Náttúrufræðingurinn - 2013, Blaðsíða 71

71
Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags
9. mynd. Afdrif eggja og lundapysja 2007 og 2008. Lárétt lína sýnir varpárangur (ungi/egg), meðalklaktími er sýndur með lóðréttri
línu. – The proportional offspring survival (chicks/eggs) in 2007 and 2008. Horizontal lines show the breeding success and vertical lines
show the mean time of hatching.
10. mynd. Fæða lundapysja sem safnað var í byggðum á Heimaey og Elliðaey sumarið 2008,
skipt eftir fæðuhópum og tímabilum. – Food of puffin chicks in breeding colonies on the
islands of Heimaey and Elliðaey during three time periods in the summer of 2008.
Besti varpárangur og viðkoma
lunda var árin 2007 og 2012 þegar
22% og 16% varphola gáfu af sér
full burða pysjur. Árin 2008 og 2009
var hlutfall eggja sem klöktust með
skárra móti því hlutfallslega fá
egg voru afrækt, en há dánartíðni
pysja varð til þess að viðkoma varð
einungis 13–14%. Sumrin 2010 og
2011 mældist hvorki varpárangur
né viðkoma (3. tafla).
Frá árinu 1971 fram til 2002 er
gróflega áætlað að 3.000 pysjur hafi
fundist að meðaltali á ári á Heimaey.
Á tímabilinu skera árin 1978 og 1983
sig úr með fáum pysjum. Árin 2003
og 2004 fundust frekar fáar pysjur
en síðan hrundi fjöldi þeirra sem
fannst 2005 og var lítill þar til 2012
að fjöldinn varð áþekkur fjöldanum
2004 (6. mynd).
Borin var saman meðalþyngd
pysja og hlutfallslegur fjöldi merktra
pysja sem endurheimtist fyrstu
fimm árin eftir merkingu. Í ljós
kom tilhneiging til þess að árgangar
af léttum pysjum endurheimtust
verr en árgangar þegar pysjur voru
þyngri (7. mynd).
Meðalþyngd pysja sem fundist
hafa frá árinu 1996 hefur verið
breytileg og verið á bilinu 190 til
312 g samkvæmt athugunum Gísla
Óskarssonar og úr Pysjueftir litinu
frá árinu 2003 (8. mynd).
Viðkoma lunda í Vestmannaeyjum
hefur frá því þessar rannsóknir
hófust í besta falli verið slök niður
í að vera engin árin 2010 og 2011.
Einnig hefur komið í ljós munur á
milli ára í ákveðnum þáttum varps-
ins. Hæsta ábúðarhlutfall fékkst
árið 2010 þegar orpið var í 74%
af holum en síðan voru flest egg
af rækt og þær fáu pysjur sem
klöktust hafa líklega allar drepist
(3. tafla). Samanburður á varpinu
árin 2007 og 2008 leiðir einnig í
ljós mun þar sem meira var um
afrækt egg 2007 en árið á eftir.
Dauðsföll af kvæma urðu þá áður
en egg klöktust. Aftur á móti var
dánartíðni pysja miklu meiri árið
2008 en 2007 því í byrjun ágúst 2007
hættu pysjur að drepast (9. mynd,
3. tafla). Ábúðarhlutfall og klaktími
þessi tvö ár var sambærilegur en
við koman varð um 50% betri árið
2007 en 2008 (3. tafla).