Náttúrufræðingurinn - 2016, Qupperneq 67

67
Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags
eru henni gerð skil í sýningarskrá
á bls. 67. Í tilefni af Degi íslenskrar
náttúru miðvikudaginn 16.
september var spjaldið kynnt á
Lestrarsal Safnahússins. Dagur
íslenskrar náttúru var þá haldinn
hátíðlegur í sjötta sinn og er að
vinna sér fastan sess í haustdagskrá
landans, eins og sjá má af því
að margir viðburðir voru í boði
að þessu sinni. Veggspjaldið er
til sölu í Safnabúð Safnahússins,
í verslunum Eymundssonar,
Bókaverslun Máls og menningar og
í Minju. Það kostar 2.990 kr.
Gröndalshús
HÍN hefur lengi horft hýru auga
til Gröndalshúss. Árið 2008 sendi
aðalfundur félagsins frá sér ályktun
þar sem sagði meðal annars:
„Gröndalshús og HÍN tengjast
sterkum böndum. Benedikt
Gröndal var fyrsti formaður
félagsins og í húsi hans var
um tíma fyrsti sýningarsalur á
náttúru gripa safni félagsins og
þar með þjóðarinnar. Varðandi
framtíðarhlutverk Gröndalshúss
eru hlutað eigandi aðilar hvattir
til þess að gefa náttúrufræðilegri
sögu hússins gaum, t.d. með því
að nýta það sem fræðimannaíbúð
eða hafa þar fundaraðstöðu
fyrir frjáls félagasamtök á sviði
náttúrufræða.“
Nú hefur húsinu verið komið
fyrir á nýjum grunni í Grjótaþorpi
og skoðaði stjórn HÍN aðstæður
þar í fylgd Hjörleifs Stefánssonar
arkitekts í maí 2015. Fleirum líst vel á
húsið og hefur Rithöfundasamband
Íslands sýnt því áhuga. Það varð
að ráði að þessi tvö félög slógu sér
saman og sendu borgaryfirvöldum
bréf þar sem þau óskuðu eftir
aðstöðu í húsinu og aðkomu að
rekstri þess. Niðurstaðan var þó
sú að stjórnendur Reykjavíkur –
Bókmenntaborgar UNESCO fengu
umsjón með húsinu. Áætlað er
að í kjallara verði rithöfundar-
og fræðimannsíbúð sem hægt
verður að bjóða erlendum gestum
til dvalar. Á fyrstu hæð verður
móttöku- og fundarrými. Þar
verður einnig sögusýning með
Benedikt Gröndal í brennidepli. Í
risi verður skrifstofuaðstaða fyrir
tvo fræðimenn eða rithöfunda sem
vilja nýta sér að leigja tímabundna
vinnuaðstöðu. Borgin hefur
boðað að hún muni fá HÍN og
Rithöfundasambandið að borðinu
með sér til að ræða útfærslu þessara
hugmynda nánar.
Náttúruminjasafn og
húsnæðismál HÍN
Barátta HÍN fyrir hagsmunum
Náttúruminjasafns Íslands hefur
haldið áfram en staðan er erfið
sem fyrr. Stuðningur mennta-
málaráðuneytisins við þessa
stofnun sína er tilfinnanlega lítill.
Í ársbyrjun leit helst út fyrir að
safnið myndi missa húsnæði sitt í
Loftskeytastöðinni. Leigusamningi
þess var fyrirvaralaust sagt upp og
Þjóðminjasafnið, sem hafði umsjá
með húsinu, afhenti það Háskóla
Íslands til ráðstöfunar. Frá þessu var
reyndar greint á síðasta aðalfundi
félagsins. Þetta snerti hagsmuni HÍN
á þann hátt að ritstjórnarskrifstofa
Náttúrufræðingsins, fundaraðstaða
stjórnar og geymslupláss er í
húsnæði Náttúruminjasafnsins.
Þetta varð tilefni til bréfaskrifta,
bæði til háskólarektors og
menntamálaráðuneytis. Í því
sambandi var samningur HÍN og
menntamálaráðuneytisins frá 1947
rifjaður upp og þær skuldbindingar
sem í honum felast. Þá afhenti félagið
ráðuneytinu náttúrugripasafn sitt
til eignar, gripi þess, bækur, áhöld
og skjöl, ásamt með álitlegum
byggingarsjóði, enda stóð fyrir
dyrum að byggja yfir safnið. Á móti
skuldbatt ráðuneytið sig fyrir hönd
ríkisins að sjá HÍN fyrir húsnæði í
byggingu Náttúrugripasafnsins auk
ýmissa annarra fríðinda. Nú hefur
sú bygging sem allir töldu árið 1947
að rísa myndi á næstu misserum
ekki risið. Síðari tíma áform um
byggingu Náttúrugripasafns, og
seinna Náttúruminjasafns, hafa
einnig brugðist. Þetta fríar ríkið
og menntamálaráðuneytið engan
veginn frá því að standa við
samninginn. Undan þeim skyldum
getur ríkið og ráðuneytið ekki
skorast nema með því að segja
samningnum upp og skila til baka
þeim munum og jafnvirði þess
fjár sem það fékk í hendur þegar
hann var undirritaður. Í þessu ljósi
er auðsætt að þegar gerðar eru
ráðstafanir vegna húsnæðismála
Náttúruminjasafnsins verður að
taka tillit til HÍN og samnings þess
við ríkið frá 1947. Samskiptunum
við Háskólann, hinn nýja umsjár-
Hilmar J. Malmquist og Árni Hjartarson við flóruspjaldið fagra á sýningunni Sjónarhorni
í Safnahúsinu við Hverfisgötu. (Ljósm. ÁI).