Ráðunautafundur - 15.02.1994, Qupperneq 32

V\
verði getur kindakjöt átt möguleika í nútíma samkeppni því matreiðslutími og verð vörunnar
skiptir sífellt meira máli við kaupákvörðun hjá yngra fólki.
VEÐSKIPTAUMHVERFI
Það umhverfi sem íslenskur landbúnaður hefur starfað í síðustu árin og áratugina hefur verið
tiltölulega stöðugt. Bundin verðlagning og opinber framleiðslustjómun í flestum kjötgreinum,
ásamt því að umframframleiðsla hefur verið flutt úr landi til að halda jafnvægi á markaðnum,
hefur gert það að verkum að samkeppni hefur verið óveruleg milli kjötgreinanna. Einnig hefur
influtningsbann landbúnaðarvara veitt algjöra vemd fyrir utanaðkomandi samkeppni.
Viðskiptaumhverfi framtíðarinnar er töluvert frábmgðið umhverfi gærdagsins.
Innflutningur á unnum kjötvömm verður heimilaður um næstu áramót með gildistöku samn-
ingsins um Evrópska efnahagssvæðið. Þrátt fyrir að verð á þeim innflutningi verði jafnað með
aðflutningsgjöldum er ekki spuming um að hann mun hafa áhrif á kjötmarkaðinn einkum þar
sem leyfilegt verður að flytja inn 3%-5% innanlandsneyslunnar með lágum aðflutnings-
gjöldum.
Kindakjöt er eina kjötgreinin sem býr við opinbera framleiðslustjómun og bundna
verðlagningu. Framleiðslustjómunin er bæði seinvirk og veik þar sem hún nær ekki til allrar
framleiðslunnar, því eins og altalað er slátra bændur töluverðu magni heima og selja framhjá
kerfinu. Verðlagningarkerfið er í uppnámi og er fijáls verðlagning nú á öllum kjötvömm nema
kindakjöti. Bundin verlagning á kindakjöti hefur haldið uppi verði á öðmm kjöttegundum. Þar
sem birgðir kindakjöts nú em töluverðar umfram væntanlega eftirspum mun þrýstingur til
verðlækkana aukast vemlega á næstu mánuðum og margt bendir til þess að bundin verðlagning
á kindakjöti muni ekki halda mikið lengur.
Neyslubreytingar hafa verið hægfara ffarn á síðustu ár og vom fiskur og kjöt uppistaðan
í matarræði okkar íslendinga lengst af. A því hefur orðið nokkur breyting á síðustu missemm
og innflutt fæði eins og t.d. pasta og hrísgrjón er nú í ríkara mæli notað sem aðalréttur og er
kjöt oft minnihluti máltíðarinnar eða því jafnvel alveg sleppt. Þá hefur neysla á grænmeti og
brauði aukist veralega þannig að hlutur kjöts í máltíðum hefur farið minnkandi. Umræðan um
áhrif matarræðis á heilsuna hefur verið kjötvömm óhagstæð og er það t.d. yfirlýst stefna
Manneldisráðs að minnka kjötneyslu landsmanna en auka neyslu kolvetnisríkrar fæðu. Sam-
keppni frá öðmm matvörum en kjöti hefur aukist vemlega og mun halda áffarn að aukast.
Kjötvörur eru á undanhaldi og fátt bendir til að breyting verði þar á.
Þá er það vemlegt áhyggjuefni að ungt fólk skuli neyta kindakjöts í mun minna mæli en
þeir sem eldri eru þrátt fyrir að heildameysla þeirra yngri sé meiri. Flest bendir til að þessi mis-
munur muni halda áfram að aukast í framtfðinni þannig að bömin okkar muni borða enn minna
kindakjöt þegar þau verða fullorðin en foreldrar þeirra gera í dag.