Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.06.2010, Qupperneq 50

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 3. tbl. 86. árg. 201046
Í 13 ár sinnti Erla starfinu og þurfi allan þann tíma að fylgjast
með börnum í hún og læknirinn fóru um og skoðuðu börnin,
vigtuðu þau, mældu, sjón­ og heyrnarprófuðu og sprautuðu
eftir því sem við átti. Hún hélt svo spjaldskrá yfir allt saman.
Skólahjúkrunarstarf Erlu breyttist fljótlega í það sem kallað er
heilsuverndarhjúkrun en fólk skildi ekki í þá daga hvað það
var. Erla lenti í ýmsu í starfi sínu og minnist sérstaklega þegar
hún var einu sinni að bólusetja krakka í Njarðvíkunum fyrir
kúabólu. Hún bólusetti meðal annars litla, 12 ára gamla stúlku
sem leið hreinlega yfir. „Ég vissi auðvitað ekki af hverju. Við
létum stúlkuna setjast og jafna sig og svo fylgdu skólasystur
hennar henni heim. Skömmu síðar hringir móðir stúlkunnar og
spyr hvort ég viti ekki að stúlkan sé ófrísk og ég hefði verið að
kúabólusetja hana. Ég spurði bara hvernig ég hefði átt að vita
það, hún sem væri bara 12 ára gömul. Ég var hrædd og vissi
ekki hvort þetta gæti verið skaðlegt en sem betur fer sagði
læknirinn að þetta myndi engin áhrif hafa. Ég þakkaði guði
fyrir en þetta var ægileg reynsla.“
Heilsufræðikennsla í gagnfræðaskóla
Eftir fyrsta árið í Keflavík var Erla ráðin til Njarðvíkurbæjar.
Þá kom skólastjórinn, Rögnvaldur Sæmundsson, að máli við
hana og spurði hvort hún vildi ekki koma og kenna heilsufræði
í gagnfræðaskólanum. „Ég ræð ekkert við það,“ sagði ég,
en hann sagðist myndu kenna mér og segja mér hvað hann
vildi að ég fjallaði um í kennslunni. Ég ætti bara að kenna
stelpunum sem voru 16 ára. Þær færu margar hverjar fljótlega
að búa og hann vildi að þær yrðu betur undir lífið búnar. „Ég
vil að þær kunni að þrífa sig, viti hvernig börn verða til og
viti allt um getnaðarvarnir. Og svo vil ég að þú kennir þeim
að baða ungbörn, sinna umönnun í heimahúsum og loks
að kenna hjálp í viðlögum.“ Hana kenndi ég reyndar öllum
skólakrökkunum.
Þetta var nú ekkert smáræði og ég sagðist þurfa ýmislegt til,
bekk, dúkku og margt fleira en Rögnvaldur sagðist myndu sjá
til þess að ég fengi allt sem ég þyrfti auk þess sem hann sendi
mig á námskeið til Reykjavíkur til að læra blástursaðferðina.
Ég var óskaplega ánægð með árangurinn í skólanum, ekki
síst þegar fjórar stúlkur úr fyrsta árganginum ákváðu að fara
í hjúkrun og það vegna áhugans sem hafði vaknað í náminu
hjá mér. Fleiri fylgdu á eftir. Sigríður Eiríksdóttir, fyrrum
formaður Hjúkrunarfélagsins, hafði kennt heimahjúkrun í
Húsmæðraskólanum og þar lærði ég mikið sem nýttist mér
vel en Sigríður kenndi líka hjúkrun í fjóra bekk Kvennaskólans
sem þá var gagnfræðaskóli.“
Erla fræddi stúlkurnar um getnaðarvarnir, um smokkinn,
hettuna, pilluna og lykkjuna sem var að koma fram á þessum
tíma. Hún kenndi þeim líka að skilja á milli við fæðingu og að
sjálfsögðu samdi hún allt kennsluefnið sjálf. Þetta var vissulega
kynfræðsla eins og hún gerðist best þá og gerist líklega enn.
Erla var því ekki aðeins frumkvöðull í skólahjúkrun heldur
einnig í kennslu heilsufræði og kynfræðslu á Suðurnesjum og
þótt víðar væri leitað hér á landi í þá daga.
„Í kynfræðslunni lagði ég mikla áherslu á að segja stúkunum að
byrja ekki kynlíf of fljótt og heldur ekki með öðrum en þeim sem
þær vildu lifa lífinu með og reyndi að innprenta þeim að stunda
ekki lauslæti.“
Ein með fjögur börn
Allt fram til 1970 var Erla bæði skólahjúkrunarkona og kennari
en þá lést maður hennar og hún var orðin ein með tvo unglinga
og tvö börn fjögurra ára og hálfs árs. Henni fannst hún verða að
vera heima hjá börnunum og hætti að vinna. Eftir það var hún þó
skólahjúkrunarkona í eitt ár við skólana á Laugarvatni og síðar
stundaði hún hjúkrun á Sólvangi og við sjúkrahúsið í Keflavík.
Þá kynntist hún Jóni Ágústssyni rafvirkja og þau rugluðu saman
reitum sínum og hún hætti að mestu að vinna úti, vann þó um
tíma á speglunardeildinni á Landspítalanum. Erla segir brosandi
að þá hafi hún enn einu sinni lagt út á braut þar sem hún hafi
ekkert kunnað til. Yfirhjúkrunarkonan sagði bara við hana að
þetta kynni enginn fyrr en honum hefði verið kennt það og
sama gilti um hana. Hún myndi læra til verka. Erla gerði það að
sjálfsögðu eins og hún hafði gert alltaf áður og sinnti starfinu
með sóma þar til hún hætti að vinna sökum aldurs.
Rannsókna- og vísindasjóður
hjúkrunarfræðinga
auglýsir eftir umsóknum um styrki
Umsóknum ásamt fylgiskjölum skal skila á
þar til gerðu umsóknareyðublaði á netfangið
rannsoknaogvisindasjodur@hjukrun.is
Nánari upplýsingar: www.hjukrun.is
Sjóðurinn var stofnaður 12. maí 1987 af
Maríu Finnsdóttur, fræðslustjóra Hjúkrunar-
félags Íslands. Tilgangur sjóðsins er að
styrkja hjúkrunarfræðinga til rannsókna- og
vísindastarfa í hjúkrunarfræðum hér á landi.
Styrkveiting miðast við stuðning á öllum
stigum rannsókna. Ekki er veitt úr sjóðnum í
tengslum við nám. Að þessu sinni verður veitt
allt að 500 þúsund krónum úr sjóðnum.