Morgunblaðið - 10.03.2016, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 10. MARS 2016
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Evrópusam-bandinu erlíkt við
brennandi hús og
ekki illa til fundið.
En það er umhugs-
unarefni hve langt
er síðan kviknaði í
kofanum. Flest
hús, sem logað hefði í svo lengi,
væru löngu brunnin til grunna.
Kannski verður síðasta fréttin
um bálför ESB líkust þeiri sem
birtist forðum um bruna í Borg-
arfirði. Eldur komst í sumarhús
og langt að fara fyrir slökkvilið.
Í frétt um atburðinn sagði á
þessa leið: „Þegar slökkviliðið
kom á staðinn var húsið fyrir
nokkru brunnið til kaldra kola.
Varðstjóri slökkviliðsins sagði
að slökkvistarfið hefði gengið
vel eftir það.“
Hvaða skoðun sem menn hafa
á ESB, þá gleðst enginn yfir
því, að líking við brennandi hús
sé svo sláandi. Evrópusam-
bandið hefur smám saman seilst
til mikilla valda og lamað full-
veldi og getu aðildarríkja sem
því nemur. En skrifræði þess og
innra sundurlyndi gerir það
ófært um að fara með þau völd.
Fyrrverandi bankastjóri
Englandsbanka, Mervyn King,
sagði nýlega og ítrekaði svo í
„Hard talk“-þætti BBC í fyrra-
dag að tilraunin með eitt mynt-
svæði fyrir ólík ríki væri tilræði
við stöðugleika í álfunni og
skaðaði einnig þau ríki hennar
sem utan standa. King bendir á
að elítan, sem kom kerfinu á,
geti ekki stolts síns vegna hugs-
að sér að játa sig sigraða í slag
við beinharðar staðreyndir. Sú
sé meginástæða þess, hversu
langvarandi skaðinn af evrunni
verður. Vextir standi öfugir í
áratug, en lágt vaxtastig og
peningaprentun sé aðeins hugs-
að sem öflugt verkjalyf sem að-
eins má gefa um skamma hríð, á
meðan unnið er á undirliggjandi
meinum. Allt er þetta rétt.
En svo slæmt sem myntsvæð-
ið er, þá er það aðeins óveruleg-
ur hluti af öðru öngþveiti sem
einnig má rekja til yfirstjórnar
ESB sem í oflæti hefur farið
sínu fram.
Eftir að vorhreingerningar
Nato í löndum fyrir botni Mið-
jarðarhafs og á strönd Norður-
Afríku höfðu leitt til upplausnar
og flóttamannabylgjur tóku að
skella á Evrópu hefði strax átt
að taka Schengen-samstarfið
svokallaða úr sambandi. En
sama stoltið og King vísar til, að
láti búrókrata í Brussel hanga
eins og hunda á evruroðinu,
gerði þá óhæfa að horfast í augu
við seinni vandann. „Ef evran
hrynur, þá hrynur Evrópa,“
sagði Merkel og ruglaði álfunni
saman við spilaborgina sem
rumpað hafði verið upp. Þegar
flóttamannastraumurinn hófst
og Merkel fagnaði honum ákaft
í stundar vanmati á
stöðunni, hrópaði
Juncker, forseti
framkvæmda-
stjórnar ESB:
„Falli Schengen,
fellur evran og þá
fellur Evrópa!“
Í þrjú ár hafa
ótal neyðarfundir tilkynnt nýjar
reddingar, allar vitagagns-
lausar. Og ástandið versnar.
Nú er svo komið að ESB set-
ur allt sitt traust á Tyrkland.
Leiðtogar ESB hafa síðustu ár-
in talað niður til Tyrkja. Þar séu
mannréttindi fótum troðin,
jafnréttismál í ógöngum og
spilling landlæg. Þegar spurt
var á lokuðum fundum hvort
Tyrkir væru líklegir til að
ganga í ESB og þá hvenær, var
sniðuga svarið þetta: „Það þarf
ekki að efast um að Tyrkland
gangi í ESB. Tyrkland verður
fyrsta landið sem fær aðild að
ESB eftir að Suður-Kórea er
komin inn.“
En dæmið hefur snúist við.
Tyrkir hafa kverkatak á hinum
fyndnu fýrum í Brussel. Ýi þeir
að því að lækka þurfi flótta-
mannastífluna, er allt sam-
stundis gefið eftir. Tyrkir hafa á
aðeins 4 vikum pínt ESB til að
hækka greiðslur fyrir geymslu
flóttamanna úr 3 milljörðum
evra í 6 milljarða. ESB lofar nú
á hnjánum að hefja „raunveru-
legar aðildarviðræður“ við
Tyrkland ekki seinna en í júní.
