Morgunblaðið - 22.03.2016, Blaðsíða 41

MENNING 41
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 22. MARS 2016
Bandaríski laga-
höfundurinn og
tónlistarmaður-
inn Burt Bach-
arach heldur tón-
leika í Eldborg-
arsal Hörpu
þriðjudaginn 12.
júlí nk. Bach-
arach er orðinn
87 ára og hefur á
60 ára löngum ferli samið yfir 500
lög og mörg feikivinsæl, m.a.
„Anyone Who Had A Heart“ og „Do
You Know The Way To San Jose“.
Hann hefur hlotið átta Grammy-
verðlaun, þrenn Óskarsverðlaun og
Golden Globe-verðlaun og árið
2012 fékk hann hin virtu Gershwin-
verðlaun.
Bacharach í Hörpu
Burt Bacharach
Helgi Snær Sigurðsson
helgisnaer@mbl.is
Bandaríski blússöngvarinn og
munnhörpuleikarinn Chicago Beau,
réttu nafni Lincoln T. Beauchamp
Jr., er einn af heiðursgestum
Blúshátíðar í Reykjavík sem hófst á
laugardaginn, og kemur fram á
fyrstu stórtónleikum hátíðarinnar af
þrennum á Hilton Reykjavík Nor-
dica hótelinu á miðvikudaginn kl. 20,
ásamt hljómsveitinni Vinir Dóra.
Beau var gerður að heiðursfélaga
Blúsfélags Reykjavíkur laugardag-
inn sl. þegar hinn árvissi blúsdagur
var haldinn hátíðlegur á Skólavörðu-
stíg en auk þess að vera blústónlist-
armaður hefur hann starfað sem rit-
höfundur og ritstjóri, stýrt upp-
tökum annarra tónlistarmanna og
unnið með sögufrægum blús-
kempum á borð við Pinetop Perkins.
Beau var tíður gestur hér á landi á
árunum 1991-95 og lék hér síðast ár-
ið 2002. Hafði hann mikil áhrif á ís-
lenskt blústónlistarlíf og kom á
sterku menningarsambandi milli ís-
lenskra og bandarískra blústónlist-
armanna og vann ötullega að út-
breiðslu blústónlistar og kynningu á
íslenskum blústónlistarmönnum er-
lendis, eins og segir í tilkynningu frá
Blúsfélagi Reykjavíkur. Beau ferð-
aðist um tíma með Vinum Dóra og
kom fram með þeim á fjölmörgum
tónleikum í Evrópu og Bandaríkj-
unum. Hann er því vel að heiðrinum
kominn.
Úr steppdansi í blús
Eins og listamannsnafnið gefur til
kynna er Beau fæddur og uppalinn í
Chicago, fæddist í suðurhluta borg-
arinnar 13. febrúar árið 1949 og er
því nýorðinn 68 ára. Milli 10 og 15
ára aldurs stundaði hann nám í
steppdansi hjá dansaranum og dans-
höfundinum Jimmy Payne og tók
þátt í nk. kabarettsýningum þar sem
m.a. var boðið upp á steppdans,
töfrabrögð og djass- og blústónlist.
Þar kviknaði fyrir alvöru áhugi hans
á blúsnum og fór hann að sækja
blúsklúbba og æfingar blús-
hljómsveita.
Meðal þeirra klúbba sem táning-
urinn Beau laumaði sér inn á var 708
Club þar sem stórstjörnur í blúsnum
komu fram, m.a. Muddy Waters, Big
Mama Thornton og Billy Boy Arn-
old. Málin þróuðust þannig að hann
kynntist bæði Arnold og Waters, sá
fyrrnefndi kenndi honum að leika á
munnhörpu og Waters gaf honum
listamannsnafnið Chicago Beau sem
hefur fylgt honum æ síðan.
Beau hóf 17 ára að leika á munn-
hörpu og syngja í litlum klúbbum og
á götuhornum hinna ýmsu borga,
m.a. Chicago og Amsterdam og flutti
til Parísar þar sem hann kynntist
saxófónleikaranum Acrhie Shepp
sem hann kom fram með á tón-
leikum og lék með á plötu, að því er
fram kemur á blúsvefnum Blues.gr.
