Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.04.1997, Qupperneq 70

ÞANKASTRIK
Þankastrik er fastur dálkur í blaðinu og höfundur hvers pistils stingur
upp á þeim nœsta. I Þankastriki gefst hjúkrunarfrœðingum fœri á að tjá
sig um ýmislegt sem varðar hjúkrun og er þeim hjartfólgið. Pistlarnir geta
fjallað um ákveðin tnálefni, sögur af kynnum við sjúklinga eða starfsfólk,
eitthvað sem hefur orðið höfundum til hugljómunar eða hvaðeina annað
sem tengist starfinu og hugmyndafrœði þess. Helga Matthildur Jónsdóttir,
sem skrifaði Þankastrik síðasta blaðs, skoraði á Ástrósu Sverrisdóttur sem
hér tekur upp þráðinn
Láttu það flakka
Ástrds Sverrisdóttir
Undanfarin misseri hef ég kynnst „fatlaða geir-
anum“. I hjúkrunarnámi fékk ég litla kynningu
á málefnum fatlaðra enda fannst mér það ekkert
tengjast hjúkrun. Nú er mér ljóst að störf
hjúkrunarfræðinga koma víða við í þessum geira.
Mér er hugleikið hlutverk hjúkrunarfræðinga við
fyrstu greiningu á fötlun barna.
Hjúkrunarfræðingar og þá einkum heilsugæslu- og
skólahjúkrunarfræðingar eru í kjöraðstæðum til að
vera einna fyrstar til að uppgötva og vekja athygli
á því að þroskafrávik geti verið til staðar. Strax í
ungbarnaeftirliti er gert þroskamat, á mörgum
heilsugæslustöðvum er 2 1/2 árs skoðun og svo er
það 4 ára skoðun. Eg hef haft tækifæri til að tala
við fjölda foreldra sem eiga börn sem fengið hafa
greininguna einhverft eða Aspergerheilkenni. Því
miður eru það undantekningar að grunurinn hafi
vaknað í fyrrtöldum skoðunum. Grunurinn vaknar
í fiestum tilfellum fyrst hjá foreldrunum sjálfum.
Umhverfið veitir þeim aftur á móti ekki þann
stuðning sem þau þurfa á að halda. Frekar er
dregið úr jiessum áhyggjum. „Hann er strákur, þeir
eru oft seinir til.“ „Hann verður prófessor.“ „Hún
er svona lífleg og dugleg.“ Þetta eru dæmigerðar
setningar sem sagðar eru til að hugga foreldrana.
Það er enginn að ætlast til þess að
hjúkrunarfræðingar fari að greina þroskatruflanir
hjá hörnum. Það er ekki okkar hlutverk. Tilgangur
með þessum skoðunum er m.a. að uppgötva hvort
slíkt sé til staðar.
Hvað veldur Jjessu? Onóg jækking? Forsjár-
hyggja? Þ.e. að vernda foreldrana með J)ví að vera
hara jákvæður og henda þeim á hvað barnið sé
duglegt frekar en að þora að taka af skarið og segja
að eitthvað sé hugsanlega að barninu. Erum við að
firra okkur ábyrgð? Er það neyðarlegt að liafa hent
foreldrum á að eitthvað hljóti að vera að barninu
ef síðar kemur hara í ljós að um óþekkt var að
ræða? Eða er það hræðsla við að móðga foreldr-
ana? Sannleikurinn getur verið sár.
Það sem er númer eitt, tvö og þrjú í Jæssu máli
er að hlusta á foreldrana.
Foreldrar Jjekkja börnin sín best. Ef foreldrar
hafa áhyggjur af að eitthvað sé að, jafnvel Jjótt þeir
hafi ekki áþreifanlega hugmynd um hvað það geti
verið, þá á að styðja J)á. Eins og ein mamman sagði
við mig þegar hún var með barnið sitt hjá
sjúkraþjálfara og hann benti henni að fyrra bragði
á að eitthvað hlyti að vera að Jn-oska barnsins.
„Það var svo mikill léttir að einhver annar sæi
þetta líka, þetta var J)á ekki hara móðursýki í
mer.
Að lokum. Það er fullt af heilsugæslu- og skóla-
hjúkrunarfræðingum sem J)ora að taka af skarið og
láta J>að flakka. En það Jnirfa að vera fleiri í
þessuin hópi.
Astrós Sverrísdóttir skorar á Oiuiu Guðrúnu Gunuarsdóttur, lijúkruiiarfrœðing, að skrifa nœsta Þankastrik.
134
TÍMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINGA 2.TBL. 73.ÁRG. 1997