Fréttatíminn - 12.02.2016, Qupperneq 40

FROSTÞOLNAR
RAFHLÖÐUR
ENERGIZER ULTIMATE LITHIUM AA & AAA
Eru 33% léttari og allt að 11x öflugri en venjulegar rafhlöður.
Sölustaðir: Elko, Heimkaup.is, Útilíf og Glóey.
Þola 30 gráðu frost
Angelique Kelly er hálf-ís-
lensk en ólst upp hjá banda-
rískum föður sínum í Chi-
cago. Hún hafði aldrei stigið
fæti á íslenska jörð þegar
hún kom hingað fyrst, fyrir
28 árum. Þá var hún nítján
ára gömul og tilefnið var
tveggja vikna heimsókn til
að hitta íslenska ættingja.
Halla Harðardóttir
halla@frettatiminn.is
„Þegar ég var búin að vera hér í
nokkra daga fann ég að mig lang-
aði til að vera lengur og flutti því
til frænku minnar í Grundarfirði
og fór að vinna í fiski. Ég vissi
ekki hvert ég ætlaði þegar ég kom
þangað. Mér fannst þetta algjört
krummaskuð,“ segir Angelique
og skellihlær. „Ég talaði enga ís-
lensku því ég hafði alist upp með
fjölskyldu pabba míns sem er
bandarísk svo það var auðvitað
erfitt fyrir mig að nálgast fólk. Mér
fannst allir frekar lokaðir enda vön
bandarískum kúltúr þar sem fólk
er miklu opnara. Ég gleymi því
ekki þegar ég fór fyrst út í búð. Ég
ætlaði að kaupa tómata en var sagt
að þeir fengjust ekki fyrr en í fyrsta
lagi næsta miðvikudag! Svo settist
ég niður í sófann hjá frænku til að
horfa á sjónvarpið því það var nú
ekki mikið annað að gera, en þá var
bara ein stöð. Samt voru allir með
fjarstýringu! Af hverju þarftu fjar-
stýringu ef það er bara ein stöð?“
Angelique kynntist núverandi
eiginmanni sínum í þessari ör-
lagaríku ferð og hefur því aldrei
búið í Bandaríkjunum síðan. „Við
bjuggum í þrettán ár í Grundarfirði
en fluttum svo í bæinn þegar mað-
urinn minn seldi bátinn sinn og
kvótann með. Ég var fegin að flytja
til Reykjavíkur því þó það hafi verið
gott að ala upp börn á Grundar-
firði þá er nú meira um að vera í
borginni. Ég var alltaf útlendingur
í Grundarfirði en hér blandast
maður betur inn í samfélagið.“
„Ég hef fjarlægst Bandaríkin
mikið á þessum tíma sem ég hef
búið hér og ég get ekki hugsað mér
að búa þar aftur. Það sem fer einna
mest í taugarnar á mér þar er þetta
trúarofstæki sem er út um allt og
svo á ég mjög erfitt með repúblik-
ana. Kerfið í Bandaríkjunum er
svo ómanneskjulegt. Konan hans
pabba var sjúklingur í mörg ár og
þegar hún lést skuldaði pabbi allt í
einu 75.000 dollara því trygginga-
félagið kom sér undan því að borga.
Ég er mjög fegin að ala dætur
mínar upp í landi þar sem allir eru
jafnir þegar kemur að heilbrigðis-
kerfinu.“
Heil og sæl, kæra mamma og
amma Nína.
Það er dásamlegt að heyra frá
þér og einmitt svona dreymdi mig
um að þessi uppeldisvettvangur
yrði; svör og stuðningur við for-
eldra, ígrundun með ömmum og
öfum og öðrum uppeldisöflum í
fjölskyldum og umræða og vanga-
veltur allra áhugasamra um upp-
eldi.
Ótti er bara ótti
Óttinn er fylgifiskur okkar allra,
varnarviðbragð í heila mann-
skepnunnar. En uppeldi og reynsla
hafa mikil áhrif á hæfni okkar
til að takst á við óttatilfinningar
enda reynslan mikilverðust fyrir
heilaþroska alla bernskuna. Þess
vegna er mikilvægt að við útskýr-
um fyrir börnum að ótti sé bara
ótti, ævafornt viðbragð sem allir
þurfi að kljást við og æfa aðferðir til
árangurs.
Mistök; martröð mæðra og dætra
Kynin fá ólíka reynslu sem útskýrir
hvers vegna stúlkur og konur eru
hræddari við mistök heldur en
drengir og karlar. Frá fæðingu fá
kynin ólíka meðhöndlun og ólíkar
væntingar. Stúlkum er haldið þétt
í fangi en meira leikið við drengi.
