Tímarit Máls og menningar - 22.10.2002, Blaðsíða 64

Fangarnir
Kápumynd tmm er frá Palestínu
Laila Shawa er málari og hönnuður og hefur einnig myndskreytt
barnabækur. Hún nam myndlist í Kaíró og Róm og sótti sumar-
námskeið í skóla austurríska expressjónistans Oskars Kokochka
í Salzburg. Hún starfar nú að list sinni í London þar sem hún
hefur búið síðastliðin 15 ár.
Kápumynd tmm er að þessu sinni sótt alla leið
til Mið-Austurlanda. Hún kallast Fangarnir
(1988) og er eftir palestínsku listakonuna Lailu
Shawa. Myndin er hluti af afar áhugaverðri sýn-
ingu á arabískri samtímalist, Milli goðsagnar og
veruleika, frá Konunglegu fagurlistasafni
Jórdaníu í Amman. Sýningin vakti talsverða at-
hygli í Listasafninu á Akureryi í sumar en verð-
ur opnuð í Listasafni Reykjavíkur, Hafnarhúsi í
næsta mánuði.
Laila Shawa er málari og hönnuður og hefur
einnig myndskreytt barnabækur. Hún nam
myndlist í Kaíró og Róm og sótti sumarnám-
skeið í skóla austurríska expressjónistans
Oskars Kokochka í Salzburg. Hún starfar nú að
list sinni í London þar sem hún hefur búið síð-
astliðin 15 ár.
Viðfangsefni Lailu Shawa eru oft pólitísk og
tengjast málefnum kynjanna eins og myndin
Fangarnir er gott dæmi um. Myndin sýnir vel
hversu ofarlega henni er í huga að konunar í
heimabæ hennar voru neyddar til þess að
ganga með blæju á níunda áratugnum. Verk
Lailu Shawa eru gjarnan litskrúðug og virðast
því glaðleg við fyrstu sýn en ef grannt er skoð-
að leynast þar blind ósjáandi augu, misheppn-
uð áform og brostnir draumar, eins og Ólafur
Gíslason kemst að orði í sýngarskrá.
Á sýningunni má einnig sjá myndröð Lailu
Shawa, Veggirnir í Gaza, þar sem hún notar
skrautskrift til að koma á framfæri boðskap
hinnar kúguðu palestínsku þjóðar. Veggjakrot
er lykilþáttur í verkunum og sláandi tákn um
stöðu fólks sem opinberlega hefur verið svipt
málfrelsi.
Milli goðsagnar og veruleika
Segja má að samskipti Vesturlanda og araba-
heimsins hafi á vissan hátt byggst á misskiln-
ingi, rangtúlkunum
og hræðslu við hið
óþekkta. Sýningunni
Milli goðsagnar og
veruleika er ætlað að
varpa nýju ljósi á
heim sem nær ein-
göngu hefur verið í
fréttum vegna átaka,
yfirvofandi loftárása
eða annarra hörm-
unga að undanförnu.
Aðstandendur sýn-
ingarinnar telja að
myndlistin geti opnað dyr milli ólíkra menning-
arheima, að minnsta kosti leitt til betri skiln-
ings. Margar myndanna á sýningunni vekja
vestrænt fólk til umhugsunar um eigin stöðu
og lífssýn, ekki síður en aðstæður fólks í araba-
heiminum – hvetja til umræðna um sjálfsmynd,
fordóma og vanþekkingu.
Á sýningunni er reynt að draga upp mynd af
stöðu nútímalistar í Mið-Austurlöndum með úr-
vali verka eftir bæði karla og konur frá sextán
arabalöndum: Alsír, Barein, Egyptalandi, Írak,
Jemen, Jórdaníu, Katar, Líbanon, Líbýu,
Marokkó, Palestínu, Sameinuðu arabísku
furstadæmunum, Sádi-Arabíu, Súdan, Sýrlandi
og Túnis. Myndlistin á sér langa sögu í þessum
löndum sem er á margan hátt ólík sögu mynd-
listar á Vesturlöndum. Fangarnir er olíumálverk
en í arabaheiminum er olíumálverkið aðeins um
eitt hundrað ára. Það voru arabískir listamenn
sem dvalist höfðu í Evrópu sem innleiddu
þessa listgrein í heimalöndum sínum. Á sama
hátt hefur arabísk list haft mikil áhrif á evrópska
menningu, til dæmis byggingarlist og
veggskreytingar auk þess sem arabísk teppi
þykja hið mesta stofustáss.
Listasafn Reykjavíkur
Sýningin Milli goðsagnar og veruleika verður
opnuð í Listasafni Reykjavíkur, Hafnarhúsi, 23.
nóvember næstkomandi og stendur fram yfir
áramót. Nú stendur þar hins vegar yfir sýningin
Carnegie Art Award sem lýkur 10. nóvember.
Sýningin er í öllum sölum Hafnarhússins og fer
héðan til Óslóar. Ókeypis er í safnið meðan á
sýningunni stendur. Hafnarhúsið er opið alla
daga frá kl. 11–18 en til kl. 19 á fimmtudögum.
Á Kjarvalsstöðum stendur nú yfir sýningin
Hönnun í hundrað ár þar sem skoða má hin
þekktu verk danska hönnuðarins, Arne Jacob-
sen. Kjarvalsstaðir eru opnir alla daga frá kl.
10–17 en til 19 á miðvikudögum.
Þá er ávallt hægt að skoða verk Ásmundar
Sveinssonar, myndhöggvara, í Ásmundarsafni
sem einnig tilheyrir Listasafni Reykjavíkur. Á
veturna er Ásmundarsafn opið alla daga frá kl.
13–16.
Nánar má lesa um dagskrá Listasafns Reykja-
víkur á vef safnsins: www.listasafnreykjavik-
ur.is
64 Um kápumynd 25.10.2002 13:56 Page 64