Morgunblaðið - 10.03.2016, Blaðsíða 38

38 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 10. MARS 2016
Silja Björk Huldudóttir
silja@mbl.is
„Þingið í ár er í stærra lagi,“ segir
Margrét Guðmundsdóttir, verkefn-
isstjóri hjá Hugvísindastofnun Há-
skóla Íslands um Hugvísindaþing
sem hefst á morgun og stendur í
tvo daga. Á þinginu verður boðið
upp á 150 erindi í samtals 38 mál-
stofum. „Nú eru 20 ár frá því Hug-
vísindaþing var fyrst haldið, en
þingið hefur verið haldið árlega síð-
an 1999,“ segir Margrét og bendir á
að þingið hafi mjög mikla þýðingu
fyrir bæði fræðasamfélagið og al-
menning, en þingið er öllum opið.
„Það er mjög mikilvægt fyrir
hugvísindin að kynna rannsóknir
sínar fyrir almenningi. Hugvísind-
um er ekkert mannlegt óviðkom-
andi og almenningi er heldur ekk-
ert mannlegt óviðkomandi,“ segir
Margrét og nefnir að meðal þess
sem rætt verði á þinginu sé framtíð
íslenskunnar, dauðinn, landnámið,
fátækt á Íslandi, fötlun, hinsegin
saga og kvennasaga.
Meðal fyrirlesara má nefna að
Dagný Kristjánsdóttir, prófessor í
íslenskum bókmenntum, fjallar um
berkla og bókmenntir, Sigurður
Gylfi Magnússon, prófessor í menn-
ingarsögu, fjallar um þurfalinga á
Íslandi, Eiríkur Rögnvaldsson, pró-
fessor í íslenskri málfræði, fjallar
um utanaðkomandi aðstæður ís-
lenskrar málþróunar, Þorgerður H.
Þorvaldsdóttir, sjálfstætt starfandi
fræðimaður við Reykjavíkur-
Akademíuna, fjallar um takmark-
anir kosningaréttar kvenna 1915,
Gunnar Harðarson, prófessor í
heimspeki, fjallar um Aristóteles á
miðöldum, Helga Kress, prófessor
emeritus í bókmenntafræði, fjallar
um karnival kynjanna í Njálu,
Guðni Th. Jóhannesson, dósent í
sagnfræði, fjallar um afstöðu sjálf-
stæðismanna til fjölmiðlamálsins
2004 og synjunarvalds forseta Ís-
lands og Silja Pálmarsdóttir list-
fræðingur fjallar um rýmisnotkun í
list Ólafs Elíassonar.
Áhersla á umhverfishugvísindi
Aðspurð hvernig þingið sé skipu-
lagt segir Margrét að auglýst sé
eftir erindum og hugmyndum að
málstofum meðal fræðimanna jafnt
innan sem utan Háskóla Íslands.
„Skipulagið hefur þannig á sér yf-
irbragð grasrótarstarfs þar sem
fræðimenn tala sig saman og koma
með hugmyndir að málstofum,“
segir Margrét og bendir á að dag-
skrá þingsins endurspegli bæði
rótgróin rannsóknasvið hugvísinda
og nýrri viðfangsefni.
„Þegar við fórum að setja saman
dagskrána sáum við að spurningar
um umhverfis- og loftslagsmál
reyndust áberandi í ár,“ segir Mar-
grét og nefnir í því samhengi mál-
stofurnar „Að lifa af andlega: Orð-
ræður um loftslagsbreytingar“ þar
sem m.a. Guðni Elísson, prófessor í
bókmenntum, veltir upp þeirri
spurningu hvort bókmenntir séu
einhvers megnugar í umræðunni
um loftslagsbreytingar, „Víðáttur
og (villi)dýr“ þar sem m.a. Soffía
Auður Birgisdóttir, sérfræðingur
við Rannsóknasetrið á Hornafirði,
fjallar um dýrafræði Þórbergs
Þórðarsonar og „Náttúra og trú –
umhverfisguðfræði og forsendur
hennar“ þar sem m.a. Hjalti Huga-
son, prófessor í kirkjusögu, fjallar
um umhverfisguðfræði á árnýöld.
„Þegar við sáum þessa áherslu á
umhverfis- og loftslagsmál ákváð-
um við að fá Steven Hartman til að
vera hátíðarfyrirlesari. Hann flytur
fyrirlestur sinn um umhverfisvís-
indi strax í kjölfar þess að Guð-
mundur Hálfdanarson, forseti
Hugvísindasviðs, setur þingið í Há-
tíðarsal HÍ á morgun kl. 12.30,“
segir Margrét og upplýsir að Hart-
man er prófessor í enskum bók-
menntum við Háskólann í Mið-
Svíþjóð þar sem hann stjórnar mið-
stöð um umhverfishugvísindi
(ECOHUM).
