Ráðunautafundur - 15.02.1986, Síða 101

-89-
mokkaskinni, þannig aö viö erum nú betur búnir aö mæta tískusveiflum meó
þvi aö auka eöa minnka mokkasútun og leöursútun.
Þessi árangur hefur ekki náðst alveg fyrirhafnarlaust enda islenski
sútunariðnaðurinn ungur aö árum, eins og ég sagöi hér í upphafi, og
sútun hefur ekki þróast hér mann fram af manni eins og víóa erlendis,
þar sem sútunarverksmiðjur eru flestar gamalgróin fjölskyldufyrirtæki.
Á siöustu árum hefur veriö lögó aöaláhersla á mokkasútun og höfum viö
notið aðstoðar erlendra sútunarmeistara, auk þess sem menn hafa verió
sendir til náms erlendis. Þá hefur vélakostur verksmiöjanna verið aukinn
og bættur, ög eru þær nú búnar bestu fáanlegu tækjum. Sútunin er mjög
flókin vinnslurás, og tekur langan tíma aö samrasma vinnslurás verksmiöju
aö eiginleikum gærunnar. Gæran er 3 vikur á leið sinni i gegn um
verksmiðjuna og fer á þeim tíma í gegnum 40 vinnsluþætti.
íslenska gæran er talin mjög gott hráefni, og oft talaö um
íslenskar og spænskar gærur í sömu andránni. Þessar tvær gærur eru
taldar bestu gærur í heimi en metnaður íslenskra sútara er sá aö gera
islensku gæruna aö besta og dýrasta hráefni sem völ er á. Helsti kostur
íslensku gærunnar er léttleiki hennar og mýkt, sem leiðir til þess að
flikur úr þeim veröa léttar og þjálar en ekki þung og stif ferliki, sem
standa sjálf. Þaö er rétt að leggja áherslu á mikilvægi þessa
eiginleika, þvi hann er sá eiginleiki sem skiptir mestu máli. Þessi
léttleiki stafar af þvi aó leórið er þunnt og ullin gisin, en samt hlý.
Úr gærum af ýmsu erlendu fé er naumast um það að ræða að hægt sé að
sauma úr þeim kvenkápur, en þar nýtur íslenska gæran sín e.t.v. best.
Flikur sem að þyngd og umfangi minna á heimskautatjöld eru ekki sá
fatnaður sem er eftirsóttur i dag. Þá er stærð islensku gærunnar sem er
u.þ.b. 0,6-0,7 m2 heppileg til fatagerðar, og er því af sumum pelsskerum
eftirsóttari en sú spænska, sem er ca. 20% minni. Islensku verk-
smiðjurnar eru í sambandi við ýmsa pelsskera sem vildu helst ekki þurfa
að nota annað en islenskra gæru i framleiðslu sina ef þess væri kostur.
Enda þótt islenskar gærur séu gott hráefni til sútunar er ekki þar
meó sagt að þær séu gallalausar. Ýmislegt hefur áunnist i þeirri
viðleitni að draga úr göllum, en enn má margt bæta. Gærugöllum má
skipta i tvo flokka þ.e. eðlislæga galla og meðferðargalla.
Meðferðargallar eru meðal annars röng fyrirrista, sem getur veikt
gæruna og aukið hættuna á þvi að hún rifni við vinnslu, auk þess sem
afskurður verður meiri og gæran þar með minni. Þá er mikilvægt að vandað
sé til söltunar, því ef hún misferst, er gæran ónýt. Þar sem aðeins er
slátrað i 6 vikur einu sinni á ári er ljóst, að hluta gæranna þarf að
geyma saltaðar i allt að eitt ár, og þvi mikilvægt að vel takist til.
Mikil áhersla hefur verið lögð á að reyna að útrýma þessum meðferöar-
göllum meðal annars hefur skinnaverksmiðjan á Akureyri látió gera
myndband til aö leiðbeina fólki í sláturhúsunum um meðferð og verkun
gæra. Ljóst er að árlega tapast hráefni sem duga myndi i mörg þúsund
mokkakápur vegna meöferöargalla.
Þá fengum við á timabili all mörg skinn með sprautusárum, þ.e.
lömbin hafa verið sprautuð með óhreinum nálum sem valdið hafa ígerð og
öri, sem kemur fram sem blettur i skinninu. Stundum eru sár þessi á
mióju skinni eftir sprautun i herðakamb, og slík skinn eru lítils virði.
Þessi galli er og algengur í ærgærum, en auk þess eru þær oft alsettar
smærri örum, og þessi ör sjást i gegnum litinn, þvi örvefur tekur ekki
lit á sama hátt og skinnið sjálft. Mér er ekki alveg ljóst af hverju