Ráðunautafundur - 15.02.1994, Side 115

107
öflugt ræktunarfélag sem ekki er aðili að ræktunarskrifstofu lands síns en hefur á sínum
snærum sérfræðinga og mikið samband við landbúnaðarháskólann í Ultuna, báðum aðilum til
góðs. Starfsemi félags brokkhestaræktenda í Svíþjóð er faglega traust og er árangur starf-
seminnar eftir því. Smærri ræktunarfélög hafa hins vegar mikið gagn af starfsemi ræktunar-
skrifstofanna en aðild að þeim er í valdi hvers ræktunarfélags fyrir sig.
Rannsóknir á sviði hrossarœktar á Norðurlöndum
Rannsóknarstarfsemi á öllum sviðum hrossaræktar er töluvert öflug í heild á Norðurlöndum sé
t.d. tekið mið af slíku starfi annars staðar í heiminum.
Hvað varðar rannsóknir í kynbótaffæði standa Svíar langfremstir og koma íslendingar
næstir þeim. f Noregi hefur rannsóknastarfsemi verið stórefld á síðustu árum. Finnar voru
fyrstir af stað á þessum vettvangi og þar var farið að gera merkar athuganir á þessu sviði um
1920. Þetta starf hefur síðan verið eflt að nýju í Finnlandi nú á síðustu árum. í Danmörku hafa
rannsóknir í kynbótafræði hrossa alla tíð verið hvað minnstar á Norðurlöndum, þó þær hafi
heldur verið auknar á síðustu árum.
Rannsóknimar í fyrmefndum löndum hafi falist í mati á erfðastuðlum fyrir hina fjölþættu
eiginleika hrossakynjanna í löndunum öllum, í útfærslu á aðferðum til að reikna út kynbótamat
fyrir undaneldishross þar sem notkun BLUP með einstaklingslíkani hefur verið sett í öndvegi
eins og er hér á landi t.d. og í einstaka tilvikum hefur verið samin kynbótaáætlun fyrir hrossa-
kyn. Þessar rannsóknir standast ýtrustu fræðilegar kröfur en stundum kemur í ljós að
grunngögnin sem rannsóknimar byggjast á, em ekki nægilega góð. Auk kynbótafræðilegra
rannsókna hafa rannsóknir verið gerðar á fleiri þáttum er greinina varðar og er þeirra
rannsókna sumra hverra getið hér í öðmm fyrirlestmm.
Hagnýting frœðilegra aðferða í kynbótastaift í hrossarcekt á Norðurlöndum
Sýningar á hrossum eiga sér langa sögu í Danmörku en nú á allra síðustu ámm hefur hröð
þróun átt sér stað þar í landi hvað varðar notkun á nýjum og fræðilegum aðferðum í
hrossaræktinni. Árið 1990 var t.d. farið að reikna út BLUP með einstaklingslíkani fyrir dönsku
fullblóðshestana.
Fyrir fáeinum ámm síðan átti sér stað mikil áherslubreyting hvað varðar hrossarækt í
Noregi. Þá var ráðinn sérfræðingur að landbúnaðarháskólanum á Ási sem einbeitir sér að
rannsóknum á kynbótum hrossa og í ár, 1994, verður birt BLUP-kynbótamat sem reiknað er út
með einstaklingslíkani fyrir Norðurlandsbrokkarann í Noregi. Við fjármögnun þessara
rannsókna fóm Norðmenn svipaða leið og Svíar við rannsóknir sínar í hrossarækt þannig að
greinin sjálf borgar ffamlag til háskólans. í því sambandi em ræktunarfélög brokkhesta
öflugust vegna þeirra miklu tekna sem fást út úr veðmálum. Þær tekjur eru langmestar í
Svíþjóð en veðstarfsemi þar er feiknamikil, einkum þó í sambandi við veðreiðabrokkarana.