Morgunblaðið - 17.06.2017, Blaðsíða 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 17. JÚNÍ 2017
BAKSVIÐ
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Með lagabreytingum á stað-
greiðslulögum vorið 2013 og í lög-
um um virðisaukaskatt 2014 fékk
ríkisskattstjóri (RSK) úrræði í
hendur til þess að knýja fram úr-
bætur á grundvelli lokunarheim-
ilda, þegar svört atvinnustarfsemi
á í hlut.
Í júníhefti Tíundar, fréttarits
RSK, er fjallað um tiltölulega nýja
tegund skattaeftirlits embættisins,
vettvangseftirlit RSK, sem hefur
verið í stöðugri þróun frá 2009 og
var stóreflt í ársbyrjun 2016, þeg-
ar eftirlitsmönnum á vettvangi var
fjölgað úr þremur í sjö. Þar kem-
ur fram að tilmæli ríkisskattstjóra
dugi í flestum tilvikum til að knýja
fram úrbætur áður en til stöðv-
unar atvinnurekstrar kemur. Á
árinu 2016 fengu 309 aðilar skrif-
leg fyrstu tilmæli frá ríkisskatt-
stjóra, 84 fengu önnur tilmæli og
starfsemi var stöðvuð í 22 skipti,
eða í 7% þeirra tilvika sem fengu
fyrstu tilmæli.
„Vettvangseftirlit gegnir grund-
vallarhlutverki í að uppgötva frá-
vik í rekstri sem ekki koma fram
við hefðbundið skatteftirlit, þ.e.
frávik sem eru oftar en ekki birt-
ingarmynd þess sem í daglegu tali
er kallað svört atvinnustarfsemi
eins og óskráð starfsemi, óupp-
gefin laun, sala án reikninga, van-
skil á staðgreiðslu og virð-
isaukaskatti,“ segir m.a. í
greininni í Tíund.
Þar kemur fram að eftirlits-
fulltrúar RSK framkvæma eft-
irlitið í tveggja manna teymum og
þeir tilkynna aldrei fyrir fram um
eftirlitsheimsóknir sínar.
Lokað hjá 17 fyrirtækjum
Í töflu sem fylgir greininni í Tí-
und kemur fram að byggingageir-
inn sker sig úr hvað varðar til-
mæli ríkisskattstjóra. Þannig
fengu 93 fyrstu tilmæli eftir vett-
vangseftirlit RSK 2016, 32 fengu
önnur tilmæli og til lokunar kom
hjá 17 og þar af er enn þá lokað
fyrir starfsemi hjá 15 aðilum í
byggingageiranum. Eftir ítrekuð
skrifleg tilmæli ríkisskattstjóra
um úrbætur er RSK heimilt að
láta lögreglu stöðva atvinnurekst-
urinn sem sætir tilmælunum hafi
ekki verið brugðist við tilmæl-
unum með úrbótum.
Um stöðvun atvinnurekstrar
segir m.a. í Tíund: „Stöðvun at-
vinnurekstrar er sterkt inngrip í
starfsemi fyrirtækja og fer þannig
fram að lögregla setur eftir atvik-
um starfsstöðvar, skrifstofur, út-
sölur, tæki og vörur undir innsigli
þar til úrbætur eru gerðar ásamt
því að vísa starfsmönnum af
starfsstöð.“
Brugðust vel við tilmælum
Athygli vekur að vettvangseft-
irlitsmenn RSK gerðu 105 fyrstu
skrifleg tilmæli í fyrra við fyrir-
tæki sem reka gisti- og ferðaþjón-
ustufyrirtæki og 22 önnur tilmæli,
en einungis kom til lokunar einnar
starfsstöðvar, sem hefur nú verið
opnuð á nýjan leik. Atvinnugreinin
virðist þannig hafa brugðist vel
við tilmælum RSK.
Fyrstu tilmæli til fyrirtækja í
verslun og þjónustu voru 57, önn-
ur tilmæli 16 og til lokunar starfs-
stöðva kom í þremur tilvikum, og
enn eru tvö fyrirtækjanna lokuð.
Gott samstarf milli stofnana
Í greininni kemur fram að
starfsmenn vettvangseftirlits RSK
hafi átt í góðu samstarfi við stofn-
anir sem einkum sinni eftirliti með
atvinnugreinum eins og ferðaþjón-
ustu og byggingastarfsemi, sem
eru Vinnumálastofnun, Vinnueft-
irlitið og Alþýðusamband Íslands,
auk lögreglu. Fyrirhugað er að
auka enn samstarf við lögreglu,
t.d. með sameiginlegum heimsókn-
um á byggingarsvæði.
Í greininni kemur fram að hafi
skráð frávik vegna staðgreiðslu
reynst vera 738 í athugasemdum
vettvangseftirlitsins, 307 vegna
virðisaukaskatts og 141 vegna
tekjuskráningar. Búist er við að á
þessu ári fjölgi skráðum frávikum
í tekjuskráningu til muna þar sem
aukin áhersla verði lögð á að
skoða réttmæti tekjuskráningar.
