Morgunblaðið - 10.06.2017, Blaðsíða 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. JÚNÍ 2017
H
a
u
ku
r
0
1
.1
6
Viðskiptatækifæri á www.kontakt.is
• Glæsilegt nýtt 30 herbergja hótel í virðulegu húsi í miðbæ
Reykjavíkur. Hótelið er í útleigu með langan og góðan leigusamning
við traustan og öflugan hótelaðila.
• Tíu ára gamalt fyrirtæki sem þróað hefur og selur í áskrift tölvukerfi
sem þjóna skólakerfinu. Ríflega eitt stöðugildi og 30 mkr. velta.
Hentar vel sem viðbót við fyrirtæki sem starfa á svipuðu sviði.
• Nýtt, lítið og sérlega fallegt hótel í Reykjanesbæ. Fær mjög góða
dóma á bókunarsíðum. Yfir 90% nýting.
• Ungt og vaxandi þjónustu- og verslunarfyrirtæki í tæknigeiranum.
Fjögur stöðugildi. Velta er um 85 mkr. á ári og góður hagnaður.
Auðveld kaup.
• Vinsælt hótel á einstökum stað í nálægð við höfuðborgarsvæðið.
Velta eins og um hótel í höfuðborginni sé að ræða.
• Fyrirtæki sem er sérhæft á sviði jarðefna sem notuð eru í garða og
kringum hús. Öflugur eigin vélakostur. Velta 45 mkr. og stöðugildi
þrjú.
• Lítið útgáfufyrirtæki á sviði ferðamála. Velta um 50 milljónir.
Hagstæðir samningar við birgja. Gæti verið heppileg viðbót við
fyrirtæki á svipuðu sviði.
• Heildsala með vörur fyrir ferðamenn. Hér er um að ræða lítið en
arðbært fyrirtæki sem hannar og lætur framleiða fyrir sig vörur
ætlaðar ferðamönnum. Ársvelta 45 mkr. og ársverk um tvö.
• Bílaleiga með á annað hundrað bíla og fína aðstöðu. Sala mikil í
gegnum eigin vefsíðu. Góð EBITDA.
Guðni Halldórsson
lögfræðingur,
gudni@kontakt.is
Þórarinn Arnar Sævarsson
fasteignaráðgjafi,
thorarinn@kontakt.is
Gunnar Svavarsson
viðskiptafræðingur,
gunnar@kontakt.is
Brynhildur Bergþórsdóttir
rekstrarhagfræðingur,
brynhildur@kontakt.is
Sigurður A. Þóroddsson
hæstaréttarlögmaður,
sigurdur@kontakt.is
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Landsframleiðsla á mann á Íslandi
hefur aldrei verið jafnmikil.
Vignir Jónsson, hagfræðingur hjá
Analytica, hefur að beiðni Morgun-
blaðsins reiknað út landsframleiðslu
á mann á Íslandi frá árinu 1980. Við
þá útreikninga er landsframleiðsla á
mann núvirt á verðlag í árslok 2017,
miðað við 1,9% verðbólgu í ár, sam-
kvæmt spá Seðlabankans.
Miðað við spár Hagstofunnar og
Landsbankans um 6 til 6,7% hagvöxt
í ár mun landsframleiðslan verða um
hálfri milljón króna meiri á hvern
landsmann í ár en þensluárið 2007, á
verðlagi ársins 2017.
Skal tekið fram að tölur Hagstofu
Íslands um landsframleiðsluna 2015-
2017 eru ekki endanlegar. Þessar
tölur kunna að breytast.
Vignir telur aðspurður að heildar-
myndin muni þó ekki breytast.
„Augljósa skýringin á vexti lands-
framleiðslu undanfarin ár er fjölgun
erlendra ferðamanna og neysla
þeirra hérlendis.
Að auki hafa við-
skiptakjör verið
hagstæð á undan-
förnum árum.
Þau stuðla að því
að við höfum
fengið hlutfalls-
lega hagstætt
verð fyrir okkar
útflutningsvörur
miðað við verð á
okkar innflutningsvörum,“ segir
Vignir um viðskiptakjörin.
