Frón - 01.03.1945, Blaðsíða 32

30
Kristján Porvarðsson
hverjum landsfjórSungi. Ég hygg aS hlutfallslega kostnaSar-
minnst og hagkvæmast væri aS byggja eitt stórt fávitahæli, meS
þrem höfuSdeiIdum, þ. e. skóla-, hjúkrunar- og vinnudeildum, en
deildirnar séu þó hæfilega langt hver frá annari.
1 lögunum stendur ekkert um þaS, hverjir skuli veita hælunum
forstöSu og hafa daglegt eftirlit meS fávitunum. Ef fullnægja á
kröfum nútímans, ætti Iæknir, helzt sérfræSingur, aS sjá um
alla meSferS á sjúklingunum og veita hælinu forstöSu.
Pá liggur næst fyrir aS athuga, hversu stórt fávitahæli þyrfti
aS byggja á íslandi. AS órannsökuSu máli (þ. e. fyrr en taldir
eru fávitar á íslandi) er erfitt aS segja ákveSiS um þetta, en ef
gert er ráS fyrir aS fávitar heima séu um 1200, og ef íslenzka
rikiS ætti aS sjá hlutfallslega jafnmörgum fávitum fyrir framfæri
og danska ríkiS gerir, þyrfti aS byggja hæli á Islandi handa um
400 fávitum.
ReksturskostnaSur hælis þessa yrSi sennilega allmikill. RikiS
þyrfti aS kaupa góSa jarSareign og láta byggja hæliS á henni;
mætti þar reka landbúnaS og garSrækt í stórum stíl, og á þann
hátt afla hælinu allmikilla tekna. Vinna þeirra sjúklinga, sem
vinnufærir eru, yrSi og hælinu ódýr.
Or ríkissjóSi Dana var greitt áriS 1942—43 1669 kr. meS
fávita hverjum, sem hælisvistar naut. Engu verSur um þaS spáS,
hversu kostnaSarsöm framfærsla fávita heima yrSi, en ef miSaS
væri viS danska verSlagiS, myndi framfærsla 400 fávita á íslandi
kosta 667.600 kr. á ári. RíkissjóSur ætti samkvæmt bráSabirgSar-
lögunum, sem nefnd voru áSan, aS greiSa 4/r, hluta ]jessa kostnaS-
ar, þ. e. 532.080 kr. ViS allt þetta mundu bætast mikil útgjöld til
byggingar hælisins.
Starfsfólk viS hæli handa 400 fávitum yrSi sennilega um 100
manns (þ. e. 4 sjúklingar á hvern starfsmann), af þeim mætti
gera ráS fyrir 55—60 manns til hjúkrunar (hjúkrunarkonur og
hjúkrunarmenn). HæliS þyrfti aS minnsta kosti á tveim læknum
aS halda. Mörg dönsk íávitahæli hafa tiltölulega miklu fleira
starfsfólki á aS skipa, en áætlun mín er gerS meS hliSsjón af
danskri meSaltölu (4 fávitar á starfsmann hvern og 7 fávitar á
hjúkrunarmann eSa hjúkrunarkonu).
Ég vil ljúka þessari grein meS því aS benda á eftirfarandi
atriSi:
1) Semja þarf sérstæSa og heilsteypta löggjöf um fávita og
framfæri þeirra.