Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.06.2013, Qupperneq 57

Tímarit hjúkrunarfræðinga – 3. tbl. 89. árg. 2013 53
Ritrýnd fræðigrein
SCIENTIFIC PAPER
UMRÆÐA
Niðurstöður rannsóknarinnar sýndu að þrátt fyrir mikið
vinnuálag og óánægju með laun var starfsfólk hjúkrunardeilda
á landsbyggðinni almennt ánægt í starfi og kulnun mældist
lítil. Kynja­ og starfsstéttahlutfall svarenda endurspeglaði
veruleikann á hjúkrunardeildum, þ.e. að þar starfa nánast
eingöngu konur og að hlutfall aðstoðarfólks og sjúkraliða er
mun hærra en hjúkrunarfræðinga.
Viðhorf til stofnunar og æðstu yfirmanna
Viðhorf til stofnunarinnar, til dæmis ímyndar hennar í samfélaginu
og þjónustugæða, voru almennt jákvæð. Meiri óánægju gætti
með æðstu stjórnendur, yfirgnæfandi meirihluti var óánægður með
launin og einungis um fimmtungur eygði möguleika á starfsframa.
Samkvæmt evrópsku starfsánægjuvísitölunni skiptir ímynd
stofnunarinnar talsverðu máli fyrir starfsánægju meðal Íslendinga
en þó litlu meira en starfsframamöguleikar. Laun og yfirstjórn virðast
skipta minna máli (Ómar H. Kristmundsson, 2007). Þar sem laun eru
skilgreind sem ytri umbun starfs lýsa þau ekki endilega innri umbun
starfsins, svo sem starfsánægju né samskiptum stjórnenda og
starfsfólks (Branham, 2005; Sigrún Gunnarsdóttir, 2006).
Hversu fáir reiknuðu með að vinna fram til starfsloka og áttu von
á starfsframa vekur upp spurningar varðandi starfsumhverfið
Tafla 1. Niðurstöður úr viðhorfakvarða Maslachs (MBI­GS), greindar eftir búsetu og starfi.
I – Tilfinningaþrot II – Hlutgerving III – Starfsárangur
Meðaltal (SD) Spönn Meðaltal (SD) Spönn Meðaltal (SD) Spönn
Allir n=237 6,79 (4,5) 0­22 5,71 (4,7) 0­28 22,77 (5,2) 0­34
Austurland n=53 6,46 (4,7) 0­22 5,48 (4,1) 0­15 22,78 (4,5) 7­31
Norðurland n=78 5,93 (4,2)* 0­22 5,67 (5,8) 0­28 24,22 (4,5)* 7­34
Suðurland n=70 7,99 (4,9)* 1­22 5,73 (4,5) 0­21 22,13 (6,2) 0­33
Vesturland n=36 6,84 (3,8) 1­14 6,11 (3,8) 0­15 21,32 (4,9)* 4­29
Hjúkrunarfræðingar n=53 5,92 (3,9) 0­22 5,38 (4,1) 0­18 24,77 (4,2)* 16­34
Sjúkraliðar n=99 7,79 (4,7)* 1­22 6,01 (4,5) 0­21 22,01 (5,1) 0­30
Aðstoðarfólk n=85 6,05 (4,4) 0­17 5,40 (5,4) 0­28 22,64 (5,7) 2­33
* Marktækur munur (p<0,05) samkvæmt eftirprófi (Bonferroni post­hoc) við dreifigreiningu (ANOVA). Marktækur munur var á Norður­ og Suðurlandi hvað
varðar tilfinningaþrot og Norður­ og Vesturlandi varðandi starfsárangur. Tilfinningaþrot mældust hæst meðal sjúkraliða og starfsárangur hæstur meðal
hjúkrunarfræðinga.
Tafla 2. Niðurstöður fjölþáttaaðhvarfsgreiningar fyrir hvern hinna þriggja undirþátta kulnunarkvarða Maslachs; tilfinningaþrot, hlutgervingu
og starfsárangur. Hér koma fram þeir þættir úr almenna spurningalistanum um viðhorf til stjórnunar, sem sýndu marktæk tengsl við hvern
undirþátt fyrir sig í aðhvarfsgreiningunni.
I­Tilfinningaþrot II­Hlutgerving III­Starfsárangur
Spurningar/fullyrðingar B (β) p B (β) p B (β) P
Ímynd stofnunarinnar í samfélaginu er jákvæð 0,79 (0,16) 0,008
Ég stefni að því vera á núverandi vinnustað næstu tvö árin 0,57 (0,14) 0,029 0,98 (0,22) 0,001
Starf mitt er metið að verðleikum 1,07 (0,23) 0,000 ­1,26 (­0,27) 0,000
Ég er ánægð(ur) með núverandi vinnuaðstöðu mína 0,65 (0,15) 0,024
Ég finn fyrir ágreiningi milli starfsmanna og yfirmanns ­0,47 (­0,13) 0,047
Stjórnunarhættir næsta yfirmanns hafa áhrif á það að mér
líður ekki vel í vinnunni
­0,55 (­0,16) 0,018
Ég er ánægð(ur) með laun mín hjá stofnuninni 0,66 (0,16) 0,013
Skjólstæðingar stofnunarinnar eru yfirleitt ánægðir með
þjónustu hennar
­1,12 (­0,16) 0,014
R2 = 0,23
F5= 14,9; p = 0,000
R2 = 0,12
F2= 15,9; p = 0,000
R2 = 0,12
F3= 10,9; p = 0,000