Morgunblaðið - 10.06.2017, Blaðsíða 25

forgang að uppfylla skilyrði svo að
völlurinn geti þjónað landsliðum Ís-
lands í alþjóðakeppni. Málið hefur
verið rætt á vettvangi KSÍ síðustu
misseri og verður væntanlega til
umræðu á stjórnarfundi í næstu
viku. Frá upphafi hefur það verið
leiðarljós stjórnar KSÍ að rekstur
nýs leikvangs hafi ekki neikvæð
áhrif á reksturinn, eins og fram kom
á síðasta ársþingi sambandsins.
Mögulegt er að KSÍ verði aðeins
leigutaki fyrir landsleiki í framtíð-
inni. Í seinni tíð hefur ævinlega ver-
ið uppselt á landsleiki karlanna og
þörf á fleiri sætum er augljós.
Glímuæfingar á grasvelli
Áður en mannvirkin í Laugardal
voru tekin í notkun hafði Melavöll-
urinn í meira en 100 ár verið einn
helsti skemmtistaður eða samkomu-
staður Reykvíkinga. Aðsókn var
yfirleitt mikil á kappleiki og fjöldi
áhorfenda skipti oft þúsundum. Í
minningariti Gísla Halldórssonar,
arkitekts, borgarfulltrúa og forseta
Íþróttasambands Íslands, eftir Jón
M. Ívarsson er fjallað um íþrótta-
aðstöðu í Reykjavík og kennir þar
margra grasa.
Í bókinni segir svo: „Skildinga-
nesmelar voru lengi helsta íþrótta-
svæði Reykjavíkur, en þeir voru
stórt og flatt svæði og lágu frá
kirkjugarðinum við Suðurgötu og
suður að Grímsstaðaholti niður að
Skerjafirði.
Fyrsta heimild um íþróttaiðkun á
Melunum er frá árinu 1840. Þá gaf
Stefán Gunnlaugsson bæjarfógeti
út eftirfarandi auglýsingu:
„Fimmtudaginn 19. þ.m. verður á
Skildinganesmelum... skotið með
byssukúlum til frækleiks, hvörs
vegna allir óviðkomandi menn að-
varast að koma ekki nærri þeim
stað á tjeðum tíma.““ Þetta mun
vera í fyrsta skipti sem formlega
var gefið út leyfi til íþróttaæfinga á
Melunum.
Árið 1873 var Glímufélagið í
Reykjavík stofnað og fékk það
spildu sunnan kirkjugarðsins undir
glímuvöll. Þarna var gerður góður
grasvöllur til glímuæfinga, en þá
var alltaf glímt utandyra.
Glímuvöllurinn á Melunum var þar
sem nú stendur stytta Einars Jóns-
sonar, Útlaginn, og mun hafa verið
fyrsti manngerði íþróttavöllur á Ís-
landi, segir í minningabók Gísla.
Melarnir voru heppilegir til
íþróttaiðkunar og þar voru einnig
haldnar margs konar hátíðir bæjar-
búa. Íþróttafélög í höfuðstaðnum
stofnuðu Vallarsambandið svo-
nefnda um gerð knattspyrnuvallar
á Melunum og var Melavöllurinn
vígður 11. júní 1911. Ungmenna-
félag Íslands hafði þá forgöngu um
mikið íþróttamót sem stóð á vell-
inum á hverju kvöldi í heila viku og
var í raun fyrsta landsmót samtak-
anna. Völlurinn varð þegar í stað
mikil lyftistöng fyrir allt íþróttalíf í
Reykjavík.
Var fyrir Hringbrautinni
Þessi fyrsti Melavöllur lá sunnan
við Hringbrautina og samhliða
henni. Á honum var hringbraut 400
m á lengd, með fjórum hlaupa-
brautum. Fyrir innan hlaupabraut-
irnar var malarvöllur fyrir knatt-
spyrnu, 102×68 m. Í hálfmánunum
fyrir aftan mörkin var aðstaða fyrir
frjálsíþróttamenn.
Á þriðja áratug síðustu aldar var
unnið að nýju bæjarskipulagi
Reykjavíkur, sem samþykkt var
1927. Þá var búið að ákveða hvar
Hringbrautin ætti að liggja um
Melana og lá vegarstæðið að hluta
til yfir norðurhlið Melavallarins.
Bæjarstjórn og forráðamenn
Íþróttasambands Reykjavíkur
urðu því sammála um að tilgangs-
laust væri að endurbyggja íþrótta-
völlinn á sama stað. Varð það úr að
byggja nýjan völl meðfram Suður-
götu, sem reyndar hét þá Melaveg-
ur á þessum kafla.
Það var samþykkt í bæjarstjórn
Reykjavíkur árið 1925 en jafnframt
var samþykkt að bærinn kostaði nú
alla nýbygginguna enda afhenti
Vallarsambandið allar fasteignir
sínar á Melunum. Hinn end-
urbyggði völlur var vígður 17. júní
1926.
