Morgunblaðið - 17.11.2016, Side 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 17. NÓVEMBER 2016
LISTHÚSINU
Listhúsinu við Engjateig, 105 Reykjavík, sími 551 2050 Opið 11-18, lau 11-16.
Vandaðir
og fallegir
aðventukransar
Kristján H. Johannessen
khj@mbl.is
„Þetta er mjög áhugavert enda um
að ræða eina af stærstu ferðaskrif-
stofum heims, sem nú beinir athygli
sinni hingað af miklum krafti,“ segir
Sigurður Skarphéðinsson, fram-
kvæmdastjóri Into the Glacier ehf.
Vísar hann í máli sínu til þess að
TUI-sérferðasamsteypan selur nú
ferðir til Reykjavíkur þar sem boðið
er upp á hinar ýmsu ferðir þaðan,
m.a. í ísgöngin á Langjökli.
Að sögn Sigurðar er tekið á
móti TUI-hóp tvisvar í viku og er
lagt af stað um klukkan 17.30, en það
er utan auglýsts ferðatíma fyrirtæk-
isins á jökulinn. Hver ferð tekur um
þrjár klukkustundir og segir Sig-
urður suma hópa slá tvær flugur í
einu höggi þegar vel viðrar, en þá
geta ferðalangar oft fylgst með
dansi norðurljósanna.
„Þetta eru sérferðir sem verið
er að bjóða upp á, en með þessu er-
um við einnig að nýta trukkana okk-
ar betur,“ segir Sigurður og bendir á
að sérferðir TUI hafi byrjað í fyrra,
en nú sé tímabilið hins vegar lengra
og ferðamenn þar af leiðandi fleiri.
Almenn ánægja ríkjandi
Ferðaþjónustufyrirtækið Snæ-
land Grímsson er í samstarfi við
TUI. Ása Torfadóttir, skrif-
stofustjóri fyrirtækisins, segir
ferðamennina koma frá Bretlandi.
„Þetta eru um 800 manns sem koma
frá þeim í hverri viku,“ segir Ása.
„Það er almenn ánægja með þessar
ferðir hingað og þeir eru að koma
með fleira fólk nú en í fyrravetur.“
TUI-ferðir vinsælar hjá
breskum ferðalöngum
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Langjökull Trukkarnir sem fara í
íshellaferðirnar eru í stærra lagi.
 Um 800 manns
koma í viku hverri
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Ekki er varlegt að treysta eingöngu
á GPS-senditæki, svokallaða Spot-
neyðarsenda, við fjallgöngur eða há-
lendisferðir hér á landi, að mati
Jónasar Guðmundssonar sem vinn-
ur að slysavörnum hjá Slysavarna-
félaginu Landsbjörg. Þau geti virk-
að ágætlega en ekki sé hægt að
treysta því að boð komist strax til
réttra aðila.
Ýmis tækni er möguleg til að rata
á fjöllum eða gefa upp staðsetningu.
„Fyrst er að telja kort og áttavita.
Það er það eina sem þeir sem fara
til fjalla geta treyst 100%. Hitt eru
allt rafeindatæki sem geta bilað og
rafhlöður klárast,“ segir Jónas.
Þarf að nota tækin rétt
GPS-staðsetningartæki geta
komið að góðum notum. Þau er
hægt að kaupa en einnig hægt að
leigja, bæði með og án Íslandskorts.
Jónas segir mikilvægt að nota tæk-
in rétt, meðal annars til að koma í
veg fyrir það sem hann kallar
rjúpnaskyttuvillu. „Þú tekur stað-
setningu við bílinn og gengur það-
an. Gengur síðan þvers og kruss um
fjalllendið í tvær til sex klukku-
stundir. Þegar þú ætlar til baka
tekur þú punktinn við bílinn og þá
gefur tækið beina línu þangað nema
þú hafi tekið punkta á leiðinni. Á
leiðinni sem tækið gefur geta verið
ár, fjallaskörð og klettabelti og þá
lendir þú í vandræðum. Þú þarft að
kunna að láta tækið velja leið og
taka fleiri punkta en upphafspunkt-
inn,“ segir Jónas.
Staðsetningarforrit eru í mörgum
farsímum en þau eru eins misjöfn
og þau eru mörg. „Þau byggjast á
margskonar tækni sem ekki er
endilega best fyrir okkar aðstæður.
Henta betur erlendis þar sem fleiri
sendar eru og úr fleiri gervitunglum
að velja.“
Spot-neyðarsendana er hægt að
tengja við samskiptamiðla þannig
að aðstandendur geta fylgst með
ferðum viðkomandi í tölvu eða síma.
Þá getur göngumaður sent skilaboð
um að allt sé í lagi eða beðið um
hjálp. Jónas segir að þar sem tækið
sé ekki með skilgreinda við-
bragðsáætlun hér á landi sé ekki
hægt að treysta því að skilaboðin
komist strax til skila hjá réttum að-
ilum. Þá séu notuð gervitungl á suð-
urhveli jarðar sem valda því að
skuggar geta myndast norðan við
fjöllin hér. Jónas segir að þessi
tækni virki í mörgum tilvikum
ágætlega en ekki sé hægt að treysta
henni fullkomlega.
Hægt að spara mikla leit
Landsbjörg heldur úti síðunni
Safetravel.is. Í gegnum hana er
hægt að taka á leigu neyðarsenda
sem byggjast á sömu tækni og eru í
skipum og flugvélum. „Ef þú lendir
í ógöngum, opnar þú tækið, dregur
út loftnetið og ýtir á takka. Þá sýnir
tækið staðsetningu þína eins ná-
kvæmlega og unnt er. Þetta er eina
rafeindatækið sem virkar því sem
næst 100% við okkar aðstæður,“
segir Jónas. Neyðarsendarnir eru
talsvert notaðir og hafa komið að
notum, jafnvel er hægt að segja að
þeir hafi bjargað mannslífum í ein-
hverjum tilvikum.
