Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 2013, Blaðsíða 46

Náttúrufræðingurinn - 2013, Blaðsíða 46
Náttúrufræðingurinn 46 í þessum tilraunum. Hinsvegar kom á óvart að kafararnir sáu ekki fleiri grjót krabba í köfuninni á Sundunum við Reykjavík þar sem góður afli fékkst í gildrur á svæðinu. Ástæðurnar gætu legið í því að krabbarnir hafi verið grafnir ofan í botnsetið og því illsjáanlegir. Margar krabbategundir eru taldar virkari á nóttunni en á daginn.43–45 Rannsóknir á grjót krabba hafa þó sýnt fram á mismun andi hegðun hvað þetta varðar, að annað hvort séu þeir virkari á næturnar46 eða með svipaða virkni dag og nótt.45 Það getur reynst erfitt að finna niðurgrafna krabba í óreglulegu botnseti, því oft stendur lítið annað upp úr botninum en augnstilkar og fálmarar. Því gæti næturköfun reynst betri kostur við mat á stofnstærð. Ekki er hægt að útiloka að beitan dragi að krabba utan tilraunasvæðisins, en ólíklegt er að það skýri nema lítinn hluta veiðinnar. Lágt hlutfall kvendýra er í sam- ræmi við niðurstöður úr fyrri rannsóknum hérlendis9 en hlutfall kvendýra með egg var þó mun hærra í maí og júní en svipað því sem búast mátti við í september. Lág ur veiðanleiki kvendýra með egg er þekktur hjá grjótkrabba, en þegar kvendýrin bera egg láta þau lítið fyrir sér fara og eru að mestu niðurgrafin í botnsetið.11,47 Þetta er einnig þekkt hjá fleiri krabba- teg undum eins og t.d. hjá tösku- krabba.48 Rannsóknir á Dungeness krabbanum hafa jafnframt sýnt að kvendýr með egg hreyfa sig mun hægar og minna en karldýr og kvendýr án eggja og veiðast því síður 49 og nærast einnig minna.50 Betur veiddist í ferhyrndu Cara- pax gildrurnar þrátt fyrir að þær séu þrefalt og fjórfalt minni að rúm máli en litlu og stóru kónísku gildrurnar. Þetta bendir til þess að ferhyrndu gildrurnar henti mun betur til veiða á grjótkrabba en hafa verður í huga að veiðin var frekar dræm þegar samanburðurinn var gerður sem gæti haft áhrif á niður- stöðurnar. Miller mat veiðisvæði gildra fyrir bæði grjótkrabba og ameríska humarinn og notaði kafan ir til saman- burðar.30 Stærð veiði svæðis jókst með aukinni líkamsstærð beggja tegundanna og hjá grjótkrabba takmarkaðist það við 51–70 m2/gildru fyrir litla krabba (6–8 cm) og 213– 339 m2/gildru fyrir stóra krabba (>8 cm). Áhrifasvæðin voru minni í þaraskógi en á sandbotni.30 Okkar rannsóknir á veiðanleika gildranna eru í ágætu samræmi við rannsóknir Millers en áhrifaríka veiðisvæðið hér var metið vera á bilinu 168– 560 m2/gildru. Aðrar rannsóknir á áhrifasvæðum gildra hafa sýnt fram á töluverðan breytileika á milli krabbategunda. Í rannsókn á snjókrabbanum (Chiono ecetes opilio), sem reyndar er frekar stór krabbi, reyndist veiðisvæði gildru vera frá 2.472–5.293 m2/gildru fyrir þétt - leik ann 0,014 og 0,008 krabba/m2.51 Fyrir límónukrabbann (Cancer por- teri) sem er meðalstór krabbategund, var veiðisvæðið 577 m2/gildru fyrir þéttleikann 0,13 krabba/m2.29 Landnám grjótkrabba við strend ur Íslands virðist hafa gengið hratt fyrir sig frá því tegundin fannst fyrst hér við land árið 2006. Krabbinn er nú orðinn útbreiddur við vestanvert landið, frá sunnan- verðum Faxaflóa og norður á Vestfirði og einstaklingar hérlendis verða svipaðir að stærð og stærstu krabbar við Kanada.52 Þéttleiki á Sund unum er svipaður og í upp- runa legu heimkynnum krabbans, en óvíst er þó enn hvort hann skili arðbærum veiðum. Skilyrði fyrir tegundina virðast því vera ákjósan- leg hér við land hvort sem litið er til hitastigs, búsvæða, fæðu, sam- keppnis tegunda eða afræningja, en óvíst er hver áhrif grjótkrabbans verða á botndýrafánu Íslands. Vænleg útbreiðslusvæði grjót- krabb ans eru þar sem meðalsjávar- hiti fer yfir 10°C í 50 daga eða meira, til að lirfur nái að klára þroskaferil sinn.14 Ef slík svæði eru skoðuð við Ísland (Vestmannaeyjar, Flatey og Hjalteyri, >90 dagar yfir 10°C; Hnífsdalur, ~60 dagar rétt um 10°C 15) má ætla að framtíðar útbreiðslusvæði grjótkrabbans geti orðið frá Vestmannaeyjum og vestur með landinu og norður í Eyjafjörð. Hlýnun sjávar við Ísland gæti leitt til enn frekari útbreiðslu við landið. Mikilvægt er að fylgjast með og vakta áfram útbreiðslu tegundar- inn ar, rannsaka betur grunnlíffræði hennar og hugsanleg áhrif á vist- kerfið hér við land og meta mögu- legan veiðistofn. Summary Tagging and density estimation of the Atlantic rock crab in Iceland The Atlantic rock crab (Cancer irroratus) was first recorded in Icelandic waters in 2006. In its new habitat competing decapod species are scarce, as only two large crab species are commonly found there, i.e. Hyas araneus and Carcinus maenas. Since first discovered, rock crab has been commonly found, both as adults and larvae, in the southwest- ern and western part of Iceland. During summer and fall of 2011 the first studies on its abund ance using tags and scuba surveys was carried out. At two locations in the bay of Faxaflói, crabs were tagged for recap- ture and subsequ ently abundance was estimated on transects with scuba-di- vers. During the first experiment car- ried out in the beginning of June, only a few crabs were caught and conse- quently a few individuals recaptured. Femal es with eggs were 10% of the catch in June. In September, the catch of commercial sized rock crabs was 1.6 kg per trap and 1,167 crabs were tagged and 38 recaptured. Using mark- recapture analysis the density was esti- mated to be around 0.12 crabs per square meter. Rock crab was the domi- nant species caught on both occasions and during the latter experiment it was in density which could be feasible for future harvest.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.