Hagstætt verð á hrávörum
Má í þessu efni rifja upp að verð á
olíu og hrávörum hefur verið hag-
stætt. Þá hefur verið verðhjöðnun í
Evrópu á síðustu árum, á sama tíma
og kaupmáttur og gengi hefur verið
að styrkjast á Íslandi.
Við útreikningana studdist Vignir
við áætlaðan mannfjölda á Íslandi í
ár, samkvæmt ábendingum sem
Morgunblaðið fékk frá Hagstofunni.
Íbúum landsins fjölgaði um 1,74%
frá 1. ársfjórðungi 2016 til 1. árs-
fjórðungs 2017. Mannfjöldinn í
byrjun þessa árs var svo margfald-
aður með þessari aukningu til að
áætla mannfjöldann í lok þessa árs.
Notaði Vignir þá tölu þegar hann
reiknaði landsframleiðslu á mann í
ár. Skal tekið fram að öll hin árin er
miðað við meðalmannfjölda hvers
árs. Landsframleiðsla á mann fyrir
árið 2017 kann því að vera vanáætl-
uð hér, enda verði meðalfjöldi íbúa í
ár lægri tala en íbúafjöldinn í árslok.
Á móti kemur að flutningsjöfnuður
var jákvæður um 1.300 manns á
fyrsta ársfjórðungi í ár en um 1.000
manns á fyrsta ársfjórðungi í fyrra.
Það er vísbending um meiri aðflutn-
ing fólks til Íslands í ár, sem gæti
leitt til enn meiri íbúafjölgunar.
Að sögn Guðjóns Haukssonar,
sérfræðings hjá Hagstofunni, hefur
landsmönnum fjölgað hraðar frá
ársbyrjun 2016 en Hagstofan spáði.
„Hagvöxtur er meiri en búist var
við. Það hefur aftur haft mikil áhrif á
fólksflutninga og þá sérstaklega að-
flutning erlendra ríkisborgara til
landsins,“ segir Guðjón.
Landsframleiðsla á mann á Íslandi 1980–2017
Milljónir króna, uppfært á meðalverð 2017*
* Miðað við spá um 1,9% verðbólgu í síðustu
Peningamálum Seðlabankans.
Miðað við spá Hagstofunnar um 6% hagvöxt í ár.
Miðað við spá Landsbankans um 6,7% hagvöxt í ár.
Reiknað er með að mannfjöldinn verði 344.229
manns í árslok 2017.
8
7
6
5
4
3
1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015
2017:
7,65 millj.
7,60 millj.
2007:
7,1 millj.
2000:
5,56 millj.
Landsframleiðsla á
mann aldrei meiri
 Nálgast orðið 8 milljónir króna á hvern landsmann
Vignir
Jónsson
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Landsframleiðsla á mann á Íslandi
er nú meiri en nokkru sinni, eftir
stöðugan hagvöxt á síðustu árum.
Ingólfur Bender, hagfræðingur
Samtaka iðnaðarins, segir lands-
framleiðslu á mann aldrei hafa verið
jafnmikla á Íslandi. Hann telur að-
spurður raunhæft að hún verði
áfram mikil á næstu árum.
„Miðað við hagspár er búist við að
hagvöxtur verði góður í ár og á
næsta ári og jafnvel á þarnæsta ári
líka. Þetta er nokkuð meiri vöxtur en
spáð er í viðskiptalöndum okkar að
meðaltali. Þá er hann umfram fólks-
fjölgun á Íslandi eins og henni er
spáð á tímabilinu. Landsframleiðsla
á mann ætti því að aukast enn frek-
ar,“ segir Ingólfur sem telur fátt
benda til að erfið aðlögun sé fram-
undan í efnahagslífinu.
„Aðlögun mun eiga sér stað. Það
er hins vegar spurning um tímasetn-
ingu og síðan á hvaða forsendum.“
Ingólfur telur þó að til lengri tíma
litið muni gengið aðlagast nýju efna-
hagsumhverfi, þegar hægir á hag-
vexti og hagkerfið fer úr „ofþenslu“.
Framleiðslugetan fullnýtt
„Við erum komin í það ástand sem
vel má kalla ofþenslu. Framleiðslu-
geta hagkerfisins er fullnýtt og gott
betur, enda hagvöxturinn búinn að
vera mikill og vara um langt tímabil.
