Læknablaðið - 01.09.2018, Blaðsíða 3

* gáttatif án lokusjúkdóms.
Heimildir: 1. Patel MR, Mahaffey KW, Garg J, et al. Rivaroxaban versus warfarin in non-
valvular atrial fibrillation. N Engl J Med. 2011;365(10):883–91. 2. SmPC fyrir Xarelto.
L.
IS
.M
K
T.
01
.2
01
8.
01
56

Ja
nú
ar
2
01
8
XARD0112 – Bilbo
▼
Staðfest virkni og
öryggi hjá sjúklingum
með gáttatif* og
marga fylgisjúkdóma1
Virkni og öryggi Xarelto til varnar
heilablóðfalli voru sannreynd í
þýði þar sem 87 % sjúklinga voru
með CHADS2-skor milli 3 og 6.1
Vörn gegn heilablóðfalli
með einni töflu á dag2
Hlíðasmára 8
201 Kópavogi
sími 564 4104
Útgefandi
Læknafélag Íslands
Læknafélag Reykjavíkur
Ritstjórn
Magnús Gottfreðsson,
ritstjóri og ábyrgðarmaður
Elsa B. Valsdóttir
Gerður Gröndal
Hannes Hrafnkelsson
Magnús Haraldsson
Sigurbergur Kárason
Þórdís Jóna Hrafnkelsdóttir
Tölfræðilegur ráðgjafi
Thor Aspelund
Ritstjórnarfulltrúi
Védís Skarphéðinsdóttir
vedis@lis.is
Blaðamaður
Hávar Sigurjónsson
havar@lis.is
Auglýsingastjóri og ritari
Esther Ingólfsdóttir
esther@lis.is
Umbrot
Sævar Guðbjörnsson
saevar@lis.is
Upplag
2000
Prentun, bókband
og pökkun
Prenttækni ehf.
Vesturvör 11
200 Kópavogi
Áskrift
14.900,- m. vsk.
Lausasala
1490,- m. vsk.
© Læknablaðið
Læknablaðið áskilur sér rétt til að birta
og geyma efni blaðsins á rafrænu formi,
svo sem á netinu. Blað þetta má eigi
afrita með neinum hætti, hvorki að hluta
né í heild, án leyfis.
Fræðigreinar Læknablaðsins eru skráð-
ar (höfundar, greinarheiti og útdrættir)
í eftirtalda gagnagrunna: Medline
(National Library of Medicine), Science
Citation Index (SciSearch), Journal Cita-
tion Reports/Science Edition, Scopus
og Hirsluna, gagnagrunn Landspítala.
The scientific contents of the Icelandic
Medical Journal are indexed and
abstracted in Medline (National Library
of Medicine), Science Citation Index
(SciSearch), Journal Citation Reports/
Science Edition and Scopus.
ISSN: 0023-7213
LÆKNAblaðið 2018/104 383
Læknablaðið
THE ICELANDIC MEDICAL JOURNAL
www.laeknabladid.is
Læknablaðið hefur fengið Önnu Þorbjörgu Þorgrímsdóttur til að velja og skrifa um kápumyndir
á 104. árgangi blaðsins í tilefni 100 ára afmælis Læknafélags Íslands. Myndirnar tengjast þeim efnum sem
eru í brennidepli afmælisgreina hvers tölublaðs.
Anna er sagnfræðingur og safnafræðingur og fyrrum stjórnandi Lækningaminjasafnsins.
Maður með mönnum
Í voninni býr sú sannfæring mannsins að
draumar geti ræst og að hindranir séu
yfirstíganlegar. Saga læknisfræðinnar
geymir ófá dæmi um einstaklinga sem
eru drifnir áfram af innri sannfæringu
og ögra hinu viðtekna og hafa breytt
hinu ómögulega í hið mögulega. Von-
inni fylgir þráin en líka þrjóskan og
siðareglur og innbyggð íhaldssemi
læknisfræðinnar gegna því vandasama
en mikilvæga hlutverki að styðja við
þrautseigju en hemja fífldirfsku.
Árið 1951 uppgötvaði rússneski
bæklunarlæknirinn Gavriil Ilizarov (1921-
1992) að hægt væri að lengja bein.
Hann þróaði aðferð og tæki (Ilizarov
Apparatus) til að framkvæma lengingar.
Þær fara þannig fram að fyrst er legg-
beinið þríbrotið. Þá er tækið – sem
bæði er spelka sem styður beinið og
þvinga sem togar það í sundur – fest
við útliminn með stálpinnum sem eru
boraðir í gegnum beinin. Ilizarov starfaði
í Kurgan í Austur-Síberíu og næstum
tveir áratugir liðu þar til starfsbræður
hans í Moskvu viðurkenndu aðferðina.