Hófst þá ferill hans sem atvinnu-
tónlistarmanns. Beau hefur á ferli
sínum átt í samstarfi við marga
heimskunna tónlistarmenn, m.a.
Memphis Slim, Lester Bowie og
Frank Zappa og gefið út plötur með
mörgum bestu blústónlistarmönnum
Chicago, auk þess að gefa út bækur
um blúsmenningu á vegum útgáf-
unnar Literati Internazionale sem
hann stofnaði árið 1988.
Virðing fyrir rótunum
„Mér finnst íslenskir blústónlist-
armenn bera mikla virðingu fyrir
rótum tónlistarinnar,“ segir Beau,
beðinn um álit sitt á íslenskum blús.
Blámann megi tengja við ýmislegt í
Íslandssögunni, m.a. undirokun þeg-
ar landið heyrði undir Danaveldi og
einnig megi sjá tengingu milli nor-
rænnar goðafræði og afrískra trúar-
bragða.
-Blúsinn er líka miklu meira en
tónlist, ekki satt?
„Ójú, algjörlega. Ég hef verið að
reyna að koma fólki í skilning um
það í Bandaríkjunum en það skilur
það ekki,“ segir Beau og hlær og
bætir við að það eigi aðeins við um
hluta þjóðarinnar. Tónlistin sé ein-
ungis hluti af blúsnum því hann
byggi líka á ríkri sagnahefð og dansi.
-Vel á minnst, dans, þú lærðir
steppdans ungur að árum. Ætlarðu
kannski að taka nokkur spor á
Blúshátíð?
Beau skellihlær og segist ekki
vera með réttu skóna til þess. Þá sé
langt um liðið frá því hann steppaði
síðast. „Ég tek kannski nokkur spor,
ég dansa alltaf eitthvað hvort eð er,“
bætir hann við og hlær enn.
Beau eldri og Beau yngri
Eins og sönnum blúsmanni sæmir
kann Beau margar sögur og ein
þeirra segir af því hvernig hann fékk
nafnið Chicago Beau. Sem fyrr segir
var það sjálfur Muddy Waters sem
fór að kalla hann því nafni. Beau seg-
ir Waters hafa verið með hálfgerðan
einkaþjón sem gegndi einnig hlut-
verki lífvarðar og hét sá Beau. Sá
náungi var harður í horn að taka, að
sögn Beau, sem var um 17 ára aldur
þegar hann fékk að umgangast Wat-
ers og læra af honum. „Beau eldri
var með hníf í vasanum sem hann
brá leifturhratt á hálsinn á mér.
Hann var í gríðarstórum buxum með
rúmgóðum vösum sem höfðu líklega
að geyma ýmislegt annað en hnífinn,
hugsanlega önnur vopn. Muddy var
orðinn eitthvað þreyttur á okkur,
sagði við Beau eldri að hann væri of
gamall til að atast í mér og þegar
hann kallaði á Beau stóðum við báðir
upp. Þá sagðist Muddy ætla að kalla
mig Chicago Beau svo við vissum
hvorn hann ætti við,“ segir Beau og
hlær að minningunni.
Öll tónlist talar til fólks
-Þú hefur starfað með mörgum
stórstjörnum blússins. Hefur ein-
hver þeirra veitt þér meiri inn-
blástur en önnur?
„Tja, Sonny Boy Williams hafði
eflaust mikil áhrif á mig, þó ég hafi
aldrei hitt hann, því hann bjó yfir
miklum persónutöfrum. Muddy
Waters veitti mér sannarlega mik-
inn innblástur en innblástur er
skondið fyrirbæri, ég get í raun ekki
nefnt einhvern einn í því samhengi.
Maður lærir ólíka hluti af ólíku fólki.