Vextinum hefur fylgt mikil fjölgun
starfa sem hefur náð niður slakanum
á vinnumarkaði sem myndaðist eftir
efnahagsáfallið 2008. Nú er atvinnu-
leysi komið undir jafnvægisatvinnu-
leysi og það er skortur á vinnuafli í
mörgum greinum sem að hluta er
mætt með auknum innflutningi
vinnuafls,“ segir Ingólfur.
Hann segir viðbúið að hækkun
íbúðaverðs endurspegli þensluna að
hluta en einnig takmarkanir á fram-
boði. Reiknar hann með því að fast-
eignaverð verði áfram hátt. Þótt
framboð kunni að aukast sé eftir-
spurn einnig hratt vaxandi, enda sé
kaupmáttur launa að aukast nokkuð
hratt og fólksfjölgun umtalsverð,
m.a. vegna innflutts vinnuafls. Þeir
kraftar muni halda uppi verðinu.
„Framundan er frekari hækkun
íbúðaverðs og það er eflaust nokkuð
langt í að við sjáum verðlækkun.“
Ásgeir Jónsson, forseti hagfræði-
deildar Háskóla Íslands, segir mikla
aukningu í framleiðni eiga þátt í að
landsframleiðsla á mann hafi aukist
svo mikið. Mikil endurskipulagning
hafi átt sér stað í atvinnulífinu í
kreppunni sem fylgdi hruninu, sem
sé nú að skila sér. Þá hafi vöxtur
ferðaþjónustu skilað miklu til efna-
hagslífsins og gegnt lykilhlutverki í
að landsframleiðsla jókst svo hratt,
án mikillar fjárfestingar og lántöku.
Nýjar greinar þurftu að vaxa
„Til að endurnýja hagvaxtarþrótt
landsins þurftum við nýjar greinar
og það hefur gengið eftir. Ferða-
þjónustan hefur ekki aðeins aukið
útflutningstekjur landsins verulega
heldur hefur hún einnig stækkað
markað á Íslandi fyrir margvíslegar
vörur og þjónustu sem mörg íslensk
fyrirtæki hafa notið góðs af. Þessar
tekjur hafa komið án mikils auka-
kostnaðar. Þá hefur ferðaþjónustan
einnig bætt nýtingu innviða. Endur-
skipulagning efnahagslífsins frá
hruni og stækkun Íslandsmarkaðar
skýrir að mínu viti þann mikla hag-
vöxt sem hefur komið fram án þess
að verðbólga hafi farið af stað. Mig
grunar einnig að Seðlabankinn hafi
vanmetið þá framleiðniaukningu.“
Ásgeir segir aðspurður „ótrúlegt
að þjóðin skuli geta byggt upp nýjan
útflutningsgeira á svo fáum árum“.
„Það var að vísu mikill slaki í upp-
hafi og margir voru án vinnu. Þá er
vert að hafa í huga að kynslóðin sem
er núna á tvítugsaldri er sú stærsta í
Íslandssögunni og hún hefur leitað
mjög mikið í ferðaþjónustu. Loks
höfum við flutt inn mikið af vinnuafli.
Þetta er samt ótrúleg breyting á
stuttum tíma. Við höfum vart séð
annan eins tilflutning á fólki milli at-
vinnugreina síðan í byrjun 20. aldar,
þegar fólk færði sig frá landbúnaði
yfir í aðrar greinar í þéttbýli.“
Þess má loks geta að fjallað er um
hagvöxtinn í Financial Times, með
þeim orðum að hægt hafi á hagvext-
inum á fyrsta árfjórðungi í ár. Það
hafi verið mesti samdráttur milli
fjórðunga síðan árið 2014. Í þessu
samhengi má rifja upp að hagvöxtur
hefur verið umfram flestar spár.
Merki um ofþenslu í hagkerfinu
Ásgeir
Jónsson
Ingólfur
Bender
 Hagfræðingur Samtaka iðnaðarins telur raunhæft að landsframleiðsla á mann verði mikil næstu árin
 Forseti hagfræðideildar HÍ segir með ólíkindum hversu hratt hafi tekist að auka verðmætasköpunina