Dagblaðið Vísir - DV - 15.05.2015, Blaðsíða 19

Helgarblað 15.–18. maí 2015 Fréttir 19
Júlí 2013 Fyrsta formlega
sprenging ganganna. Sigmundur Davíð
Gunnlaugsson forsætisráðherra ýtir á
sprengjuhnappinn.
Febrúar 2014
Stóra heitavatnssprungan
opnast þegar verktakinn
er kominn um 1.900
metra inn í Vaðlaheiði
Eyjafjarðarmegin. 350
lítrar af 46 gráðu heitu
vatni streyma út á
hverri sekúndu og
Vinnueftirlitið skoð-
ar aðstæður eftir
að starfsmenn
kvarta undan
slæmum vinnu-
aðstæðum.
Júní 2014 Önnur
tilraun gerð til að loka
sprungunni en vatnsflæðið
minnkar einungis úr 380
lítrum á sekúndu í 200.
Júlí 2014
Útlit fyrir að
verktakarnir þurfi
að flýja heita
vatnið. Hitastigið
í göngunum hafði
þá verið um 30
gráður í tæpa fimm
mánuði og starfs-
menn átt erfitt
með að vinna
fullan vinnudag
sökum þess.
Ágúst 2014 Verktakinn
hættir gangagreftri Eyjafjarðarmegin
vegna lekans og hitans og flytur tæki
og mannskap yfir í Fnjóskadal þar sem
hinn endi ganganna verður.
Des. 2014 Sprungan
dælir enn um 65 lítrum af 46
gráðu heitu vatni á hverri sek-
úndu inn í göngin Eyjafjarða-
megin. Þrjár kostnaðarsamar
tilraunir hafa verið gerðar til
að loka henni en á endanum
er ákveðið að gefa slíkar
tilraunir upp á bátinn og
leiða vatnið út í rörum. Heitt
vatn streymir einnig úr minni
sprungum við stafninn.
Apríl 2015
Gangagreftri hætt í
Fnjóskadal þegar ný
sprunga opnast og
fer að dæla um 500
l/s af köldu vatni inn
í göngin. Göngin fyll-
ast af vatni á mörg
hundruð metra
kafla. Ákvörðun
tekin um að flytja
mannskap og tæki
aftur yfir í Eyjafjörð.
Des.
2016
Gert var
ráð fyrir
gegnumbroti
í september
2015 og að
framkvæmd-
um yrði lokið
í árslok 2016.
Ljóst er að
það næst
ekki og að
verkinu mun
seinka um að
minnsta kosti
níu mánuði.
Febrúar 2015
Gröftur ganganna hálfn-
aður þegar verktakinn
rýfur 3.603 metra múrinn.
vorum að vonast til og þar verður
ekkert gert í jarðgangagerð í bráð.
Við þurfum nú að vinna áfram að því
að koma fyrir dælubúnaði og loka
fyrir vatnið í Fnjóskadal en ég er ekki
að sjá fram á að það verði gert fyrr en
seint í sumar,“ segir Valgeir.
Fer fram úr áætlun
Framkvæmdin er að mestu fjár­
mögnuð með 8,7 milljarða króna
láninu sem Alþingi samþykkti í júní
2012. Fyrir þann tíma var gert ráð
fyrir að lífeyrissjóðir tækju þátt í fjár­
mögnun verkefnisins en af því varð
ekki. Þáverandi ríkisstjórn ákvað að
það yrði fjármagnað úr ríkissjóði
til skamms tíma eða til ársins 2018.
Lánið yrði þá endurfjármagnað með
útgáfu verðtryggðs skuldabréfs en
göngin áttu þá að vera orðin sjálfbær
með innheimtu veggjalds. Fram­
kvæmdin var ekki á samgönguáætl­
un og bent var á að lánveitingin felur
í sér talsverða áhættu fyrir ríkið.
Í lok árs 2014 hafði ríkið lán­
að Vaðlaheiðargöngum 3,9 millj­
arða króna af heildarupphæðinni.
Valgeir segir ljóst að framkvæmdin
verði kostnaðarsamari en áætlan­
ir gerðu ráð fyrir og útilokar ekki að
leitað verði til ríkisins eftir viðbótar­
láni. Þetta staðfestir einnig Pétur
Þór Jónasson, stjórnarformaður
Vaðlaheiðarganga.
„Það má alveg búast við því að
þetta kosti eitthvað meira. Ég hef
hins vegar séð að menn eru strax
farnir að festa einhverjar prósentu­
tölur á þann kostnað sem á að bætast
við upphaflegu áætlunina en ég tel
það ekki tímabært. Við fáum einung­
is ákveðið fjármagn á hverju ári og
getum ekki farið yfir þá heimild. Eins
og staðan er í dag erum við einungis
búnir með helming fjármagnsins og
það er í samræmi við áætlanir. Hins
vegar gerum við okkur grein fyrir því
að þegar áföll eins og þessi dynja á
þá verður minna eftir af peningum í
lokin,“ segir Valgeir.
Pétur Þór sagði í samtali við
Fréttablaðið í síðasta mánuði það
mikilvægt að göngin yrðu farin að
skila félaginu tekjum sumarið 2017.
