Læknablaðið - 01.06.2018, Blaðsíða 34

306 LÆKNAblaðið 2018/104
Hvaða kröfur muntu setja á oddinn fyrir
hönd sjálfstætt starfandi lækna?
Í fyrsta lagi vil ég stórauka nýliðun
í læknastéttinni. Hún er úrslitaatriði
fyrir framþróun í heilbrigðiskerfinu. Sú
fáheyrða aðgerð yfirvalda að stöðva ný-
liðun sérfræðilækna með lokun á ramma-
samningi Sjúkratrygginga Íslands undan-
farin tvö ár og brjóta þannig saminginn
er óþolandi og hættuleg. Læknisfræðin er
þekkingariðnaður og þar er lífsnauðsyn-
legt að fá heim unga lækna með ferska
þekkingu erlendis frá.
Í öðru lagi geri ég skýlausa kröfu á
heilbrigðisyfirvöld að þau standi við gerða
samninga og vandi stjórnsýsluna. Á því
hefur verið mikill misbrestur undanfarin
misseri. Það rýrir traust á ríkisvaldinu og
stjórnsýslunni og er ekki til þess fallið að
stuðla að framþróun.
Í þriðja lagi snýst vinnan auðvitað um
kjör stofulækna og ekki síst núna þegar
samningar við SÍ verða lausir um næstu
áramót. Stofureksturinn hefur ekki farið
varhluta af kostnaðarhækkunum á hús-
næði, launum og aðföngum. Þá hafa kröf-
ur aukist um skráningu, persónuvernd
og upplýsingaöryggi svo rekstrarkostnað-
urinn hefur hækkað. Það er langt í frá að
þeirri útgjaldaaukningu sé sýndur skiln-
ingur í greiðslum ríkisins fyrir þjónustuna
og við það verður auðvitað ekki unað til
langframa.
Ég vil í fjórða lagi ítreka að LR vill gæta
hagsmuna þess hóps lækna sem starfar
bæði í sjálfstæðum rekstri og að hluta á
spítala eða heilbrigðisstofnun. Þessi hópur
á ekki einsamall að þurfa að vera með
hagsmuni í tveimur félögum. Ég ætla að
beita mér fyrir því að LR verði málsvari
hlutavinnulækna, sem það vilja, í góðri
samvinnu við hin aðildarfélögin og LÍ.
LR mun áfram berjast fyrir því að í
heilbrigðiskerfinu okkar verði fjölbreytt
rekstarform sem gefur nauðsynlegan
sveigjanleika til að ná hagkvæmni og bæta
þjónustu. Sveigjanleikinn mun einnig
tryggja gott aðgengi, hagstætt verð og
mikil gæði sem við ætlum að sýna fram
á með almennri skráningu gæðavísa í
starfseminni. Vinnan við þetta er hafin á
vegum LR og þeirra 24 sérgreina sem eru
á samningi við SÍ. LR skilgreinir almenna
gæðavísa en sérgreinar og undirsérgreinar
velja gæðavísa varðandi klíníska hlutann í
hverri grein.
Ég tel að það sé mikilvægt að tryggja
símenntun sérfræðilækna í sjálfstæðum
rekstri enn frekar og skráningu hennar.
LR vill sækja aukin réttindi á símenntun
fyrir LR-félaga og jafna aðstöðumun í
þessu gagnvart ríkisreknum stofnunum.
Símenntun og skráning hennar verður
hluti af þeim gæðavísum sem við vinnum
nú að og verður í framtíðinni eðlilegur
hluti af rekstri sjálfstætt starfandi lækna.
Þjónusta sjálfstætt starfandi sérfræði-
lækna er óumdeildur hluti hins opinbera
heilbrigðiskerfis enda fjármagnað að 70-
80% með fjárframlögum ríkisins. Við telj-
um jafnvel að kalla megi Sjúkratryggingar
Íslands „Tíundu heilbrigðisstofnunina“,
og hún er reyndar þá sú næststærsta hér
á landi, með allan þann fjölda lækna sem
veita þjónustu á hennar vegum. Við teljum
líka að þessi þjónusta sérfræðilækna hafi
bjargað íslensku heilbrigðiskerfi í krepp-
unni þegar SÍ og læknar þeirra höfðu sem
betur fer tök á að taka við auknu álagi
sem kom til með sparnaði á spítölum og
heilsugæslu sem leiddi til samdráttar í
þjónustunni þar.