„Hann leiðir norrænt net í þver-
faglegum umhverfisvísindum
(NIES) og er meðstjórnandi sam-
starfsnets um norðurskautssvæðið
(Circumpolar Networks). Undan-
farið hefur Steven fengist við kort-
lagningu umhverfismeðvitundar og
umhverfisminnis í bókmenntum og
unnið að því að auka vægi hugvís-
inda í rannsóknum á hnattrænum
breytingum og að hvetja fólk, í
gegnum samstarf vísinda- og lista-
manna, til að bregðast við loftslags-
breytingum.“
Að sögn Margrétar taka málstof-
urnar allt frá hálfum öðrum
klukkutíma upp í heilan dag. „Á
hverjum tíma eru níu til tíu mál-
stofur í gangi með allt frá tveimur
upp í tíu fyrirlesara. Við reynum að
raða dagskránni þannig saman að
ekki sé of margt í gangi sem fellur
innan sama áhugasviðs svo áheyr-
endur geti flakkað á milli málstofa,“
segir Margrét og tekur fram að að-
sókn síðustu ára á þingið hafi verið
mjög góð. Allar nánari upplýsingar
um dagskrá Hugvísindaþings má
nálgast á vefnum hugvis.hi.is/
hugvisindathing.
Leiklistarfræðingar þinga
Samhliða Hugvísindaþinginu í ár
halda Samtök norrænna leiklistar-
fræðinga (Association of Nordic
Theatre Scholars) og Bókmennta-
og listfræðastofnun ráðstefnuna
Theatre and the Popular sem hefst
á morgun, föstudag, kl. 10 og stend-
ur til sunnudagsins 13. mars kl.
16.30. Ráðstefnan samanstendur af
átta málstofum og vinnustofu með
Elaine Aston, prófessor við Lancas-
ter háskóla. Málstofur ráðstefn-
unnar eru öllum opnar, en vinnu-
stofan er aðeins opin skráðum
þátttakendum og fer skráning fram
á vefnum theatreandthepopular.-
wordpress.com
Meðal þeirra sem halda erindi
eru Jonas Eklund frá Háskólanum í
Stokkhólmi, Jurgita Staniskyte frá
Vytautas Magnus háskólanum í
Kaunas, Jon Nygaard frá Óslóarhá-
skóla, Anna Blekestad Watson frá
Háskólanum í Bergen, Sigríður
Lára Sigurjónsdóttir frá Háskóla
Íslands, Zane Radzobe frá Háskól-
anum í Lettlandi, Martin Regal frá
HÍ, Jason Price frá Sussex-há-
skólanum, Magnús Þór Þorbergs-
son frá HÍ, Laura Gröndahl frá Há-
skólanum í Tampere og Terry
Gunnell frá HÍ.
„Ekkert mannlegt óviðkomandi“
 Hugvísindaþing fagnar 20 ára
afmæli  150 erindi í 38 málstofum
Guðni Elísson Soffía Auður BirgisdóttirHelga Kress Terry Gunnell
Hönnuðirnir Guðmundur Úlfarsson
og Mads Freund Brunse í Or Type
munu umbreyta menningarhúsinu
Mengi í lesstofu á sýningu sem
verður opnuð kl. 18 í dag og er hluti
hátíðarinnar HönnunarMars. Ný
leturgerð þeirra félaga verður sýnd
í fyrsta sinn. Or Type er fyrsta og
eina sérhæfða leturútgáfa Íslands
og hefur þróað nokkrar leturgerðir
á undanförnum árum sem hafa ver-
ið seldar til stórblaða á borð við
The New York Times og tónlistar-
tímaritið The Wire auk þess sem
opinbert letur Sundance-kvik-
myndahátíðarinnar 2015 var eftir
Or Type. Mismunandi leturgerðir
verða í forgrunni innsetningar í
Mengi auk þess sem Atli Bollason
sýnir vídeóinnsetningu í 13 gömlum
túbusjónvörpum og verkið „Ambi-
ent Thoughts“, sem unnið er af
finnska hönnuðinum Sebastian
Jansson í samstarfi við Or Type,
verður sýnt, eins og segir í tilkynn-
ingu. Hermigervill mun þeyta skíf-
um við opnunina og boðið verður
upp á veitingar.
Að opnunarhófi loknu, kl. 21,
efna myndlistarkonan Zata Banks
og hljóð- og myndlistarmaðurinn
Joe Banks til hlustunarteiti og kvik-
myndasýningar í lesstofu OR-type í
Mengi. Banks hefur starfað undir
listamannsnafninu Disinformation
og vinnur hljóð- og vídeóverk sem
hann hefur gefið út undir merkjum
plötuútgáfunnar Ash International.
Zata Banks sýnir 13 stuttmyndir
eftir ólíka myndlistar- og kvik-
myndagerðarmenn sem eiga það
sammerkt að fléttast í kringum ást-
ina og við sögu koma m.a. kvik-
myndir byggðar á ljóðum TS Eliots,
ljóðasöngvum Schuberts og inni-
legum bréfaskiptum á milli fata-
hönnuðanna Dolce og Gabbana.
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Innsetning Atli Bollason sýnir víd-
eóinnsetningu í 13 gömlum túbu-
sjónvörpum í Mengi í kvöld.
Mengi umbreytt í les-
stofu á HönnunarMars
Listhúsinu við Engjateig, 105 Reykjavík, sími 551 2050 Opið 11-18, lau 11-16.
Tilboðsdagar 10.-17. mars
40% afsláttur
af völdum vörum, silkiblómum og gjafavöru
LISTHÚSINU