
Hjúkrunar skólanum í október 1969,
nokkrum vikum áður en Hjúkrunar­
félagið hélt upp á 50 ára afmæli sitt.
Hann var þá fjórði karlinn að ganga
í félagið en Óskar Harry Jónsson
hafði útskrifast 1962. Fyrstir voru Geir
Friðbergsson og Rögnvaldur Skagfjörð
Stefánsson eins og kemur fram á
öðrum stað hér í blaðinu. Sjálfur hélt
Jóhann upp á 40 ára útskriftarafmælið
sl. haust. Hann segist ekki hafa haft
neina sérstaka ástæðu fyrir því að
sækja um í hjúkrunarskólann. „Ég hef
oft verið spurður um þetta en hef ekkert
annað svar en að mér datt það bara allt
í einu í hug. Ég hefði eins getað orðið
smiður,“ segir hann. „Þetta kom upp
í hendurnar á mér og ég sótti um og
komst inn. Það var mjög vel tekið á
móti mér í bekknum og ég held að það
hafi skipt miklu máli.“ Bekkjarsystkinin
voru frábær og Jóhann segist aldrei
hafa fundið neinn mun á sér og hinum
í bekknum. Hollið hefur alltaf haldið
sambandi og hittist enn þá einu sinni
í mánuði. Hjúkrunarskólinn var þá allt
önnur veröld en nú á dögum. Námið
var mikið til verklegt. „Það var misvel
farið með okkur á deildunum,“ segir
Jóhann. „Þá voru engir sjúkraliðar,
bara hjúkrunarfræðingar og svo
hjúkrunarnemar sem voru notaðir sem
starfskraftur. Þá vorum við send út á
land, ég fór á Ísafjörð en það var mjög
skemmtileg og fjölbreytt reynsla. Maður
var einn með starfsstúlku á nætur­
vöktum sem var erfitt en lærdóms ríkt.
Ég var látinn aðstoða við fæðingar og
hjálpa til á skurð stofu. Margir sjúklingar
voru enskir og þýskir sjó menn með alls
konar veikindi og meiðsl.“
Eftir útskrift fór Jóhann á Norðfjörð
en margir fóru að vinna úti á landi
þar sem var betur borgað. Hann réð
sig svo á skurðstofuna í Fossvogi en
fór ári seinna til Danmerkur að læra
gjörgæsluhjúkrun og svæfingar. „Þegar
ég kom heim aftur var bara hægt að
fá sérfræðiréttindi í einni grein og ég
valdi svæfingarhjúkrun. Ég vann svo
í mörg ár á skurðstofunni á Landakoti
en hef alltaf tekið vaktir á deild til þess
að halda tengslin við deildarvinnuna.“
Vegna fjölskylduaðstæðna fluttist
hann til Selfoss og var þar hjúkrunar­
forstjóri í fjögur ár. Hann var þá fyrsti
karlmaðurinn til að gerast hjúkrunar­
forstjóri. En svæfingarstarfið togaði
í hann og hann fór aftur á Landakot.
Nokkrum árum seinna var hann hins
vegar aftur kominn í skrifstofuvinnu
en hann gerðist þá innkaupastjóri
Landakots.
Þegar Landakotsspítali var gerður
að öldrunarstofnun fluttist Jóhann á
Land spítalann og var meðal annars
deildar stjóri á svæfingadeild kvenna­
deildar. Síðustu ellefu árin hefur
hann svo unnið á innkaupadeild á
Landspítala. Það hefur þó ekki aftrað
honum frá því að leysa af á svæfinga­
deildum í Noregi, Danmörku og Fær­
eyjum. „Maður getur gert starfið eins
skemmtilegt og maður vill,“ segir
Jóhann. „Það er kosturinn við hjúkrun
hversu miklir möguleikarnir eru. Ég hef
ekki einn dag séð eftir að hafa farið í
þetta nám.“
um karlmenn í hjúkrun. Ættu að vera fleiri
eða færri karlmenn í hjúkrun eða er þetta
bara gott eins og það er? „Að mínu mati
gildir það sama um hjúkrun og aðrar
fag­ og starfsgreinar. Heppilegast væri
að hlutfall kynjanna væri sem jafnast í
stéttinni,“ segir Elsa. Hún vekur þó athygli
á hversu miklu lægra hlutfall karlmanna
sé í hjúkrun hér á landi í samanburði
við mörg önnur lönd. Skýringin á því
sé líklega ekki einföld. „Kannski hefur
smæð samfélagsins eitthvað með þetta
að gera. Karlmenn, sem byrjað hafa í
hjúkrunarnámi, hafa lýst óheppilegum
viðbrögðum þeirra sem í kringum þá
eru. Félagið þarf áfram að vinna að
ímyndarmálum hjúkrunarfræðinga inn á
við. Hjúkrunarfræðingar sjálfir tala gjarnan
um stéttina í kvenkyni. Út á við þurfum
við að skipta okkur af því hvernig talað er
um hjúkrunarfræðinga í fjölmiðlum. Þar
er oftar en ekki talað um hjúkrunarkonur
eða jafnvel „hjúkkur“ og þannig er
kvenímyndinni haldið á lofti.“ Elsa segir
það skiljanlegt að ungir karlar séu hikandi
að ganga inn í svo mikið kvennaríki en
jafn nauðsynlegt að þeir geri það. „Á
sama hátt og lögð er áhersla á mikilvægi
þess að kvenlæg gildi nái jafnræði við
hin karllægu í fjármálaheiminum og á
fleiri sviðum, er jafn mikilvægt að karllæg
gildi fái meira vægi í hjúkrun. Samstarf
Svæfingarhjúkrunarfræðingur og
innkaupasérfræðingur
Jóhann Marinósson.