Þeir eru síður stöðvaðir en stúlkur
þegar þeir skríða um allt en stúlk-
urnar eru klæddar í fatnað sem
hamla hreyfingum. Síðan eiga þær
að passa dótið sitt og fötin sín og
fá bágt fyrir að skíta sig út en eng-
inn undrast að þeir séu óhreinir
og gleymi sér. Í skóla er stelpum
hrósað fyrir iðni og prúðkvensku
en drengir fá skammirnar fyrir að
kunna ekki að haga sér.
Stúlkur mælast hræddari við
mistök heldur en drengir í skóla-
verkefnum, óttast meira að segja
eitthvað rangt eða prófa nýja hluti
vegna ótta við aðhlátur. Í tilrauna-
aðstæðum missa stúlkur trúna á
sig og getu sína eftir að gera smá-
mistök, eitthvað sem truflar ekki
drengina. Svo vitum við að kon-
ur eru átakafælnar en karlar
áhættusæknir.
Þú getur — ef þú æfir þig
Mikil viðhorfsbreyting hefur átt sér
stað á síðustu áratugum, allt frá því
að letja börn og ungmenni til verk-
efna sem þóttu ekki innan seilingar
og yfir í að allir eigi bara að geta
allt. Fyrra viðhorfið heldur okkur
frá að prófa og hið síðara gefur
ranga mynd af því hvað þarf til að
ná árangri. Afleiðingar eru ávallt
mistakaótti. Við ýmist forðum okk-
ur eða „gátum ekki allt“ og brennt
barn forðast eldinn. Lykilsvarið er
að allir geta það sem er æft af kappi
og ástríðu. Það þarf seiglu og þraut-
seigju og hæfni til að taka mistök-
um og sársauka. Svo þarf að sætta
sig við að sumir eru fljótari að ná
árangri en aðrir og sumt passar
einum betur en öðrum. En – stund-
um þarf heiðarleika og skoðun með
barni til að það skynji hvort það sé
á réttri hillu. Þá er engin uppgjöf
að læra að sleppa tökunum og geta
skipt um skoðun.
Reyndu aftur eða ég ætla að reyna
Oft er uppgjöf fólgin í því að segjast
ætla að reyna eitthvað því á bak við
hvílir trúin á að það sé allt í lagi að
gefast upp – bara ef viðkomandi er
búinn að reyna. Þar með er nóg að
fara nokkrum sinnum á fótboltaæf-
ingu og hætta svo eða allt í lagi að
slá heimanáminu á frest „þangað
til á morgun“ eða mamman sem
ætlar að reyna að hætta að reykja
eftir jólin. Það er allt annað heldur
en viðhorfið „ég vil og ætla að gera
þetta og æfa mig hvað sem það
kostar“ og ef mistök verða, er það
allt í lagi, ég reyni bara aftur og
aftur og æfi mig meira og meira.
Kveðja,
Magga Pála.
Uppeldisáhöldin
Magga Pála gefur foreldrum
ráð um uppeldi stúlkna
og drengja milli 0 og 10 ára.
Sendið Möggu Pálu ykkar
vandmál á netfangið.
maggapala@frettatiminn.is
Mistakaótti
og geta allir allt?
Kæra Magga Pála.
Ég skrifa þér vegna mistakaæfinganna sem þú skrifaðir um í
bókinni „Æfingin skapar meistarann“. Að æfa sig í að gera mis-
tök ... var á sínum tíma ákveðin frelsun fyrir hálffertugt „barn“
haldið fullkomnunaráráttu og þeim misskilningi að mér mætti
ekki mistakast ... Nú heyrði ég að ef einhver segist ætla að
reyna sé litið á það sem hálfgerða uppgjöf – allir eiga bara að
geta ... Mér finnst mikilvægt að leggja áherslu á MISTÖK sem
leið að því að kanna lífið og tilveruna. Að segja „reyndu þetta
og hitt og sjáðu til hvernig gengur.“ Ekki bara: „Þú getur.“
Með kærri kveðju frá sextugu barni í anda,
og takk fyrir allt innleggið þitt í gott uppeldi.
Nína – fjórföld mamma og amma.
Ljósmynd/NordicPhotos/Getty
Innflytjandinn
Á erfitt með trúarofstæki
og repúblikana
Angelique Kelly hefur búið í 28 ár á Íslandi. Síðastliðin ár hefur hún
unnið sem sjálfboðaliði í stjórn Samtaka kvenna af erlendum uppruna
og aðstoðað margar konur við að fóta sig í íslensku samfélagi.
40 | fréttatíminn | Helgin 12. febrúar–14. febrúar 2016