Þeim 500.000 heimsóknum sem sér-
fræðilæknar taka á móti á hverju ári
verður ekki beint annað án mikils undir-
búnings. Ef slíkt stæði til þarf fyrst að
byggja upp kerfi sem á að taka við. Það
lýsir alvarlegum skorti á þekkingu á heil-
brigðiskerfinu að telja að heilsugæslan
og spítalarnir geti sinnt þessari þjónustu
með einfaldri pólitískri ákvörðun eða einu
pennastriki.
Ég ætla að tryggja sjálfstætt starfandi
sérfræðilæknum þann sess í umræðunni
sem þeir eiga skilið og að störf þeirra verði
metin að verðleikum. Við erum að veita
afar vandaða þjónustu, gott aðgengi sjúk-
linga, lágt verð og mikil gæði. Þjónustan
er mun ódýrari en á ríkisreknu heilsugæsl-
unni og á sjúkrahúsunum. Þannig er fullt
verð til ósjúkratryggðra (til dæmis ferða-
manna) á stofu hjá lyflækni, 8600 kr., en
koma til læknis á heilsugæslu kostar 9600
kr og til lyflæknis á göngudeild spítala
13.200 kr.
Í stofurekstrinum er alveg ljóst hvað
hlutirnir kosta, reikninga verður að
borga og tekjur að duga fyrir útgjöldum.
Reksturinn þarf því að vera góður og allar
tölulegar upplýsingar um kostnað liggja
nákvæmlega fyrir, sem er nokkuð sem
virðist erfiðara í ríkisrekstrinum. Með al-
mennri gæðaskráningu verða stofulæknar
þar að auki í fararbroddi með skráningu
bæði árangurs og kostnaðar sem gerir
okkur kleift að bera saman kostnað og
gæði þjónustunnar. Þann samanburð
hræðumst við ekki.
Umræðan um sérfræðiþjónustuna hef-
ur einkennst af vanþekkingu, og á köflum
verið ósanngjörn. Staðreyndin er sú að við
erum mikilvægur og vinsæll hluti hinnar
opinberu heilbrigðisþjónustu.
Sem dæmi um rangfærslur heyrist oft
að það sé engin teymisvinna eða þverfag-
leg samvinna á stofum, þar sitji læknar
einangraðir frá öðrum heilbrigðisstéttum.
Það er einfaldlega rangt. Gott dæmi er
starfsemi bæklunarlækna þar sem þeir,
röntgenlæknar, geislafræðingar, hjúkr-
unarfræðingar, sjúkraliðar, sjúkraþjálfar
og fleiri vinna saman undir einu þaki.
Svipaða samvinnu má sjá víðar. Hins
vegar hafa samningar okkar vegna tregðu
SÍ við að taka upp nýjungar ekki auðveld-
að svona samstarf en þar eru mikil og aug-
ljós tækifæri fólgin.
Það eru líka tækifæri í því að taka upp
ný læknisverk, þjónustu við landsbyggð-
ina, átaki í fjarlækningum og menntun
heilbrigðisstétta á stofunum okkar.
Margir læknar eru í hlutastarfi á stofnun
og að hluta á einkastofum. Finnst þér það fyrir-
komulag eðlilegt?
Ef horft er á þetta út frá því sem er
mikilvægast, frá sjónarhóli sjúklingsins,
er þetta gott fyrirkomulag. Hann getur
hitt sama sérfræðing fyrir, í og eftir að-
gerð, samfella sem flestum sjúklingum
þykir eftirsóknarverð. Þetta fyrirkomulag
hefur líka mótast af þörfum spítalanna.
Það hentar vel að hafa fleiri hausa til að
manna vaktir en að ráða fleiri í fullt starf,
enda ekki endilega þörf fyrir alla þá lækna
á dagvinnutíma. Íslenska kerfið hefur
vaxið svona fram vegna smæðar kerfis-
ins, mannfæðar og fleiri þátta og ekki að
ástæðulausu.
