Skírnir - 01.09.2005, Blaðsíða 98

Maðurinn tekur síðan til starfa í þágu soðflagðsins og nýtur vinnu
sinnar til fulls um tíma við að stela mjólkurflöskum að næturlagi
upp á prósentur. Hann vex í áliti fyrir dugnað sinn svo að soð-
flagðið hvetur hann til að fara á fund sem áheyrnarfulltrúi í félagi
hirðumanna í þinghúsinu (sem raunar minnir óneitanlega á Al-
þingi Íslendinga) sem hefur einkunnarorðin: STÉTT MEÐ
STÉTT. Þessi orð skilur hann ekki en annar áheyrnarfulltrúi skýr-
ir þetta fyrir honum:
Hér í Stofnuninni hafa það ég veit aldrei verið nema tvær stéttir: þeir sem
eiga og þeir sem hirða það sem aðrir eiga. Stétt með stétt þýðir, að ef þú
vinnur fyrir kaupi, áttu að standa með þeim sem hirða kaupið þitt. Er
maðurinn ókunnugur, kannski túristi? (104)
Maðurinn brýst síðan undan ægivaldi soðflagðsins, fer að vinna
upp á eigin spýtur og heldur að hann megi njóta persónufrelsisins
umtalaða en honum er ekki ætlað að komast í hóp „löglegra hirðu-
manna“, þ.e. ræningjanna sem hirða afraksturinn af vinnu annarra.
Stofnunin tekur að hafa afskipti af óæskilegu einstaklingsframtaki
hans og skipar honum sérmenntaðan milligöngumann sem er full-
trúi hinnar dauða handar kerfisins. Framtak mannsins er þó í sjálfu
sér lofsvert og fellur að þjóðfélagsgerðinni en Stofnunin kærir sig
samt ekki um að hennar skorðum sé ekki hlýtt í einu og öllu. Þetta
er aðeins saklaust hliðarspor sem unnt er að fyrirgefa og líta á með
velvilja. Eftirleiðis megi hann þó aðeins hirða takmarkaðan fjölda
af mjólkurflöskum á hverri nóttu eftir reglum sem Stofnunin
ákveður. Hann fær meira að segja tölu eins og aðrir þegnar. Að
öðru leyti var honum ekki refsað umfram þá frelsisskerðingu bak
við lás og slá sem rannsókn málsins hafði í för með sér um tíma.
Við þessa takmörkun á starfsumsvifum missir maðurinn smám
saman áhuga á löglegri vinnu sinni við að stela mjólkurflöskum.
Hann leggst út og segir sig úr lögum við Stofnunina. Hann hefur
gert uppreisn og ofurselt sig frelsi sínu til að haga lífi sínu að eig-
in vild. Hann axlar m.ö.o. hina existensíalísku byrði og segir nei
eins og sannur uppreisnarmaður.28 Þar með hefur maðurinn
bragi halldórsson328 skírnir
28 Neitun mannsins er í samræmi við hugmyndir Camus um sannan uppreisnar-
mann: „Í hverju felst uppreisn mannsins? Hún felst í því að hann segir nei.“
Skírnir haust 05 RÉTTUR 23.11.2005 13:53 Page 328