Margvísleg íþróttastarfsemi fór
fram á Melunum og það tímabil
sem svæðið var nýtt fyrir íþróttir
stóð í raun frá fyrstu leyfisveitingu
bæjarfógeta 1840 og allt þar til
Melavellinum frá 1926 var lokað ár-
ið 1984, eða samfleytt í 144 ár. Þá
var gervigrasvöllurinn í Laugardal
tekinn í notkun og í febrúar 1985
voru flóðljósin af Melavelli flutt í
Laugardalinn. Á svæðinu á Mel-
unum er Þjóðarbókhlaðan nú mest
áberandi.
Helstu heimildir: Gísli Halldórsson,
minningar, menn og málefni, eftir
Jón M. Ívarsson, Saga landsliðs karla
eftir Sigmund Ó. Steinarsson, Knatt-
spyrna í heila öld eftir Víði Sigurðsson
og Sigurð Á. Friðþjófsson.
Morgunblaðið/Kristinn
Vetur Starfsmenn KSÍ og sjálfboðaliðar mokuðu snjó af Laugardalsvelli
fyrir mikilvægan kvennalandsleik Íslands og Írlands í lok október 2008.
Morgunblaðið/Ólafur K. Magnússon
Upphafið Ríkharður Jónsson leiðir landsliðið inn á völlinn í fyrsta leiknum
á Laugardalsvelli í júlí 1957. Mikið hefur verið byggt og mörgu breytt síðan.
Þröngt á þingi Fólk beinlínis hékk í gömlu markatöflunni og utan í vallar-
klukkunni á leik Vals og Benfica 1968. Alls voru áhorfendur 18.194 talsins.
FRÉTTIR 25Innlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. JÚNÍ 2017
www.VBL.is REYKJAVÍK
Krókháls 5F
110 Reykjavík
Sími: 414-0000
AKUREYRI
Baldursnes 2
603 Akureyri
Sími: 464-8600
HLIÐGRINDUR OG HLIÐSTAURAR
ÚRVAL AUKAHLUTA
• Hliðalæsingar
• Hjól undir hlið
• Lamir
• Hliðlokur
• Og margt fleira
MIKIÐ ÚRVAL OG MARGAR STÆRÐIR
• Veghlið og gönguhlið
• Smíðaðar úr galvaníseruðum stálrörum
• Öflugir burðarstaurar
• Hlið með lokunarbúnaði
Það var þó ekki alltaf augljóst að
hjartað í íþróttastarfsemi bæjar-
ins flytti af Melunum í Laugardal-
inn, langt í frá. Nauthólsvíkin var
fyrsti valkostur og þar væri tals-
vert öðru vísi um að litast heldur
en nú er ef hugmyndir manna frá
fjórða áratugnum hefðu náð fram
að ganga.
Bæjarstjórn Reykjavíkur sam-
þykkti 1935 að hefjast handa um
byggingu nýs íþróttaleikvangs
syðst í Vatnsmýrinni, rétt fyrir of-
an Nauthólsvík í Skerjafirði, með
hvers konar aðstöðu fyrir úti-
íþróttir. Í stuttu máli var gert ráð
fyrir veglegum leikvangi sem
rúmaði 30 þúsund áhorfendur,
sjö knattspyrnuvöllum, tólf
tennisvöllum og skeiðvelli auk
annars. Kringum knattspyrnuvelli
og æfingasvæði fyrir frjálsar
íþróttir var gert ráð fyrir trjá-
rækt. Gert var ráð fyrir greiðfæru
gatnakerfi á tvo vegu að vell-
inum.
Hugmyndin var sú að öll
íþróttastarfsemi í Reykjavík færi
fram á þessum stað og þar væri
hægt að sameina vallaríþróttir og
sjóbaðstað í Skerjafirði. Landið
var í eigu bresks félags, en komst
í eigu bæjarins 1935 og skipulag
íþróttasvæðisins var samþykkt
nokkru síðar. Árið 1939 var farið
að vinna að því að þurrka mýrina
svo hægt væri að hefja bygginga-
framkvæmdir ári síðar.
Svo kom stríðið
Veður skipuðust hins vegar skjótt
í lofti og vorið 1940 hernámu
Bretar Ísland. Eitt af því fyrsta
sem þeir vildu byggja hér var
flugvöllur og voru þeir fljótir að
ákveða að leggja alla Vatnsmýr-
ina og nágrenni undir aðalflugvöll
hersins. Í minningabók Gísla Hall-
dórssonar segir: „Þar með stöðv-
uðu þeir allar framkvæmdir á
vallarsvæðinu og framtíðaráætl-
anir um háborg íþróttanna á
þessum stað voru endanlega úr
sögunni.“
Háborg íþróttanna átti
að vera við Nauthólsvík
HEIMSSTYRJÖLDIN OG FLUGVÖLLURINN BREYTTU ÁFORMUM
Morgunblaðið/Ólafur K. Magnússon
Nauthólsvík 1977 Heiti lækurinn var
í mörg ár vinsæll baðstaður.