Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.06.2013, Qupperneq 56

Tímarit hjúkrunarfræðinga – 3. tbl. 89. árg. 201352
íhugað að hætta (p=0,006). Á Suðurlandi ríkti meiri efi um að
góð þjónusta væri forgangsverkefni hjá stofnuninni en í öðrum
landshlutum (p=0,032). Einungis 52% svarenda á Suðurlandi
voru ánægðir með skipulag og samstarf á deildinni en 80­90% í
öðrum landshlutum (p=0,001).
Á Suðurlandi voru fleiri óánægðir með næsta yfirmann sinn
(p<0,001), mæltu síður en aðrir með því að næsti yfirmaður
héldi áfram í starfi (p<0,001), fundu meira fyrir ágreiningi milli
yfirmanns og starfsfólks (p<0,001) og fannst yfirmaður taka síður
á ágreiningsmálum en svarendur í öðrum landshlutum (p<0,001).
Svarendur á Suðurlandi töldu einnig fremur að samstarfsfólk ylli
þeim vanlíðan (42% á móti 19­21% í öðrum landshlutum, p=0,011),
að stjórnunarhættir næsta yfirmanns yllu þeim vanlíðan (38% á móti
11­13%, p<0,001) og töldu oftar en aðrir að betra væri að hafa
annan yfirmann (30% á móti 5­16%, p<0,001). Á Vesturlandi höfðu
færri svarendur en annars staðar fengið skipulagðan stuðning á
fyrsta ári í starfi (p=0,009). Á Austurlandi fannst hins vegar fleiri
svarendum þeir metnir að verðleikum en í öðrum landshlutum
(p<0,001) og þar varð minnst vart við einelti (p=0,015).
Lítill starfsstéttamunur var á viðhorfum til yfirstjórnar. Þó kom
fram marktækur munur í fjórum þáttum (mynd 1 og 2, merkt #)
varðandi ánægju með stjórnun stofnunar (p=0,048) og æðstu
yfirmenn hennar (p=0,01). Aðstoðarfólk var síður óánægt
en hjúkrunarfræðingar og sjúkraliðar. Starfsstéttamunur kom
einnig fram varðandi það hvort skipulagður stuðningur hefði
verið á fyrsta ári í starfi (aðstoðarfólk ánægðast, p=0,023) og
hvort ágreiningur hefði komið upp milli yfirmanns og starfsfólks
(sjúkraliðar fundu fremur fyrir þessu en aðrar stéttir, p=0,004).
Hvað kulnunareinkenni varðar kom fram marktækur munur á
Norður­ og Suðurlandi (p=0,025) varðandi tilfinningaþrot (tafla 1).
Marktækur landshlutamunur var einnig varðandi starfsárangur
en hann mældist marktækt hærri á Norðurlandi en á Vesturlandi
(p=0,013). Sjúkraliðar sýndu meiri kulnunareinkenni en
hjúkrunarfræðingar (p=0,02) og aðstoðarfólk (p=0,03) varðandi
tilfinningaþrot. Hjúkrunarfræðingar mældust marktækt hærri
í mati á starfsárangri en bæði sjúkraliðar (p=0,003) og
aðstoðarfólk (p=0,03). Fyrir hlutgervingu var enginn marktækur
munur, hvorki vegna búsetu né starfsstéttar (tafla 1).
Tengsl stjórnunar við líðan í starfi
Tengsl líðanar svarenda og viðhorfa til stjórnunarhátta
voru fyrst athuguð með tilliti til fylgni spurninga úr almenna
spurningalistanum við hvern undirflokk MBI­GS fyrir sig (e.
bivariate, Spearman’s rank correlation). Marktæk fylgni kom
fram milli fjölmargra spurninga um stjórnunarhætti og undirþátta
MBI­GS­kvarðans, eða 25 spurninga við tilfinningaþrot, 25
við hlutgervingu og 12 við starfsárangur. Tilfinningaþrotum
tengdust þættir eins og ímynd stofnunar, ánægja með stofnun,
ákvörðun um að vera áfram á vinnustað næstu tvö árin,
ánægja með núverandi vinnuaðstöðu, von um starfsframa,
hvort vart hefði orðið ágreinings milli starfsfólks og yfirmanns
og hvort stjórnunarhættir næsta yfirmanns yllu vanlíðan í vinnu.
Fjölþáttaaðhvarfsgreining sýndi síðan vegið samband einungis
átta þátta úr almenna spurningalistanum við MBI­GS (tafla 2).
Fimm þættir tengdust tilfinningaþrotum á þann hátt að
jákvæð ímynd stofnunar og góð vinnuaðstaða virtust draga úr
tilfinningaþrotum, en neikvæðir þættir í stjórnun og samstarfi
innan deildar auka tilfinningaþrot. Það að veita góða þjónustu
og að vera metinn að verðleikum tengdist hlutgervingu
og starfsárangri. Aðhvarfsgreiningin náði þó einungis að
útskýra 23% af breytileikanum fyrir tilfinningaþrot og 12% fyrir
hlutgervingu og starfsárangur (tafla 2).
Mynd 3. Samantekt svara við tíu spurningum (fullyrðingum) sem endurspegla viðhorf heilbrigðisstarfsfólks hjúkrunardeilda á landsbyggðinni til
starfsánægju og líðan í starfi. Marktækur munur m.t.t. búsetu er merktur * fyrir framan fullyrðingarnar. Marktektarmörk miðast við p<0,05.
Sammála Veit ekki Ósammála
90% 4% 6%
60% 24% 16%
33% 11% 56%
24% 7% 60%
4%2% 94%
4%2% 94%
3%2% 95%
26% 5% 69%
19% 11% 70%
14% 21% 65%
Þegar á heildina er litið er ég ánægð(ur) í starfi (n=271)
*Starf mitt er metið að verðleikum (n=272)
*Ég hef orðið var við einelti á mínum vinnustað (n=270)
*Ég hugsa oft um að hætta í núverandi starfi (n=272)
Ég tek mér veikindafrídag vegna þess að mér finnst vinnan erfið líkamlega (n=268)
Ég tek mér veikindafrídag vegna þess að mér finnst vinnan erfið andlega (n=268)
Ég tek mér veikindafrídag vegna þess að ég er ekki ánægð(ur) með yfirmann minn (n=269)
*Samstarfsfólk hefur áhrif á það að mér líður ekki vel í vinnunni (n=269)
*Stjórnunarhættir næsta yfirmanns hafa áhrif á það að mér líður ekki vel í vinnunni (n=269)
*Ef annar yfirmaður væri stjórnandi á deildinni hefði ég meiri ánægju af vinnunni (n=269)