Hann segir það mikinn skell að nú sé
útlit fyrir að það markmið náist ekki.
„Það hefur þau áhrif að við miss­
um þá af tekjutoppnum hjá okkur
það árið. Það skiptir gríðarlegu máli
fyrir okkur að ná þeim toppi. Tekju­
dreifingin er svo ójöfn yfir árið og
það hefði verið betra að ná að klára
þetta fyrr svo við gætum farið í að
greiða niður lánið. Hugmyndin í
lánasamningnum við ríkið var sú að
við næðum ákveðnum reynslutíma
áður en lánið yrði endurfjármagn­
að og því gætum við lent í meiri þörf
til að seinka endurfjármögnuninni,“
segir Pétur Þór í samtali við DV.
Aftur í Eyjafjörð
Í dag renna um 145 lítrar af 46 gráðu
heitu vatni út úr göngunum Eyja­
fjarðarmegin. Heita vatnið, sem
kemur bæði úr stóru sprungunni
sem opnaðist í febrúar 2014 og
minni vatnsæðum við stafn gang­
anna, er nú leitt út í rörum. Starfs­
menn verktakafyrirtækisins Ósafls
hf. hafa nú komið sér aftur fyrir í
þeim hluta ganganna en þeir þurftu
að flýja rakann og hitann í ágúst en
vinnuaðstæður þar hafa verið erfiðar
síðustu fimmtán mánuði.
„Vinnuumhverfið er ásættanlegt
eins og það er og mun batna þegar
við náum að loka fyrir rennslið við
stafninn. Þeir eru nú komnir með
borinn inn að stafni og í rauninni
eru þeir að undirbúa að loka fyrir
sprungurnar þar með efnagraut. Sú
vinna ætti að hefjast í næstu viku.
Við teljum að það séu um 50 lítrar
sem eru að koma út úr stafninum
og það er svipað og kemur úr stóru
sprungunni. Við erum að vonast til
þess að við getum lokað fyrir um að
minnsta kosti 90 prósent af vatninu
sem kemur úr stafninum,“ segir Val­
geir.
Þrjár tilraunir hafa verið gerðar til
að loka alveg fyrir stóru vatnsæðina.
Kostnaður vegna bergþéttinga í
göngunum er kominn yfir 130 millj­
ónir króna. Nýja sprungan í Fnjóska­
dal mun síðan eins og áður segir tefja
verkið enn frekar.
„Þegar við ætluðum að breyta
um verkáætlun í vetur þá var mark­
mið okkar að fá annað borgengi
til að byrja aftur Eyjafjarðarmegin.
En núna eftir að við stoppuðum í
Fnjóskadal lögðum við þau áform
til hliðar og ætlum að leysa það að
komast af stað Eyjafjarðarmegin og
eini borinn sem er á staðnum var því
færður yfir. Það er okkar aðalverk­
efni núna að koma honum í vinnu
og svo verður næsta skref að skoða
Fnjóskadal. Við ætlum að gera þetta
af yfirvegun og finna réttu lausnirnar
við vandanum en það er ljóst að við
erum að sjá flesta þá óvissuþætti sem
hægt er að sjá í jarðgangagerð hér á
landi.“ n
„Áformin
um að opna
vorið 2017 voru
gerð fyrir komu
kalda vatnsins í
Fnjóskadal og
nú hefur það
áfall sett strik
í reikninginn
„Það hefur
þau áhrif
að við missum þá
af tekjutoppn-
um hjá okkur það
árið.
Sömdu um
bætur vegna
sprungunnar
DV greindi í mars síðastliðnum frá því
að þriggja manna sáttanefnd Ósafls
hf. og Vaðlaheiðarganga hf. hefði úr-
skurðað að síðarnefnda félagið þyrfti
að bæta verktakafyrirtækinu hluta
þess kostnaðar sem hefur fallið til
vegna heita vatnsins sem streymt hef-
ur úr sprungunum Eyjafjarðarmegin
síðan í febrúar 2014.
„Ósafl var með ákveðna kröfu og
við komum með mótkröfu. Ég get ekki
farið nánar út í niðurstöðuna annað
en að samstarfið gengur nú ágætlega.
Þarna þurfti að fá þriðja aðilann inn
í myndina til að höggva á hnútinn
og koma með sáttarúrskurð,“ sagði
Valgeir Bergmann, framkvæmdastjóri
verkkaupans, Vaðlaheiðarganga, í
samtali við DV.
Ósafl er í eigu ÍAV og svissneska
verktakafyrirtækisins Marti Contract-
ors. Vaðlaheiðargöng eru í eigu Greiðr-
ar leiðar ehf. og Vegagerðarinnar.
Stafninn Vatnið sem streymir út úr
stafni ganganna Eyjafjarðarmegin er
um 58 gráðu heitt. Göngin verða 7,4
kílómetra löng. Búið er að sprengja
alls 4,2 kílómetra, eða 57,8 prósent.
Framkvæmdastjórinn
Valgeir Bergmann segir að
samtals um 550 lítrar af
vatni renni nú út úr göngun-
um á hverri sekúndu.