Hróður Ilizarov náði vestur fyrir járn-
tjaldið árið 1980 og ströndum Íslands
ári síðar. Þar kveikti umfjöllun í norsku
vikublaði þá von hjá Helga Óskarssyni
að hann, 13 ára og 114 sm á hæð, gæti
breytt örlögum sínum. Helga dreymdi
um að verða stærri og þrátt fyrir hindr-
anir og áhættu sem íhaldssamari læknar
bentu á, rættist sá draumur.
Með tveimur aðgerðum, á leggjum
og lærleggjum, bættust heilir 40 sm
við hæð Helga. Að auki voru upphand-
leggirnir lengdir. Lengingin sjálf tók um
þrjá mánuði og hver millimetri sem dag-
lega bættist við hæð Helga er varðaður
ólýsanlegum sársauka. Vopn Helga voru
viljastyrkurinn og stuðningur foreldr-
anna sem komu sér líka vel í áralangri
eftirmeðferð sem fór fram bæði ytra og
hér heima.
Tæknin er notuð við flókin beinbrot
og til að rétta afmynduð bein.
Forsíðumyndin er úr einkasafni
Helga, tekin 1983 og birt með hans
leyfi. Þar leikur hann sér, kankvís á
svip, að lengingarpinnum. Ljósmyndari
óþekktur.
Anna Þorbjörg Þorgrímsdóttir
Þann 15. ágúst rann út frestur til að skrá félags-
aðild með atkvæðisrétti í LÍ, en á þeim grunni
er ákvarðaður fulltrúafjöldi aðildarfélaganna
fjögurra á aðalfundi LÍ í haust. Sú breyting
hefur orðið á lögum félagsins að svæðafélögin
og sérgreinafélögin tvö (félög skurð- og bráða-
lækna) sem áður fóru með fulltrúavald sinna
félagsmanna gera það ekki lengur. Aðildarfélög-
in fjögur sem nú eiga fulltrúa á aðalfundinum
2018 eftir skipulags- og lagabreytingar LÍ eru
Félag almennra lækna (FAL), Félag íslenskra
heim ilislækna, (FÍH), Læknafélag Reykjavíkur
(LR) og Félag sjúkrahúslækna (FSL) sem stofnað
var fyrr á þessu ári.
Niðurstaðan varð sú að skráðir félagar í FAL
eru 340 og hafa þeir 17 fulltrúa á aðalfundi LÍ.
FÍH félagsmenn eru 198 og hafa þeir 10 fulltrúa.
LR er stærst aðildarfélaga með 463 félagsmenn og
21 fulltrúa á aðalfundinum. Í FSL eru 374 og 17
fulltrúar. Fjöldi félagsmanna sem skiptist á milli
þessara félaga er í dag 1296 og hefur LÍ aldrei
verið fjölmennara og fulltrúafjöldi á aðalfundi
reiknast nú 65 sem er svipað og verið hefur. Hluti
þessara félagsmanna, eða 158, skiptu atkvæði
sínu á milli tveggja félaga og teljast félagsmenn í
tveimur félögum. Ekkert er því til fyrirstöðu að
eiga félagsaðild í fleiri aðildarfélögum, en aðeins
tvö félög geta skipt með sér atkvæði félagsmanns
til ákvörðunar fulltrúafjölda. Dágóður hópur
félagsmanna, sem áður hafði ekki falið neinu af
núverandi aðildarfélögunum atkvæði sitt, lét ekki
vilja sinn í ljósi að þessu sinni og teljast þeir ekki
með þegar fjöldi fulltrúa aðildarfélaga á aðal-
fundi LÍ 2018 er ákvarðaður. Þeir geta hins vegar
hvenær sem er tilkynnt skrifstofu LÍ hvaða að-
ildarfélagi þeir kjósa að fela atkvæði sitt. Til þess
að sú breyting öðlist gildi fyrir aðalfund LÍ árið
2019 þarf tilkynning að berast LÍ eigi síðar en 15.
desember 2018.
FAL ............. 340 læknar....... 17 fulltrúar á aðalfundi
FÍH .............. 198 læknar ....... 10 fulltrúar á aðalfundi
LR ............... 463 læknar....... 21 fulltrúi á aðalfundi
FSL .............. 374 læknar ....... 17 fulltrúar á aðalfundi
Fjögur félög eru undirstaða LÍ