Læknablaðið - 01.06.2018, Blaðsíða 31

LÆKNAblaðið 2018/104 303
Ú R P E N N A S T J Ó R N A R M A N N A L Í
Í pistlunum Úr penna
stjórnarmanna LÍ birta þeir
sínar eigin skoðanir en ekki
félagsins.
Reynir Arngrímsson
formaður
Magdalena Ásgeirsdóttir
ritari
Björn Gunnarsson
gjaldkeri
Guðrún Ása Björnsdóttir
Hjalti Már Þórisson
Jóhanna Ósk Jensdóttir
María Soffía
Gottfreðsdóttir
Ólafur Ó. Guðmundsson
Stjórn
Læknafélags
Íslands
Hjalti Már
Þórisson
röntgenlæknir
hjaltimt@landspitali.is
Þessa spurningu fékk ég nýlega frá kollega. Undan-
fari spurningarinnar var afstaða mín til þess hvort
hefja ætti formlegt sérnám í myndgreiningu á
Íslandi. Ég hafði lýst efasemdum um að það væri
endilega heillavænlegt spor að stefna að slíku.
Kolleganum fannst það döpur afstaða. Þó ég hafi
enga formlega aðkomu að kennslu í myndgreiningu
lengur hef ég í gegnum árin sinnt kennslu hjá HÍ og
kennt deildarlæknum á Landspítala og get almennt
sagt að ég hafi áhuga á kennslu. En mér finnst alls
ekki sjálfgefið að til verði íslenskt sérnám í mynd-
greiningu.
Tilhögun við veitingu sérfræðileyfa á Íslandi er að
breytast sem er vel. Það stenst auðvitað enga skoðun
að læknar fái sérfræðileyfi frá Íslandi án þess að hafa
nokkru sinni stigið fæti inn á íslenska heilbrigðis-
stofnun og jafnvel gegn vilja þeirra sem viðkomandi
læknir var í sínu sérnámi hjá. Dæmi hafa verið um
nákvæmlega þetta á síðastliðnum árum. En slíkum
breytingum geta fylgt vankantar. Hætt er við því að
þeir sem lendi á mörkum gamla og nýja fyrirkomu-
lagsins verði mismunað eða skyldurnar sem gerðar
eru til þeirra óljósar. Þess vegna er gríðarlega mikil-
vægt að slíkar breytingar séu settar fram tímanlega
þannig að þeir sem málið snertir hafi ráðrúm til að
bregðast við. Og auðvita þarf að horfa í kringum
sig og athuga hvað aðrar þjóðir eru að gera þar sem
viðbrögð þeirra geta að sjálfsögðu haft mikil áhrif á
okkur hér á litla Íslandi.
Eins og ég skil málið er staðan sem blasir við
þessi: samkvæmt tilmælum frá ESA munu íslensk
heilbrigðisyfirvöld eingöngu veita lækni sérfræði-
viðurkenningu ef viðkomandi hefur stundað nám
sitt að fullu á Íslandi eða á vegum íslenskra stofn-
anna, það er að sérnámið hafi farið fram hér, nema
viðkomandi læknir hafi þegar fengið sérfræðiviður-
kenningu frá öðru landi. Þetta þýðir í framkvæmd að
íslensk yfirvöld munu eingöngu veita sérfræðileyfi í
geðlækningum og heimilislækningum þar sem það
eru einu sérgreinarnar sem eru með fullt viðurkennt
sérnám á Íslandi. Þetta er auðvitað talsverð breyting.
Hingað til hefur það verið býsna algengt að stunda
sérnám erlendis en sækja um sérfræðiviðurkenningu
á Íslandi á grundvelli reglugerðar þar að lútandi.
Viðbrögðin við þessari breytingu hjá mörgum virð-
ast hallast að því að rétt sé að fjölga þeim greinum
sem hægt er að nema að fullu hér á Íslandi. Og þar
með erum við kominn að upphaflegu spurningunni.
