Læknablaðið - 01.09.2018, Blaðsíða 32

412 LÆKNAblaðið 2018/104
Eflaust er Sigurður Guðmundsson sá
læknir sem hefur haft hvað flesta fing-
ur á púlsi íslenska heilbrigðiskerfisins
undanfarna þrjá áratugi. Hann stendur
senn á sjötugu og skal þá hætta störfum
samkvæmt opinberum reglum þó starfs-
þrekið og eldmóðurinn séu síst minni en
áður.
Eftir að Sigurður lauk sérfræðinámi í
lyflækningum og smitsjúkdómum frá há-
skólasjúkrahúsinu í Madison Wisconsin
árið 1985 réðist hann á Borgarspítala og
síðar Landspítala. Hann var prófessor í
lyflæknisfræði við Háskóla Íslands frá
1989 og gegndi báðum stöðum þar til
hann tók við embætti landlæknis árið
1998. Hann var fyrsti forseti heilbrigðisvís-
indasviðs Háskóla Íslands þar sem sam-
einaðar voru undir einn hatt læknadeild,
hjúkrunarfræðideild, lyfjafræðideild,
sálfræðideild og matvæla- og næringar-
fræðideild. Fimm árum síðar sneri hann
aftur á Landspítala sem sérfræðilæknir á
smitsjúkdómadeild A7.
Að komast á aldur
Sigurður segir undarlegt að vera í fullri
vinnu og með fullt vinnuþrek „ . . . og svo
þegar ákveðin dagsetning rennur upp er
maður bara sendur heim. Ég vil þó taka
fram að mér hefur verið gefinn kostur á
að starfa í hlutastarfi áfram við spítalann,
en það breytir ekki viðhorfi mínu til laga-
klásúlunnar sem kveður á um starfslok
við 70 ára aldur. Það er reyndar svolítið
merkilegt að samtök aldraðra hafi ekki
neinn áhuga á þessu, að fólk geti haldið
áfram að starfa eftir hinn lögboðna eftir-
launaaldur; baráttan gengur út á réttindin
til að fá að hætta og fá réttmæt eftirlaun.
Það er skiljanlegt sjónarmið en fyrir þau
okkar sem telja sig enn hafa eitthvað fram
að færa og aðrir eru sammála því að við
getum það, er þetta sóun á reynslu og
þekkingu sem við tökum þá bara heim
með okkur. Þarna eru mikil verðmæti sem
ætti að vera hægt að nýta með ýmsum
hætti, því þótt sannarlega sé læknisstarf-
ið þannig að færni manns til ákveðinna
verka minnki með aldrinum, getur maður
gefið ýmislegt af sér.
Það er svo útfærsluatriði hvernig hæfni
hvers einstaklings er metin en það er
nokkur tvískinningur fólginn í því að
læknir má alls ekki vinna fram yfir sjötugt
hjá ríkinu, þar sem hann er þó umkringd-
ur samstarfsfólki sem hefur gætur á hon-
um, en læknum leyfist að vera einyrkjar
á stofu út í bæ fram til 76 ára aldurs og
geta svo sótt um framlengingu starfsleyfis
til eins árs í senn þangað til einhverjum
finnst komið nóg.“
Margir horfa til eftirlaunaáranna með
eftirvæntingu því þá geta þeir farið að
snúa sér að áhugamálunum óskiptir.
„Það er alveg rétt og mjög nauðsynlegt
að geta um frjálst höfuð strokið og leikið
sér, en þegar maður hefur samsamast
starfinu að miklu leyti og sjálfsmynd
manns liggur þar og síðan er því skyndi-
lega kippt undan manni, getur lendingin
verið dálítið harkaleg. Þetta ætti að vera
tilefni fyrir samninganefnd Læknafélags
Íslands að hafa með í farteskinu þegar hún
sest næst við samningaborðið.“
Sigurður þarf þó ekki að kvíða aðgerða-
leysi því stjórnendur Landspítala hafa
boðið honum að vera í hlutastarfi áfram á
lyflækningadeildinni þar sem hann hefur
starfað og kemur sú ákvörðun reyndar
í kjölfarið á því að nær 200 læknar og
læknanemar á spítalanum skrifuðu undir
áskorun þess efnis til stjórnenda spítalans.
„Ég er mjög hrærður og jafnframt glað-
ur yfir þessu og það er ánægjulegt að fá að
starfa áfram þó í minna mæli sé en áður.
Lendingin verður óneitanlega mýkri,“ seg-
ir hann léttur í bragði.
Sjálfsmyndin liggur í starfinu
Hann segir lækna í ákveðnum skilningi
upptekna af sjálfum sér og þó það geti
vissulega birst í stórlæti sé það skiljanlegt
því starfið sé þess eðlis. „Við eigum það
til að telja okkur „God ś gift to medicine“
en reyndar eru nú fáir ef nokkrir sem rísa
undir því. Læknisfræðin er þannig að
þó maður sé búinn að vera í bransanum
áratugum saman er maður alltaf að læra
eitthvað nýtt. Það er svo gaman að tala
við læknanemana um hvað þetta sé heill-
andi og gefandi við læknisstarfið. En við
megum samt ekki gleyma auðmýktinni
frammi fyrir læknisfræðinni og hversu
miklu stærri hún er en nokkurt okkar. Það
Alltaf að læra eitthvað nýtt
- segir Sigurður Guðmundsson
sem stendur á tímamótum
■ ■ ■ Hávar Sigurjónsson