Leiðtogar ESB lofa að hleypa
82 milljónum Tyrkja inn á lask-
að og höktandi Schengen-
svæðið eftir fáeinar vikur. Ekk-
ert af þessu er borið undir þjóð-
þing aðildarríkjanna. Þau eru
einskis spurð, enda einskis virt.
Á sama tíma leysa Tyrkir upp
mótmælafundi og lögreglusveit-
ir með táragassprengjur gera
innrás í stærsta dagblað lands-
ins. Stjórnkerfið er að færast í
átt til sjaríalaga og frá grunn-
gildum Kemal Atatürk lands-
föður.
Hingað til, þegar þróunin
hefur orðið þessu lík, hefur
tyrkneski herinn tekið að
ókyrrast.
En þess má geta að þegar
Tyrkir verða komnir í ESB
verða þeir fjölmennasta ríki
þess (um milljón fleiri en Þjóð-
verjar) og eru þá Tyrkir í
Þýskalandi ekki taldir með.
Tyrkland er rúmlega helmingi
stærra að flatarmáli en Þýska-
land og Tyrkland verður með
langfjölmennasta landher allra
ríkja ESB.
Það verður söguleg stund
þegar þetta gamla ríki soldán-
anna marsérar loks inn fyrir
tollmúrana.
Það skyggir kannski aðeins á
gleðina að þá er óvænt komið að
sótsvörtum brunarústum, ef
marka má þá sem best þykjast
þekkja til.
Það er sérkennilegt
að sjá hrokafulla
herra haltra á fund
þeirra sem þeir
hrakyrtu áður}
Stjórnlaus
uppgjafarskortur
Þ
að er einkennandi fyrir ungar áhrifa-
konur í viðskiptalífinu að láta aldrei
ná í sig,“ sagði samstarfsmaður í
vikunni að gefnu tilefni.
Ég brást við eins og ungri konu
sem er umhugað um orðspor kynsystra sinna
sæmir og bað samstarfsmanninn um að nefna
dæmi.
Tvær konur voru taldar upp.
Ég gæti varið þessari grein í að telja upp karl-
kyns viðmælendur sem erfitt er að ná í en ætla
að sleppa því. (Til upplýsingar fyrir lesendur má
þó nefna að vænlegasta leiðin til að ná í forsætis-
ráðherra er að senda honum skilaboð í gegnum
Snapchat.) Getan til þess að svara í síma hefur
hins vegar lítið með kyn að gera. Ekki frekar en
getan til þess að stjórna fyrirtæki eða gegna öðr-
um störfum.
Í vikunni var alþjóðlegur baráttudagur
kvenna haldinn hátíðlegur og er því ekki úr vegi að líta yfir
stöðu kvenna í atvinnulífinu.
Ég efast um að mikil umhugsun hafi legið fyrrgreindri
athugasemd að baki og ekki var hún illa meint, en samt er
hún ágætlega í takt við nýlega rannsókn á hlut íslenskra
kvenna í stjórnunarstöðum.
Samkvæmt rannókninni þykir kyn nefnilega skipta ein-
hverju máli í ýmsu samhengi.
Karlkyns svarendur, sem sjálfir eru stjórnendur ís-
lenskra fyrirtækja, útskýrðu helst skertan hlut kvenna í
stjórnunarstöðum með þeim rökum að þær réðu verr við
álagið. Þá fengju þær síður tækifæri til starfs-
frama vegna ábyrgðar þeirra á heimilisstörfum.
Raunin er sú að færri en einn af hverjum tíu
æðstu stjórnendum stærstu fyrirtækja landsins
eru konur.
Tvær konur sem erfitt er að ná í eru því
vissulega stórt hlutfall af heildinni. Sú stað-
reynd gæti skekkt viðhorf samstarfsmannsins
nokkuð.
Ljóst er að konur á Íslandi standa mjög vel í
ýmsu tilliti og betur en kynsystur þeirra í flest-
um löndum. Það er hins vegar alveg jafn ljóst að
það dugir ekki til á meðan viðhorf til getu eða
hæfni litast að einhverju leyti af tólunum sem
leynast undir nærbuxum manna.
Samkvæmt nýlegri úttekt alþjóðaefnahags-
ráðsins verður jafnrétti karla og kvenna á
heimsvísu líklega ekki náð að fullu fyrr en árið
2133 miðað við þróun síðustu ára. Óútskýrður
kynbundinn launamunur verður þar með vonandi óþjált hug-
tak sem barnabörnum okkar þykir erfitt að skilja.
Ég ræð mér varla fyrir spennu og er þegar byrjuð að telja
niður dagana. Mig langar hins vegar að bera upp hugmynd,
sem ef til vill er langsótt, en getum við ekki stytt okkur stund-
ir í biðinni og unnið að hugarfarsbreytingu á meðan?