Af hverju er ég það metnaðarlaus að vilja ekki setja
upp sérnám í myndgreiningu á Íslandi?
Svar mitt er einfalt. Vegna þess að við höfum ekki
sjúklingafjöldan eða almenna burði til að gera það
nægilega vel. Það dugir ekki að hafa örfáa aðila sem
eru tilbúnir að vinna sjálfboðavinnu við að setja
upp slíkt nám. Það þarf deild sem er fjármögnuð
og mönnuð með það að leiðarljósi að þar sé hægt
að kenna unglæknum fagið. Það er ekki sérverkefni
kennslustjóra eða nokkura mentora. Það er verkefni
allrar deildarinnar. Ef fjármögnunin og umgjörðin
tekur ekki tillit til þessa verður útkoman ekki nægi-
lega góð. Nú ætla ég ekkert að fullyrða um aðrar
sérgreina sem vinna hörðum höndum að því að setja
upp sérnám. Það verður hver að meta stöðuna fyrir
sig. Ég veit að sú vinna er leidd áfram af eldhugum
sem fórna miklu fyrir þetta verkefni og ég viður-
kenni fúslega að ég dáist að mörgu leyti að frum-
kvöðlastarfinu.
Íslenskir læknar sækja sérnám sitt víða. Það er að
mínu mati einn megin styrkur íslenska heilbrigð-
iskerfisins. Eftir sérnám erlendis koma sérfræðingar
til Íslands og bera með sér nýjustu strauma utan
úr heimi. Þeir hitta þar fyrir kollega með ólíkan
bakgrunn en þeirra eigin og taka kannski líka eftir
ólíkum vinnubrögðum en úr þessu verður til sam-
bræðsla sem ég tel að gefi góða útkomu. Hætt er við
því að þetta breytist ef flestir eða allir í ákveðnum
greinum sækja nám sitt á sama stað, óháð því hversu
vel það nám tekst til. Það er styrkur í fjölbreytileik-
anum. Svo má heldur ekki gleyma því hversu miklu
slíkar breytingar gætu breytt fyrir stofnanir kerf-
isins. Unglæknar í sérnámi eru gríðarlega mikil-
vægur starfskraftur. En þar myndast líka ákveðinn
átakapóll. Ef stofnanir landsins eru orðnar háðar
vinnukrafti í sérnámi, verður þá nægilegt aðhald
með gæðum? Verður það raunhæfur möguleiki
að sérnámsstöður hverfi ef gæði námsins eru ekki
næganlega góð? Verður óháður alvaldur eftirlitsað-
ili? Þetta eru atriðin sem að mínu mati gera það að
verkum að íslenskt sérnám í myndgreingu sé ekki
fýsilegur kostur. Mér finnst það ekki metnaðarleysi,
heldur þvert á móti.
Af hverju svona metnaðarlaus?
www.lis.is
Fjölskyldu- og
styrktarsjóður lækna
Fjölskyldu- og styrktarsjóður LÍ (FOSL) var stofnaður árið 2001. 
Upp haflegi tilgangur sjóðsins var að greiða fæðingarstyrki en í dag
greiðir hann marga mikilvæga styrki m.a. vegna tekjumissis í tengslum
við veikindi, útfararstyrki og fæðingarstyrki.
ST YRKIR SJÓÐSINS ERU:
• FÆÐINGARSTYRKUR
• VEIKINDASTYRKUR
• ENDURHÆFINGARSTYRKUR
• GLASAFRJÓVGUNARSTYRKUR
• STYRKUR FYRIR HEYRNARTÆKI
• STYRKUR FYRIR SÁLFRÆÐIAÐSTOÐ
• ÚTFARARSTYRKUR
• EINGREIÐSLUSTYRKUR

Læknar sem starfa hjá hinu opinbera  eiga
rétt á styrk úr sjóðnum en þeir sem stunda
sjálfstæðan rekstur  verða að velja sjálfir
að sækja um aðild að FOSL á vefsíðu
Læknafélagsins.
KYNNTU ÞÉR RÉTTINDI ÞÍN