Læknablaðið - 01.09.2018, Blaðsíða 26

406 LÆKNAblaðið 2018/104
■ ■ ■ Hávar Sigurjónsson
„Læknafélag Íslands var eitt 27 stofnfé-
laga WMA, World Medical Association,
árið 1947 og sagt er frá þeim viðburði
í skemmtilegri grein í Læknablaðinu í
desember það sama ár,“ segir Jón Snædal
sem var forseti samtakanna fyrir áratug
og þekkir starfsemi þeirra til hlítar.
Samtökin munu halda ársfund sinn hér
í Reykjavík dagana 2.- 4. október en auk
hefðbundinna ársfundarstarfa verður
augum sérstaklega beint að siðfræði
læknisfræðinnar. Er gert ráð fyrir allt að
400 þátttakendum og fara fundurinn og
siðfræðimálþingið fram í Hörpu.
„Þetta er í fyrsta skipti í sögu WMA
sem ársfundurinn er haldinn hér á landi
þannig að það er tími til kominn,“ segir
Jón.
Líknarmeðferð og líknardráp
„Á aðalfundinum er yfirleitt tekinn frá
einn dagur til umfjöllunar um afmarkað
efni á sviði læknavísinda en við brydduð-
um upp á nýjung núna þannig að í stað
eins dags fundar efnum við til ráðstefnu
í tvo og hálfan dag um siðfræði læknis-
fræðinnar. Fyrirkomulagið er þannig að
ráðstefnan hefst daginn fyrir aðalfundinn,
heldur síðan áfram daginn eftir þegar
fastanefndir WMA eru að störfum og
henni lýkur svo þriðja daginn sem er
hinn hefðbundni dagur fyrir vísindaum-
fjöllunina. Við ákváðum strax í upphafi
að fjalla um siðfræðileg efni og því var
mjög vel tekið enda er þetta eitt af því
sem samtökin fjalla mest um. Umræðan
verður breiðari en annars hefði verið og
get ég nefnt að töluverðum tíma verður
varið í umfjöllun um lífslokameðferð og
þá ekki síst svokallaða virka lífslokameð-
ferð þar sem veitt er annaðhvort bein eða
óbein aðstoð. Samtökin hafa staðið fyrir
fundum í öllum heimsálfum um þetta efni
undanfarna 18 mánuði og málþingið hér
verður nokkurs konar endapunktur þar
sem greint verður frá því hvað þeir fundir
hafa leitt í ljós.“
Aðspurður segir Jón að bein dánar-
aðstoð sé þegar læknir beinlínis deyðir
sjúkling. „Af 112 aðildarfélögum WMA
er þetta leyft í þremur þeirra og svæðis-
bundið í fáeinum öðrum löndum. Óbein
dánaraðstoð er þegar læknir útvegar efni
sem viðkomandi notar sjálfur og er það
sjálfsvíg með aðstoð læknis. Þetta verð-
ur töluvert til umræðu en það er vert að
leggja áherslu á að einnig verður fjallað
ítarlega um klíníska líknarmeðferð en
þar stöndum við nokkuð framarlega hér á
Íslandi.“
Mörg siðfræðileg álitamál um erfðafræði
„Annað efni sem verður nokkuð áberandi
er erfðafræði en nú er unnið að endur-
skoðun álits WMA á því sviði og vinnu-
hópur samtakanna verður að störfum á
lokuðum fundi og kynnir svo niðurstöður
sínar á opnum fundi á ráðstefnunni.“
Jón segir álitaefni um siðfræði erfða-
fræðinnar innan læknisfræði vera æði
mörg og fjölga eftir því sem greininni
fleygir fram. „Við fjöllum um að hve miklu
leyti á að upplýsa fólk um erfðafræðilegar
niðurstöður sem kannski fást í tengslum
við aðrar og óskyldar rannsóknir og ekki
var spurt um. Annað efni sem hefur verið
mikið í umræðunni hér er hvort rétt sé
að finna fólk og hafa samband við það ef
það er með tiltekin gen eins og til dæmis
BRCA-gen. Þá verður fjallað um hversu
langt eigi að ganga með þeirri tækni sem
nú er að ryðja sér til rúms innan erfða-
læknisfræði þar sem beinlínis er hægt að
gera erfðafræðilegar breytingar á fólki í
læknisfræðilegum tilgangi. Norræna sið-
fræðinefndin verður með tvöfalt málþing
þar sem fjallað verður um fósturerfðafræði
og einnig verður sérstakt málþing um
erfðafræði undir stjórn Reynis Arngríms-
sonar formanns Læknafélags Íslands í
samvinnu við Evrópsk samtök, European
Society of Human Genetics, Public and
Professional Policy Committee.“
Þá verður fjallað um almennari siðfræði
lækna sem byggir á Genfar-heiti lækna og
var endurnýjað fyrir liðlega ári og LÍ hefur
látið þýða og birt í Læknablaðinu. „Hugsan-
lega verður þetta nýr texti í bókinni góðu
Vegleg siðfræðiráðstefna
LÍ og WMA í Hörpu
– Jón Snædal er forseti ráðstefnunnar
WMA heldur ársfund sinn í Reykjavík í október