Ráðunautafundur - 15.02.1994, Síða 235

227
17. mynd. Beinn kostnaður á fóðureiningu (FE)
sem fall af þurrefnishlutfalli í rúllum við
pökkun. Miðað er við 700 kr kostnað á rúllu.
Línurnar eru fengnar með því að nota jöfnuna á
14. mynd.
Bent hefur verið á að rúlluverkun
grænfóðurs er dýrari og óöruggari en
verkun jafnorkuríks vallarfoxgrass í rúllur
(Þóroddur Sveinsson og Gunnar Rík-
harðsson 1991) og á það einnig við í
samanburði við annað úrvalsgott hey. Þar
var miðað við 30% þurrefni í grænfóðr-
inu og 50% þurrefni í vallarfoxgrasinu
við pökkun. Reynslan á Möðruvöllum
sýnir hins vegar að mjög erfitt er að
forþurrka grænfóður yfir 20% þurrefni
(nema þá helst bygg) þrátt fyrir hagstæða
þurrktíð. Því er munurinn í raun meiri en
kemur fram í fyrmefndri grein (sjá frekari
skýringar á 17. mynd). Þá er erfitt að
koma í veg fyrir moldarmengun í græn-
fóðrinu (10. mynd).
ÁLYKTANIR OG UMRÆÐUR
Athyglisverðasta niðurstaða þeirra rann-
sókna sem hér eru kynntar er það mikla
orkutap sem mældist í orkuríkasta heyinu
við rúlluverkun. Nauðsynlegt er að rann-
saka þetta atriði betur, áður en fullyrða
megi hvort hér sé um algilda reglu að
ræða eða hvort eitthvað í aðferðafræðinni
sem að beitt var valdi þessu.
Sá mikli breytileiki í verkunartapi
milli einstakra rúlla sem að því er virðist
eru meðhöndlaðar á mjög svipaðan hátt
vekur einnig athygli. Hugsanlegra skýr-
inga má leita til pökkunarinnar en komið
hefur í Ijós að sumar gerðir pökkunar-
véla vefja og skara plastið mjög ójafnt
utan um rúllumar (Bjami Guðmundsson
munnlegar heimildir). I athugun á Möð-
ruvöllum þar sem gerður var saman-
burður á vafningafjölda og plastgerðum
kom fram mikill breytileiki milli rúlla sem
áttu að hafa fengið sömu meðferð. Samt
sem áður var myglustíg marktækt hærra
og lystugleiki marktækt lægri (P<0,05) í
rúllum sem voru vafðar fjórföldu plasti í
stað sexfalds. Verkunartapið var hins
vegar að jafnaði svipað.
Verkun heys í rúlluböggum getur
skilað úrvals hráefni eins og reyndar
aðrar eldri heyverkunaraðferðir. Ýmislegt
bendir til að rúllubaggatæknin getí leitt til
betri stjómunar á heyöflun og auknum
heygæðum. Á þeim 124 eyfirsku kúabú-
um sem fyrr em nefnd, hafa undanfarin
þrjú ár 15% heysýna úr heyrúllum náð
"grænfóðurgæðum" á móti 7% í þurr-
heyi. Þar kemur einnig fram að heygæði í
rúlluheyi eru mun breytílegri en í þurrheyi
sem bendir til þess að rúllutæknin er oft
notuð tíl að bjarga hröktum eða úr sér
sprottnum heyjum. Eins og bent hefur
verið á hér á undan verður það að teljast
dýr valkostur. Dregið hefur verið í efa að
hægt sé að ná sömu gæðum með rúllu-
verkun í túnheyjum og grænfóðurheyjum.
Reynslan á Möðruvöllum og Stóra Ár-
móti og niðurstöður heyefnagreininga hjá
bændum benda tíl annars. Enn hafa ekM
verið gerðar nákvæmar rannsóknir á
fóðrunarvirði grænfóðurs í rúllum í
samanburði við túngrös. Þangað tíl
verður að ályMa að ræktun grænfóðurs
til rúlluverkunar, sérstaMega þar sem
nægjanlegt framboð á heppilegum tún-