Byggingageirinn svarti sauðurinn
 Vettvangseftirlit ríkisskattstjóra stöðvaði starfsemi 17 byggingafyrirtækja í fyrra og 15 þeirra eru
enn lokuð  Lagabreytingar gera RSK betur kleift að sinna eftirliti með atvinnustarfsemi á vettvangi
Vettvangseftirlit ríkisskattstjóra
Skipting milli starfsgreina 2016
Heimild: RSK/Tíund
25%
7%
20%
39%
6%
Önnur starfsemi 3%
Gisting og
ferðaþjónusta
Veitingastaðir
Verslun
og þjónustaByggingageirinn
Verkstæði og
byggingaþjónusta
Tékklisti RSK
» Meðal þess sem eftirlit RSK
á vettvangi kannar er að skrán-
ing á staðgreiðslu og skil á
greiðslu séu í samræmi við
innsendar skilagreinar.
» Að staðgreiðslu sé skilað
fyrir einstaka starfsmenn.
»Að eigandi reksturs reikni sér
laun í samræmi við reglur RSK.
Að erlendir aðilar, starfs-
mannaleigur og starfsmenn
séu skráðir með réttum hætti.
» Tekjuskráningarkerfi og
notkun þess (reikningar, sjóð-
vélar og sölukerfi) séu eins og
vera ber.
Landspítali og Verandi eru tilnefnd til Umhverfisverðlauna Norðurlanda-
ráðs 2017. Verðlaunin verða afhent 1. nóvember í 23. sinn í Helsinki í Finn-
landi. Verðlaunaféð er rúmlega 5,3 milljónir króna.
Landspítali – háskólasjúkrahús fær tilnefningu vegna minni sóunar og
áherslu á færri einnota hluti, endurvinnslu og matarsóun.Verandi er til-
nefndur fyrir framleiðslu á vönduðum húðvörum og endurnýtingu auð-
linda úr náttúrunni.
Norræn dómnefnd tilnefndi 11 verkefni úr hópi tillagna sem bárust frá
almenningi á Norðurlöndum. Verðlaunin eru veitt norrænu fyrirtæki, ein-
staklingi eða samtökum sem tekist hefur á framúrskarandi hátt að flétta
náttúru- og umhverfissjónarmiðum í starfsemi sína, eða hefur á annan hátt
lagt fram mikilvægan skerf í þágu náttúru og umhverfis.
Landspítali og Verandi tilnefnd til verðlauna
Kvennaheimilið Hallveigarstaðir
fagnar 50 ára afmæli á kvenrétt-
indadaginn 19. júní. Áfanganum
verður fagnað með afmælishátíð á
Hallveigarstöðum, Túngötu 14.
Hátíðin hefst klukkan 16 með
ávarpi Rósar Valdimarsdóttur, for-
manns húsnefndar Hallveigarstaða.
Forseti Íslands, Guðni Th. Jóhann-
esson, flytur kveðju. Afhent verður
gjöf Hallveigarstaða til Veraldar –
húss Vigdísar Finnbogadóttur og
Ragnheiður Gröndal syngur. Veit-
ingar verða á boðstólum og allir
velkomnir.
Hallveigarstaðir eru sjálfs-
eignarstofnun sem rekin er sem
félagsheimli kvennasamtaka á Ís-
landi. Húsráðendur eru Kven-
félagasamband Íslands, Kven-
réttindafélag Íslands og Bandalag
kvenna í Reykjavík. Ýmis önnur fé-
lagasamtök sem m.a. berjast fyrir
kvenréttindum og jafnréttismálum
hafa aðsetur á Hallveigarstöðum:
Mannréttindaskrifstofa Íslands,
Druslubækur og doðrantar, W.O-
.M.E.N. in Iceland – Samtök kvenna
af erlendum uppruna, Félag ein-
stæðra foreldra og Kvennaráð-
gjöfin.
Fagnað á Hallveigar-
stöðum á kvenrétt-
indadaginn 19. júní
Hallveigarstaðir Fagna 50 ára afmæli.
STUTT
Skúli Eggert Þórðarson ríkisskattstjóri segir að tvær at-
vinnugreinar skeri sig úr hvað varðar fjölda tilmæla sem
RSK beinir til þeirra; byggingageirinn og ferðaþjónustan.
„Byggingageirinn er flóknari að því leyti til að hann er
með miklu fleiri undirverktaka,“ segir Skúli Eggert.
Þannig geti verktaki keypt lóð til þess að byggja hús á,
sá ráði síðan undirverktaka til þess að annast ákveðinn
hluta verksins og sá ráði hugsanlega aðra undirverktaka.
„Það eru of mörg dæmi þess að síðasti verktakinn í keðj-
unni skili ekki virðisaukaskatti eða standi skil á stað-
greiðslu. Þá beitum við lokunarúrræðum, með aðstoð lögreglu,“ sagði
Skúli Eggert enn fremur.
Síðasti verktakinn í keðjunni
SKÚLI EGGERT ÞÓRÐARSON RÍKISSKATTSTJÓRI
Skúli Eggert
Þórðarson.
Frá
morgni
líkama
og sál
fyrir alla
fjölskylduna í
þínu
hverfi t i l kvölds
Sími: 411 5000 • www.itr.is
Fyrir
líkama
Laugarnar í Reykjavík