Munnhörpuleikarinn Big Walter
„Shakey“ Hornton, sem lést árið
1981, var góðvinur minn og hann
sagði mér að líkja ekki eftir öðrum
heldur móta minn eigin stíl. Annars
yrði ég bara hálfdrættingur á við þá
eða jafnvel síðri. Þetta hef ég alltaf
haft hugfast. Big Walter var bæði
mikill listamaður og ljúfmenni og ég
bar mikla virðingu fyrir honum.“
Beau er spurður að því hvaða eig-
inleikum góður blússöngvari þurfi að
búa yfir. „Ég myndi segja að tilfinn-
ing sé lykilatriði, að trúa því sem þú
ert að segja og syngja um,“ segir
Beau. Þetta eigi ekki aðeins við um
blúsinn, óperusöngvari geti lært að
syngja rétt og fallega en ef hann viti
ekki um hvað hann er að syngja
muni enginn taka hann trúanlegan.
„Þetta á ekki bara við um blússöng
heldur líka hljóðfæraleik. Góður
blússöngvari verður að trúa á orðin
og skilja að blússöngvari er sendi-
boði. Þú ert að tala við fólk og öll
tónlist talar til fólks. Stundum er
erfitt að koma auga á það, t.d. hjá
þessum strákasöngsveitum,“ segir
Beau og skellihlær. Samt sem áður
séu slíkar sveitir að bera ákveðin
skilaboð sem skili sér til markhóps-
ins. „En skilaboð blússins eru stund-
um svo tilfinningaþrungin að fólk vill
ekki hlusta á þau. Það þarf því sér-
staka manngerð til að vefa þau,“
segir Beau.
Hann segir blúsinn í flestum til-
fellum fjalla um ást í ýmsum mynd-
um og þá m.a. ástarsorg en stundum
laumi pólitík sér inn í textann.
Misvitrir gagnrýnendur
Og nú vandar Beau tónlistargagn-
rýnendum ekki kveðjurnar og segir
þá marga hverja óttaleg fífl. „Ég gaf
fyrir mörgum árum út plötuna My
Ancestors og gagnrýnendur sögðu
að platan væri ekki nógu blúsuð af
því ég var að fjalla um forfeður mína,
glæpi í Chicago og börn að drepa
hvert annað. Blúsmaður, í huga
gagnrýnandans, á að vera sofandi
gagnvart mikilvægum málefnum líð-
andi stundar,“ segir Beau. Blúsinn
eigi ekki alltaf að fjalla um ást og
eymd heldur líka ástandið í sam-
félaginu. „Ætla menn að halda því
fram að Malcolm X og Martin Lut-
her King hafi ekki verið með blús í
hjarta?“ spyr Beau og bætir við að
pólitík sé vandmeðfarin í tónlist og
þá sérstaklega í Ameríku. „Maður
þarf að fylgjast með því sem er að
gerast í kringum mann.“
Dagskrá Blúshátíðar er á blues.is.
Tilfinning og trú lykilatriði
 Chicago Beau, nývígður heiðursfélagi Blúsfélags Reykjavíkur, kemur fram á
fyrstu stórtónleikum Blúshátíðar í Reykjavík annað kvöld með Vinum Dóra
Ljósmynd/Ásta Magnúsdóttir
Blúsmaður Chicago Beau ber íslenskum blúsmönnum vel söguna og hefur oft haldið tónleika með þeim á Íslandi.
Hér sést hann leika á als oddi á Skólavörðustíg á fyrsta degi Blúshátíðar í Reykjavík, á laugardaginn var.
Gjáhella 4 • 221 Hafnarfjörður • Sími 562 4485 • jarnsteypan.is
Klassískasti útibekkur landsins - Nú er rétti tíminn til að panta.
KUNG FU PANDA 3 1:50, 3:55 ÍSL.TAL
KUNG FU PANDA 3 3D 3:55, 6 ÍSL.TAL
KUNG FU PANDA 3 6 ENS.TAL
BROTHERS GRIMSBY 8, 10:10
ZOOTROPOLIS 2, 5 ÍSL.TAL
FYRIR FRAMAN ANNAÐ FÓLK 8, 10:10
DEADPOOL 10:10
ALVIN OG ÍKORNARNIR 1:50
LAUGARÁSBÍÓ Sýningartímar
Miðasala og nánari upplýsingar
MIÐNÆTUR FORSÝNING KL: 00:05
ÞRIÐJUDAGSTILBOÐ
ÞRIÐJUDAGSTILBOÐ
ÞRIÐJUDAGSTILBOÐ