Félagsbréf - 01.03.1962, Blaðsíða 33

FÉLAGSBRÉF
29
mætti jafna honum saman við Aþenu, sem stökk fullvaxin og al-
brynjuð, fögur og aflmikil úr höfði Seifs, föður síns.“ Hann hef-
ur orðið stúdent aðeins 18 ára gamall og í líkan mund yrkir
hann hið fræga ljóð sitt, Ástarjátningu til íslands. „Ég elska þig
bæði sem móður og mey, sem mögur og ástfanginn drengur", eru
upphafsorð kvæðisins, en því lýkur með þessari spámannlegu
heitstrengingu:
Ef verð ég að manni og veiti það sá,
sem vald hefur tíða og þjóða,
að eitthvað ég megni, sem lið má þér Ijá,
þótt lítið ég hafi að hjóða,
þá legg ég að föngum mitt líf við þitt mál,
livern Ijóðstaf, hvern blóðdropa, hjarta og sál.
Mér er til efs að nokkurt skáld annað hafi kvatt sér hljóðs og
ávarpað þjóð sína með hugðnæmari hætti að upphafi skáldferils,
og tvímælalaust er Hannes Hafstein einn um þann frama að hafa
gerzt þjóðskáld aðeins tvítugur að aldri.
II
Hið ríka bergmál, sem karlmannleg og jafnvel ofdirfskufull
æskuljóð Hannesar Hafsteins fundu með þjóðinni, mætti virðast
með ólíkindum, þegar litið er til þess, hvernig þá var umhorfs
í íslenzku samfélagi. Árferðið var eitt hið harðneskjulegasta, sem
þekkzt hafði í langan aldur, um breiðar byggðir herjaði örbirgð
og skortur, menn voru jafnvel teknir að örvænta um það, að nokkru
sinni mundi úr rætast, og flótti vestur um haf var mörgum hin
eina von, enda horfði um skeið til landauðnar. Þessar ömulegu
staðreyndir spegluðust glögglega í andlegu viðhorfi fólksins. Enn
sem fyrr leitaði það sér athvarfs í ljóðum góðskálda, en það voru
ekki endilega hin ágætustu kvæði þeirra, sem bezt fullnægðu þörf
þjóðarinnar og lögðu henni bundna hugsun á tungu, heldur um-
fram allt þau ljóðin, sem rúmuðu átakanlegast vonleysi. Eftir-