Félagsbréf - 01.07.1962, Síða 19

FÉLAGSBRÉF
15
arinnar ern nú í lnisi Reykjavíkur apóteks, við Austurvöll, jDÓtt
Jiað húsnæði sé til bráðabirgða eins og safnanna og háskólans á
sinni tíð. Og hvað þá um heiðursvarðann á miðju torginu? Jú, jjar
stendur nú stytta Jóns Sigurðssonar. Eins og margir muna, var hún
fyrst reist fyrir framan Stjórnarráðshúsið. En 1932 var hún flutt
þangað, sem lnin er nú. Tómas Sæmunclsson sá Jtað betur 1834 en
aðrir 1911, að heiðursvarði þjóðskörungsins átti heima á miðjum
Austurvelli — og hvergi nema þar.
V.
Allir vita, að ]);'t Tómas Sæmundsson og Jón Sigurðsson greindi
á um Aljjingi, bæði skipan þingsins og þingstaðinn. Nú blandast
varla neinum hugur um, að Jón hafði réttara fyrir sér. Staðsetn-
ing Aljnngis í Reykjavík og flutningur latínuskólans Jjangað voru
fyrstu stóru sporin til þess að gera Jjennan vísi að höfuðstað ís-
len/.kan og þess verðan að efla hann. En ef menn af þessu eina
máli vilja ráða, — eins og eg er hræddur um, að sumum hætti til, —
að Tómas hafi verið allur uppi í skýjunum og Jón ekkert nema
skynsemin og ltagsýnin, þá skjátlast Jjeim luapallega. Hvort tveggja
er í rauninni jafnfjarri sanni.
Tómas var bóndasonur, alinn upp við venjuleg störf og kjör
sveitapilta, og hann var sveitaprestur og bóndi Jjau fáu ár, sem
lionum entist aldur, eftir að hann konr heim. Hann Jrekkti hagi og
Jjarfir fólksins út í æsar og af eigin reynd, og ekkert, sem Jrar horfði
til einhverra bóta, var honum of smátt eða hversdagslegt til að
gefa Jrví gaum. Sami maður, sem sá Reykjavík framtíðarinnar og
Alþingi hið forna endurreist í ljómandi hillingum, skrifaði svo
rækilega um nýtingu áburðar, að varla hafa aðrir betur gert. Hann
varð fyrstur til þess að líta á skuldaskipti íslendinga og Dana af
fullri bersýni, og hann ritar um verzlunarástandið með sömu glögg-
skyggni. Tömas var ekki einungis ólíkur þeim vinum sínum Jónasi
og Konráði að dugnaði, heldur engu síður að hagnýtum áliuga
og hyggindum, jafnvel að hófsemi í deilum við andstæðinga, þrátt
fyrir stórlyndi sitt.
Um skynsamlegt vit Jóns Sigurðssonar þarf ekki mörgum orð-
um að eyða. Engum var ljósara en honum, að bættur efnahagur