Læknablaðið - 01.01.2017, Blaðsíða 54

54 LÆKNAblaðið 2017/103
Tíðni
munnþurrks
sambærileg við
lyfleysu1,2
Er munnþurrkur umkvörtunarefni
sjúklinga með ofvirka þvagblöðru?
Fyrsti ß3-örvinn við ofvirkri
þvagblöðru1,2
Hefur áhrif á öll aðaleinkenni
ofvirkrar þvagblöðru1,2
Tíðni munnþurrks sambærileg
við lyfleysu1,2
Opnaðu umræðu um
ofvirka þvagblöðru við
þína sjúklinga 
BET-165760-IC
09.2016
Heimildir: 1. Khullar et al. European Urology 63;(2013):283–295. 2. Nitti et al. J Urol 2013;189:1388–1395
Félag almennra lækna (FAL), sem upphaf-
lega var stofnað árið 1971 sem Félag ungra
lækna, hefur á þriðja hundrað félagsmenn
sem gerir það að einu stærsta aðildarfélagi
Læknafélags Íslands. Allir sem hafa lækn-
ingaleyfi en hafa ekki lokið sérgreinanámi
eru sjálfkrafa meðlimir í félaginu, auk
kandídata. Félagið hefur þróast samhliða
breytingum á starfi almennra lækna í
gegnum tíðina. Áður var félagið fyrir unga
lækna, en þá störfuðu læknar skemur
hérlendis eftir útskrift, áður en haldið var
utan í sérnám. Nú hefur framboð sérnáms
á Íslandi aukist og æ fleiri kjósa að verja
lengri tíma hér og eru því mun lengur fé-
lagsmenn FAL og hefur umfang og stærð
félagsins vaxið að sama skapi. Tilgangur
FAL hefur því breyst í tímanna rás en upp-
haflega sneri starfið að læknismenntun,
veitingu sérfræðileyfa og almennri heil-
brigðisþjónustu. Nú er hlutverk félagsins
líkara stéttarfélagi, það er að gæta hags-
muna félagsmanna, meðal annars með
gerð kjarasamninga, tryggja að almenn
réttindi séu virt, stuðla að bættri þjálfun
lækna og einnig að bættri heilsu lands-
manna. Þá hvílir einnig sú ljúfa skylda á
félaginu að tryggja meðlimum vettvang
til að hittast utan vinnu til að létta lund
þeirra og bæta þrek.
Í gegnum tíðina hefur FAL þurft að
berjast fyrir hönd sinna félagsmanna,
oft með dyggri aðstoð Læknafélagsins.
Mætti nefna nokkur dæmi síðustu árin,
til dæmis baráttu FAL þegar lyflæknissvið
Landspítala glímdi við mikla erfiðleika
vegna manneklu, mikils vinnuálags og lé-
legra starfsaðstæðna. Síðan þá hefur margt
breyst til hins betra og í kjölfarið hefur lof-
andi sérnámi í lyflækningum verið hleypt
af stokkunum. Þar áður hóf FAL átak und-
ir heitinu Virðum vinnutímann, en almennir
læknar unnu mikla ólaunaða yfirvinnu.
Þó enn sé nokkuð um ólaunaða yfirvinnu,
sem er ekki ásættanlegt, hefur viðhorfs-
breyting orðið og vöktum verið breytt
þannig að ekki þurfi að vinna launalaust
eins og áður. Þá hafa aðlögunarvaktir
verið teknar upp, en fyrir fáeinum árum
var engin aðlögun í starfi almennra lækna,
heldur mætti viðkomandi á sína fyrstu
vakt algjörlega óundirbúinn, og voru
læknar eina stéttin sem þetta átti við. Enn
teljum við þörf á frekari aðlögun, eink-
um fyrir starfsfólk sem ekki er vant við-
komandi stofnun, enda öryggismál bæði
starfsfólks og sjúklinga. Á síðasta ári var
svo innleidd marklýsing kandídatsársins,
sem lengi hafði verið barist fyrir. Þar eru
gerðar kröfur bæði til heilbrigðisstofn-
ana að uppfylla kröfur um kennslu og
handleiðslu, og kandídata að skila af sér
ákveðnum verkum til að starfsnámið telj-
ist fullnægjandi.
Framundan eru lausir kjarasamningar
og endurbætur í heilbrigðiskerfinu og
áfram þarf að standa vörð um að lág-
marksréttindi og kjarasamningar séu
virtir. Núverandi kjarasamningur gerir ráð
fyrir að launakjör lækna ráðist að hluta
til af þeim verkefnum sem viðkomandi
sinnir umfram starfsskyldu hverju sinni,
til dæmis þróun verkferla og rannsóknar-
starf, og skal endurmeta það árlega með
launaviðtali við yfirmann. Staða almennra
lækna er þannig að þrátt fyrir að margir
sinni aukaverkefnum eru langflestir sem
raða sér í lægstu þrep launatöflunnar og fá
ekki starfið sem þeir sinna metið til launa.
Þá reynist erfitt að fá launaviðtalið sjálft,
sem er forsenda þess að meta vinnufram-
lagið.
Nú eru aðeins fáeinir mánuðir þar
til núgildandi kjarasamningur LÍ renn-
ur út. Við síðustu undirritun var stigið
stórt skref í kjarabót fyrir lækna. Þó eru
almennir læknar enn með lág grunnlaun
miðað við samanburðarstéttir og þær
kjarabætur sem fengust síðast fyrir al-
menna lækna voru hlutfallslega minni en
hjá sérfræðingum. Fyrirhugað er að reyna
að rétta kjör okkar í næstu samningum en
nokkur atriði sem lögð var áhersla á síðast
náðust ekki í gegn.
Ekki er hægt að skrifa pistil um al-
menna lækna og baráttumál þeirra án þess
að minnast á stöðu heilbrigðiskerfisins.
Þar hefur margt verið bætt síðustu misseri
en þó er enn mikið verk óunnið. Áfram-
haldandi erfiðar starfsaðstæður og mikið
álag í starfi hefur áhrif á alla. Viðvarandi
umframnýting legurýma og þan á getu
stofnana gengur ekki til lengdar og býður
upp á mistök í starfi og heilsubrest bæði
starfsfólks og sjúklinga. Að bráðamót-
tökur og legudeildir séu sífellt yfirfullar
eins og um óvenjulegan álagstíma sé að
ræða, sem í rauninni er orðið að venjulegu
ástandi, er með öllu óþolandi. Nú er gerð
áframhaldandi aðhaldskrafa á stofnanir
og fjárheimildir langt undir því sem talið
er að þurfi til að halda í horfinu, hvað þá
að byggja upp eins og nauðsynlegt er.
Þetta gerist á sama tíma og allir stjórn-
málaflokkar hafa lýst yfir mikilvægi þess
að styrkja heilbrigðiskerfið. Helst þetta í
hendur þvert á allt heilbrigðiskerfið, allt
frá heilsugæslu, sem nær ekki að sinna
hlutverki sínu, til hjúkrunarheimila, sem
eru of fá miðað við fyrirsjáanlega aldurs-
þróun þjóðarinnar.
Allir hafa hag af bættu heilbrigðiskerfi.
Komandi kjarasamningar og
endurbætur í heilbrigðiskerfinu
Agnar Hafliði
Andrésson
Formaður Félags
almennra lækna og
í stjórn Læknafélags
Íslands
formadur@fal.is
Frá Félagi almennra lækna
FÉLAG ALMENNRA LÆKNA
FÉLAG ALMENNRA LÆKNA