Náttúrufræðingurinn - 2013, Side 54

Náttúrufræðingurinn
54
Gróður og umhverfis-
þættir – samanburður
eyjar og bakkasvæða
Gróðurflokkar (TWINSPAN-
flokkar)
Í reitunum 13 sem mældir voru
fund ust alls 72 háplöntutegundir.
Algengustu tegundir voru kross-
maðra og vallelfting sem fundust í
öllum reitum. Gulmaðra, hvítmaðra
og vallhæra fundust í 12 reitum,
hálíngresi í 11 og túnvingull og
vallarsveifgras í 10 reitum. Alls kom
21 tegund einungis fyrir í einum
reit hver.
TWINSPAN-flokkun reita gefur
yfirlit yfir skyldleika gróðurs í Viðey
og þess gróðurs sem finnst við svip-
aðar aðstæður á bökkum árinnar.
Við flokkunina komu fram fjórir
hópar (2. tafla). Við fyrstu skiptingu
greindu reitir úr Viðey sig frá reitum
á bökkum Þjórsár. Það var gras teg-
undin blávingull sem var einkennis-
tegund aðgreiningar og skildi þarna
á milli. Tvær megingerðir gróðurs
er því um að ræða. Annars vegar er
gróður eyjarinnar þar sem blágresi,
geithvönn, birki, umfeðmingur og
reyrgresi eru ríkjandi tegundir. Hins
vegar er gróður á bökkum Þjórsár.
Þar eru blávingull, blóðberg, þursa-
skegg og túnvingull með einna
mesta þekju. Þar finnast einnig
holta sóley og grasvíðir sem ekki
finnast í reitum Viðeyjar.
Bakkasvæðin skiptast síðan í þrjá
hópa; gamalgróið land á norður-
bakka, gamalgróið land á suður-
bakka og loks blásið land á suður-
bakka. Af þessum hópum er gróður
norðurbakka líkastur gróðri Við-
eyj ar en gróður á blásna landinu
ólíkastur. Á blásna landinu eru
kræki lyng og týtulíngresi algengar
tegundir og með einna mesta þekju.
Aðrar algengar tegundir eru beiti-
lyng, móasef, mýrasóley og lógresi
sem aðeins fundust í reitum á
blásnu landi.
Þegar TWINSPAN-flokkar voru
bornir saman kom fram marktækur
munur á fjölda tegunda í reit, gróð-
ur hæð, háplöntuþekju og glæðitapi
(3. tafla). Hins vegar var ekki
marktækur munur á heildar þekju,
mosaþekju eða fléttuþekju milli
flokka.
Fjöldi tegunda í reit var mestur á
blásnu landi á suðurbakka en ekki
var marktækur munur á hinum
hóp unum. Hæð gróðurs (botn-
gróð ur) var mest í Viðey, eða 41
cm, og marktækt hærri en í öðrum
2. tafla. TWINSPAN-flokkun reita byggð á þekju hálpöntutegunda, melagrambra og
engjaskófa (Peltigera). Einungis eru sýndar þær tegundir og tegundahópar sem fundust í
fleiri en einum reit. Sýndar eru fyrstu skiptingarnar og einkennistegundir fyrir hverja
skiptingu. Þekjuflokkar (%) eru: >0-≥2 (1) >2 - ≥ 5 (2), >5 - ≥ 10 (3), >10 - ≥ 20 (4), >20 (5).
– Structured vegetation table for vascular plants, Peltigera and Racomitrium ericoides in the
study plots based on TWINSPAN analysis. Dendrogram for the classification is shown
together with the indicator species for the first three divisions.
!"#"$%&''(
%)*+(#
,(#-./0$#"$%&''(!"#"$%&''(
1$2(#
!
!!!!!!!