Í dag er hægt að gera meira af flóknum
verkum utan spítalanna vegna tækni-
framfara og stofustarfsemin krefst meiri
þekkingar og sérhæfingar. Þess vegna er
eftirsóknarvert að hafa lækna á stofunum
sem vinna líka á spítölunum, taka þar
vaktir og halda sér í fullri þjálfun við að
gera stórar og flóknar aðgerðir. Það tryggir
að þekking og vinnulag berst á milli
Eliquis (apixaban) 2,5 mg og 5 mg filmuhúðaðar töflur.
Ábendingar: Eliquis 2,5 mg: Forvörn gegn bláæðasegareki (VTE) hjá fullorðnum sjúklingum sem hafa gengist undir valfrjáls mjaðmarliðskipti eða hnéliðskipti.
Eliquis 2,5 mg og 5 mg: Forvörn gegn heilaslagi og segareki í slagæð hjá fullorðnum sjúklingum með gáttatif sem ekki tengist hjartalokusjúkdómum (non-
valvular atrial fibrillation, NVAF) ásamt einum eða fleiri áhættuþáttum, svo sem sögu um heilaslag eða tímabundna blóðþurrð í heila (transient ischaemic
attack, TIA), aldur ≥ 75 ára, háþrýstingi, sykursýki eða hjartabilun með einkennum (NYHA flokkur ≥ II). Meðferð við segamyndun í djúplægum bláæðum (DVT) og
lungnasegareki (PE), og forvörn gegn endurtekinni segamyndun í djúplægum bláæðum og lungnasegareki hjá fullorðnum. Frábendingar: Ofnæmi fyrir virka efninu
eða einhverju hjálparefnanna. Virk blæðing sem hefur klíníska þýðingu. Lifrarsjúkdómar sem fylgir blóðstorkukvilli og blæðingarhætta sem hefur klíníska þýðingu.
Vefjaskemmdir eða kvillar ef það er talið vera áhættuþáttur fyrir verulegri blæðingarhættu. Þar með talið nýlegur eða virkur sárasjúkdómur í meltingarvegi, illkynja
æxli með mikilli blæðingarhættu, nýlegir áverkar á heila eða mænu, nýleg skurðaðgerð á heila, mænu eða auga, nýleg innankúpublæðing, æðahnútar í vélinda
eða grunur um slíkt, slagæða- og bláæðatenging, æðagúlar eða meiriháttar óeðlilegar æðar í mænu eða heila. Samhliða meðferð með öðru segavarnarlyfi, t.d.
ósundurgreint (unfractionated) heparín, létt (low molecular weight) heparín (enoxaparin, dalteparin, o.s.frv.), heparín afleiður (fondaparinux, o.s.frv.), segavarnarlyf
til inntöku (warfarín, rivaroxaban, dabigatran, o.s.frv.), nema í þeim sérstöku tilvikum þegar skipt er um meðferð með segavarnarlyfjum eða ef ósundurgreint
heparín er gefið í skömmtum sem duga til að viðhalda opnum æðalegg í miðlægri bláæð eða slagæð.
Upplýsingar um aukaverkanir, milliverkanir, varnaðarorð og önnur mikilvæg atriði má nálgast í sérlyfjaskrá – www.serlyfjaskra.is.
Markaðsleyfishafi: Bristol-Myers Squibb/Pfizer EEIG.
Pakkningastærðir og verð 1. desember 2017: 2,5 mg 60 stk.: 11.585 kr., 2,5 mg 168 stk.: 31.844 kr., 5 mg 14 stk.: 4.021 kr., 5 mg 100 stk.: 19.071 kr., 5 mg 168 stk.:
31.844 kr. Afgreiðslutilhögun: R. Greiðsluþátttaka: G.
Samantekt á eiginleikum lyfs (SmPC) dags. 4. desember 2017.
Sá sem ávísar lyfinu þarf að hafa kynnt sér fræðsluefni (RMP) fyrir lyfið og afhent sjúklingi tiltekið fræðsluefni ætlað sjúklingum (öryggisspjald fyrir sjúklinga) áður
en notkun lyfsins hefst. Ef óskað er eftir fræðsluefni eða frekari upplýsingum má hafa samband við umboðsaðila: Icepharma hf., Lynghálsi 13, 110 Reykjavík, sími
540 8000.