Með því að staðsetja sig með
neyðarsendi eða öðrum búnaði get-
ur fólk sem lendir í villu sparað
mikla fyrirhöfn og fjármuni. Hægt
er að senda 4-6 manna björg-
unarflokk til að sækja það í stað
þess að efna til 200 manna leitar í
einn sólarhring eða fleiri, eins og
dæmi eru um.
Ekki hægt að
treysta alveg
á Spot-tæknina
 Kort og áttaviti grunnbúnaður í
fjallaferðum og neyðarsendar virka líka
Morgunblaðið/Eggert
Björgun Nákvæm staðsetning flýtir
björgun og sparar mannafla.
Ingveldur Geirsdóttir
ingveldur@mbl.is
Háskóli Íslands og Háskólinn á Ak-
ureyri skoða nú að taka upp svokall-
aða Mooc-kennsluhætti í gegnum
netið. Mooc stendur fyrir „massive
open online course“ eða opin net-
námskeið fyrir almenning.
Oxford-háskóli á Englandi hóf ný-
verið að bjóða upp á Mooc-kúrsa á
netinu í samstarfi við edX sem er vef-
svæði sem býður upp á gjaldfrjáls
námskeið frá bestu háskólum í heimi.
Samstarfsnetið edX var sett á lagg-
irnar af mörgum af fremstu háskól-
um Bandaríkjanna með það í huga að
háskólanám væri aðgengilegra fleir-
um en hingað til hefur verið.
Johannes Heinlen, varaforseti
stefnumótunar og þróunarmála við
edX, verður með fyrirlestur í hádeg-
inu í dag í hátíðarsal Háskóla Íslands
(HÍ) um tækifæri og áskoranir op-
inna netnámskeiða fyrir almenning.
HÍ skoðar nú hvort nýta megi edX í
kennslu við skólann og er heimsókn
Heinlen liður í þeirri vinnu.
„Við erum að gera okkur grein fyr-
ir tækifærunum en líka hvaða áskor-
anir geta falist í þátttöku í edX. Aug-
ljóslega má nota edX til að styrkja
námið, en það má ekki ógna gæðum
námsins eða minnka tengsl milli
nemenda og kennara, né uppbygg-
ingu þekkingar við skólann,“ segir
Steinunn Gestsdóttir, aðstoðarrekt-
or kennslu og þróunar við HÍ.
Hægt er að nýta fyrirlestrana á
edX sem ítarefni í námi eða sem
hluta af námskeiði en einnig er hægt
að kenna heilu kúrsana og náms-
brautirnar þar í gegn. „Full þátttaka
þýðir að allt námsmat, öll kennsla og
próf fara fram á edX, nemandinn
þyrfti aldrei að mæta í skólann. Við
erum að meta hvort og hvenær slík
kennsla komi til greina eða hvort að-
gangur að edX myndi fyrst og fremst
verða notaður til að styðja við nám
sem er þegar til staðar eða sem hluti
af slíku námi.“
Steinunn segir einn helsta styrk-
leika edX vera aðgengi nemenda að
fyrirlestrum færustu vísinda- og
fræðimanna í heimi. Einnig væri það
mikill styrkleiki fyrir íslenskt há-
skólasamfélag að geta boðið þar upp
á fyrirlestra innlendra fræðimanna.
„Við eigum vísinda- og fræðimenn
sem eru fremstir á sínu sviði í heim-
inum, auk þess sem ýmis viðfangs-
efni eru nátengd Íslandi og liggur
beint við að við kynnum betur fyrir
umheiminum. Sem dæmi má nefna
rannsóknir og kennslu í íslensku,
jarðfræði og miðaldabókmenntum.
Við höfum mikið fram að færa til al-
þjóðlegs fræðasamfélags og getum
boðið upp á námskeið á edX um þau
efni sem við erum sterkust í og þann-
ig komið bæði þekkingu og Háskóla
Íslands á framfæri.“
Morgunblaðið/Ómar
Lærdómur Háskóli Íslands er einn þeirra skóla sem skoða nú að bjóða upp á Mooc-námskeið á netinu.
Skoða möguleika
háskólanáms á netinu
 Opin netnámskeið fyrir almenning  Tækifæri og áskorun
Háskólinn á Akureyri er að skoða þátttöku í Mooc og telur Eyjólfur Guð-
mundsson, rektor HA, að slíkt kerfi muni gjörbylta háskólamenntun til
framtíðar. „Háskólinn á Akureyri hefur verið í fararbroddi í fjarkennslu hér
á landi síðustu 20 árin og erum við í dag að færa okkur yfir í sveigjanlegt
námsform sem almenna undirstöðu fyrir okkar nám,“ segir Eyjólfur.
Vilhjálmur Egilsson, rektor Háskólans á Bifröst, segir að þar hafi verið
fylgst með Mooc-þróuninni af miklum áhuga. „Við höfum spáð í að setja
ákveðna kúrsa inn á Mooc-kerfi og sjá hver áhuginn yrði en enn sem komið
er hefur ekki orðið af því. Við erum með mjög stóran hluta af nemendum
okkar í fjarnámi og það gengur svo sem út á sömu hugsun. Fyrirlestrarnir
eru á netinu, þeir eru að vísu ekki opnir, en aðalmunurinn á milli fjarnáms-
ins og Mooc er að við veitum nemendum í fjarnámi ákveðna þjónustu,“
segir Vilhjálmur.
Eru að skoða þátttöku
FRAMTÍÐIN