Morgunblaðið - 26.11.2015, Blaðsíða 74

Íslendingar eru mikil
sósuþjóð og sést það
vel þegar haldnar eru
veislur. Í desember er
landinn gjarn á að búa til
sósurnar frá grunni frek-
ar en að kaupa tilbúnar út
úr búð, og helst að megi
þar undanskilja graflax-
sósuna sem rennur ljúflega
niður í mánuðinum með
bitum af reyktum og gröfn-
um laxi.
Hjördís bendir á að nýja
majónesið frá Ora geti hentað í
sósugerðina. „Þetta er í fyrsta
skiptið í rúmlega 60 ára sögu
Ora sem fyrirtækið framleiðir
sitt eigið majónes. Hentar Ora-
majónes vel í alla matargerð,
hvort sem útbúa á salat, sósur,
brauðtertur, ofnrétti eða hvað
annað sem hugurinn girnist.“
Kynna Ora-majónes
til sögunnar
74
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 26. NÓVEMBER 2015
JÓLAMATUR
Árin segja sitt1979-2015
Hjónin Ragnar Guðmundsson, matreiðslu-meistari og kona hans
Bára Sigurðardóttir, stofnendur og eigendur Lauga-ás.
Laugarásvegi 1
104 Reykjavík • laugaas.is
)553 1620
Verið velkominn
Lauga-ás hefur frá 1979
boðið viðskiptavinum
sínum uppá úrval af
réttum þar sem hráefni,
þekking og íslenskar
hefðir hafa verið hafðar
að leiðarljósi.
Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
S
tundum eru það einföldustu
vörurnar sem skipta fólk
mestu máli. Þannig er það
þegar kemur að jólunum á
mörgum íslenskum heimilum, að
meðlætið sem ekki má vanta með
jólamatnum er ekki eitthvað fínt og
fágætt utan úr heimi, heldur gömlu
góðu grænu baunirnar frá Ora.
Hjördís Ósk Óskarsdóttir er
rekstrarstjóri matvörudeildar
ÍSAM og segir hún grænu Ora-
baunirnar ólíkar nokkru því sem
fólk á að venjast úti í heimi. „Það er
alltaf jafn gaman að leyfa útlend-
ingum að smakka og sjá furðusvip-
inn sem kemur á þá,“ segir hún
glettin. „Við Íslendingar erum stolt
af grænu baununum, mikið soðnum
eins og þær eru, með smá sætu og
smá salti sem gerir baunirnr ómót-
stæðilegar í huga allra aldurshópa.“
Frá einfaldari tímum
Grænu baunirnar eru ein elsta
vara Ora en fyrirtækið var stofnað
árið 1952. Segir Hjördís ekki vitað
hvernig stóð á því að uppskriftin er
eins og hún er. Ástæðan fyrir því að
landsmenn tengja grænu baunirnar
svona sterklega við jólin kann
mögulega að vera sú að fyrstu ára-
tugina eftir stofnun Ora hafi ekki
verið um margt annað meðlæti að
ræða en niðursoðnar baunir, á lítilli
og fátækri eyju nyrst í Atlantshafi.
Varð þannig til hefð á einfaldari
tímum sem lifir enn með landanum
þó svo að úti í búð megi núna finna,
á öllum tímum árs, alls kyns kræs-
ingar, grænmeti og ávexti frá öllum
heimshornum.
„Við sjáum það á sölutölunum
að nánast hvert heimili hefur græn-
ar Ora baunir á borðum í desember,
og kaupir fólk baunirnar í miklu
magni í mánuðinum svo að sé alveg
tryggt að nóg sé af baunum. Maís-
inn og rauðkálið selst vel, en grænu
baunirnar bera af. Seljast grænu
baunirnar vel allt árið en salan
fjórfaldast yfir desembermánuð,“
segir Hjördis og bætir við að
skemmtilegt sé frá að segja að Ís-
lendingar búsettir erlendis geri oft
þá kröfu til ættingja sem heim-
sækja að hafa Ora grænar baunir
meðferðis.
Síld fyrir sælkerana
Ora framleiðir fleiri matvæli
sem tengjast jólunum. Er síldin frá
Ora í uppáhaldi hjá mörgum og seg-
ir Hjördís að matgæðingarnir bíði
oft spenntir eftir jólasíldinni: „Í að-
draganda jóla höfum við það fyrir
sið að bæta tveimur tegundum af
síld við úrvalið. Annars vegar er há-
tíðarsíldin, sem er sæt og ljúffeng
og gerð með sömu uppskrift ár
hvert. Hins vegar er jóla-árgangs-
síldin sem tekur breytingum ár
hvert og er framleidd í takmörkuðu
magni. Er uppskriftin þannig að
hún á að höfða til breiðs hóps, og
jafnvel þeirra sem borða almennt
ekki síld.“
Eins hefur sú venja skapast
hjá Ora að búa til dýrindis paté fyr-
ir jólin. „Það er bara í nóvember að
neytendur geta fundið hreindýra-
paté, andapaté og sveitapaté Ora í
verslunum en þessi vara er seld í
snotrum krukkum og selst mjög vel,
enda vönduð matvæli á verði sem
kemur á óvart.“
Fiskbollur fyrir hagsýna
Það er ekki bara jólamaturinn
sem selst vel í desember. Margar af
hversdagslegustu vörum Ora rjúka
líka út vikurnar fyrir jól. Segir
Hjördís þennan tíma árs vera góðan
sölutíma fyrir kjötbollur og fiski-
bollur í dós. Heimilismatur – til-
búnu réttirnir sem Ora hóf að fram-
leiða fyrir rösku ári, rennur líka úr
hillum matvöruverslana. „Heim-
ilismaturinn getur sparað fólki tíma
í jólaösinni enda handhægur réttur
sem kallar ekki á langa viðveru yfir
pottunum. Vinsældir kjöt- og fisk-
bollanna held ég að megi að hluta
skýra með því að margir sjá fram á
mikil útgjöld í desember og grípa
eins og eina dós af fiskbúðingi eða
-bollum til að spara í matarútgjöld-
unum enda er þar komin í einni
pakkningu máltíð sem ætti að duga
fyrir tvo fullorðna og tvö börn.“
Engin jól ef grænu baunirnar vantar
 Grænu baunirnar frá Ora
eru ólíkar nokkru því sem
finna má úti í heimi.
 Þetta séríslenska með-
læti er fyrir löngu orðið
ómissandi hluti af veislu-
mat jólanna.
Stafli „Við sjáum það á sölutölunum að nánast hvert heimili hefur grænar Ora baunir á borðum í desember,“ segir Hjördís Ósk Óskarsdóttir.