"#$%&'&()'%*+, -. -/ -0 -1 -2 -3 4. 4/ 42 5. 5/ 51 52
345")671$-+( 889 88: 88; 88< 88< 88= 88< 88< 88< 88= 888= 88< 88<
>-(5().71 88= 88= 88= 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88<
?$@'().71 88A 88: 88A 88< 88< 889 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88<
B2&+-C 88= 88= 88= 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88<
>&)D"$+%$* 88= 88= 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88<
B4$&+2)-. 88= 88= 88= 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88<
E0#F6#($ 88= 88< 88= 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88<
E&G%&1$&+ 88= 88< 88= 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88<
E21$-+( 88= 88= 88= 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88<
H0)5&+2)-. 88= 88= 88A 88< 88= 88< 88< 88= 88= 88< 88< 88< 88<
EI27+)&JJ( 88< 889 88= 88< 88< 88< 88< 88= 88= 88< 88< 88< 88<
K"17C$2 88= 88< 88= 88< 88< 88< 88< 88= 88< 88< 88< 88< 88<
L$&+F6#($ 88; 88; 88= 88< 88< 88= 88< 88= 88= 88< 88< 88< 88<
B0+&I&C7( 88< 88= 88= 88< 88< 88< 88= 88< 88< 88< 88< 88< 88<
>)2#%-$1 889 88A 88: 88< 88= 88; 88= 889 889 88<8 88< 88< 88<
?0$7+M$& 88= 88= 88= 88< 88< 88< 88= 88= 88= 88< 88< 88< 88<
>)*F(71")) 88: 889 889 889 88: 889 88= 88; 88= 88< 88< 88< 88<
N"$+&+'-11 88< 88; 88: 88= 88: 88: 88= 88; 88; 88< 88< 88< 88<
?)&JJ&$DM7"$5 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88= 88= 88< 88< 88< 88<
H$&"71&G%$( 88< 88< 88= 88< 88< 889 88< 88= 88; 88< 88< 88< 88<
?)2-)C5(71 88= 88< 88< 88< 88= 88< 88= 88= 88; 88< 88< 88= 88<
>-(5(-+'( 88= 88= 88= 88= 88= 88= 88= 88= 88< 88= 88< 88< 88<
3M7F(71")) 889 88= 88= 88: 88; 88; 88; 88; 88; 88< 88< 88; 88<
H*)671$-+( 88= 88; 88; 88A 889 88: 88: 88= 889 88= 88< 88: 88<
L")G&#$& 88< 88= 88; 88A 889 88: 88; 889 88= 88= 88= 88: 88=
?$0++G&#$& 88= 88= 88= 88: 88A 88A 88A 88A 88A 889 88= 88: 88;
E0'&+I2#"$ 88= 88= 88= 88< 88< 88< 88< 88= 88< 88= 88< 88< 88<
,&))O@$& 88= 88; 88= 88= 88= 88; 88= 88= 88= 88= 88= 88< 88=
P71I&+'2C($ 88= 88; 889 88= 88= 88= 88= 88= 88= 889 88= 88< 88<
3"71)I"$5 88= 88= 88< 88< 88= 88= 88= 88< 88< 88= 88< 88= 88=
,&))-)C5(71 88= 88=8 88= 889 88: 88= 88A 88: 88: 88= 88A 889 88A
HF65G&#$& 88= 88= 88= 88< 88= 88= 88= 88= 88= 88= 88= 88= 88=
>)*%-$I&).71 88< 88< 88= 88< 88< 88< 88< 88< 88= 88= 88< 88< 88<
Q)G$-.$ 88< 88< 88= 88< 88< 889 88= 88= 88= 88= 88= 88= 88<
H$&C7&')"''& 88< 88< 88< 88< 88< 88= 88= 88= 88= 88= 88= 88< 88<
B&$6"+5&''"$ 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88; 88< 88= 88< 88< 88<
BI&#I"$5 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88= 88= 88< 88< 88< 88=
R&$#&$%-$ 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 889 88< 88= 88< 88< 88=
,&))&$+F-(C1$&+ 88< 88= 88< 889 88= 88= 88= 88< 88= 88= 88= 88; 88=
,-1&$C( 88< 88< 88= 88< 88< 88< 88= 88= 88< 88< 88< 88= 88=
R&'0%+C6C()) 88< 88< 88= 88< 88< 88< 88= 88= 88= 88= 88= 88< 88=
!5(77&+5S$ 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88= 88< 88< 88< 88< 88< 88=
T7D&C6C()) 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88= 88= 88< 88= 88< 88=
L)-.G<GU$<-( 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88= 88= 88= 88= 88= 88= 88=
>)*+F-(C1$&+ 88< 88< 88< 88= 88= 88< 88< 88< 88< 88< 88= 88= 88=
V-.$1$-+( 88< 88< 88< 88< 88= 88< 889 88= 88< 88= 889 88A 88:
L")F6#($ 88= 88= 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88= 88< 88< 889
>$I2+5&1$&+ 88< 88< 88= 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88= 88< 88<
L-(5OFS77 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88= 88< 88: 88A 88; 88A
>($'( 88= 88= 88= 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88A 88A 88< 88A
>"1#"J"75"$ 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88A 88: 88< 889
>)*1$-+( 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88A 88A 88A 88:
>$-77(+2)-. 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88= 88= 88= 88=
H$M5&%-$ 88< 88< 88= 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88: 889 88< 88;
TGC-#G(71"$ 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88< 88; 88= 889 88A 88: 88;
678!&()'%*9!:!,(+& 11 1; 12 .. .< .= /2 11 /3 /> /2 /. /2
?0$7+M$&
>)*F(71"))
>($'( !"#
$
%
&&