Sleppt því að kenna kyni fólks um vanhæfni af einhverju
tagi. Þeir sem svara sjaldan í síma gera það einfaldlega bara
vegna þess að þeir vilja það ekki. Eða kunna það ekki eða eru
jafnvel alltaf að týna símanum. Ekki vegna þess að það sé
týpískt fyrir karla eða konur. sunnas@mbl.is
Pistill
Kunna konur ekki á síma?
Sunna
Sæmunds-
dóttir
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
BAKSVIÐ
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Þetta er mikil hvatning fyriralla sem starfað hafa aðþessu verkefni og aðrastarfsmenn Isavia. Við er-
um stöðugt að reyna að halda okkur í
fremstu röð við þjónustu og tækni-
nýjungar til þess að vera samkeppn-
isfær því þetta er
orðin ákveðin sam-
keppnisstarfsemi,“
segir Ásgeir Páls-
son, framkvæmda-
stjóri flugleið-
sögusviðs Isavia.
Hann og fleiri
stjórnendur Isavia
veittu í vikunni
viðtöku alþjóð-
legum verðlaun-
um, IHS Jane’s-verðlaununum, í
flokki þjónustu.
Notar gögn frá flugvélunum
Frá Flugstjórnarmiðstöðinni í
Reykjavík er stýrt flugumferð í einu
stærsta flugstjórnarsvæði heims. Það
nær yfir Ísland og meirihluta Græn-
lands og tengir saman þrjár heims-
álfur, Evrópu, Norður-Ameríku og
Asíu. Um þetta svæði ferðast yfir 30
milljónir manna á ári.
Verðlaunin eru veitt fyrir inn-
leiðingu ADS-B aðskilnað en Isavia
er fyrsti aðilinn í heiminum til að taka
kerfið upp í alþjóðlegu loftrými.
Kerfið grundvallast á nákvæm-
um upplýsingum um öll loftför sem
fara um svæðið. Þeirra er aflað með
ratsjám sem settar hafa verið upp á
Íslandi og Færeyjum og nú einnig á
Grænlandi. Með því tókst að loka göt-
um sem voru í ratsjárdrægi.
Nýi búnaðurinn, ADS-B-tæknin
byggist á GPS-gögnum frá flugvél-
unum og gefur nákvæmari og örari
upplýsingar um staðsetningu véla
heldur en ratsjáin. Ásgeir Pálsson
bendir á að kögunarbrúin nær nú yfir
allt íslenska flugstjórnarsvæðið og
inn á aðliggjandi flugstjórnarsvæði í
Evrópu og Norður-Ameríku. Það er
stundum nefnt hraðbraut milli heims-
álfa þótt flugvélarnar fari ekkert
hraðar en áður.
Minni kostnaður og mengun
Innleiðing þessa nýja búnaðar
hefur jákvæð áhrif fyrir flugfélögin
sem reka flug á milli Evrópu og Am-
eríku. Hægt er að minnka aðskilnað
flugvéla sem fljúga yfir umferðar-
mesta hluta íslenska flugstjórnar-
svæðisins úr 50 til 120 sjómílum niður
í 10 sjómílur. Ásgeir bendir á að flug-
félögin geti í mun ríkara mæli valið
sér hagkvæmustu flugleið. Það dreg-
ur úr eldsneytiskostnaði sem er einn
stærsti kostnaðarliður flugfélaganna
og dregur úr mengun.
Verðlaunuð fyrir
brú á milli heimsálfa
Mynd/Isavia
Kögunarbrú Ekkert gat er lengur í ratsjárdrægni á íslenska flugstjórnarsvæðinu sem nær yfir Ísland og megin-
hluta Grænlands. Kerfið tengist beint flugstjórnarsvæðum Evrópu og Ameríku.
Ásgeir Pálsson
Ásgeir Pálsson segir að Jane’s-
verðlaunin séu virt alþjóðleg
verðlaun og líkir þeim við Ósk-
arsverðlaunin í flugleiðsögu-
þjónustu. Að baki þeim standa
alþjóðleg samtök flugleiðsögu-
þjónustuaðila. Valin eru fimm
verkefni af fjölda sem send eru
inn og þau tilnefnd. Isavia var
með tvö verkefni af fimm í þjón-
ustuflokknum og varð ASB-D-
verkefnið hlutskarpast.
Verðlaunin voru afhent í
kvöldverðarboði sem markaði
upphaf sýningar sem haldin er
árlega í Madríd á Spáni. Þar er
Isavia á meðal þátttakenda
ásamt dótturfélagi sínu, Tern
Systems, sem vinnur að þróun-
armálum og markaðssetur vör-
urnar erlendis.
Ásgeir segir að þetta hafi
vakið athygli á Isavia og starfi
beggja fyrirtækjanna. Margir
hafi komið í sýningarbásinn til
að óska þeim til hamingju.
Óskarinn í
flugleiðsögu
IHS JANE’S-VERÐLAUNIN