Skírnir - 01.09.2015, Page 155

455alþjóðleg mannréttindi
leg og efnahagsleg réttindi mestu skipta. Í fyrrnefnda hópnum voru
einkum fulltrúar borgaralegra stjórnmálskoðana. Í þeim síðarnefnda
voru vinstri menn og talsmenn alþýðulýðveldanna í Austur-
Evrópu. Þessi klofningur birtist raunar í því að mannréttindanefndin
samdi tvo samninga til viðbótar við yfirlýsinguna. Annar er Al -
þjóða samningur um borgaraleg og stjórnmálaleg réttindi. Hinn er
Alþjóðasamningur um efnahagsleg, félagsleg og menningarleg rétt-
indi. Eins og áður er getið öðluðust þessir tveir samningar ekki gildi
fyrr en 1976.
Jacques Maritain ritaði inngang að bókinni og sagði þar meðal
annars að þó margir væru sammála um að rétt væri að tilgreina rétt-
indi sem tryggja bæri öllum mönnum væri ekkert samkomulag um
hvaða rök réttlætti þau (Maritain 1949). Í stuttu máli var staðan sú
að það var hvorki samkomulag um hvaða réttindi skyldi telja til
mannréttinda né á hvaða forsendum skyldi ákvarða hvaða réttindi
tilheyrðu öllum jarðarbúum.
Annað greinasafn, sem ritstýrt var af David Daiches Raphael og
kom út 1967, gefur líka innsýn í hugmyndir fræðimanna um mann-
réttindi áður en umskiptin sem Moyn lýsir urðu á áttunda ára-
tugnum. Þessi bók er safn erinda frá ráðstefnu sem haldin var 1964.
Af henni má ráða að þá hafi heimspekileg umræða um mannréttindi
einkum snúist um túlkun á ritum frá sautjándu öld eftir Thomas
Hobbes og John Locke. Einn af þekktari höfundum sem á grein í
þessari bók er kanadíski stjórnmálafræðingurinn Crawford B.
Macpherson (1967) sem benti á að kenningar Hobbes og Locke
dygðu ekki lengur en það væri ekki komin fram nein önnur heim-
spekileg greinargerð fyrir mannréttindum. Hann bætti því við að
stjórnspekikenningar Rousseau og Marx sem höfnuðu náttúrurétti
væru líka ófullnægjandi og það væri ekki til nein heimspeki sem
rúmaði skynsamleg rök fyrir mannréttindum.
Sú heimspeki sem Macpherson kallaði eftir á ráðstefnu 1964 var
lítt eða ekki komin fram, en hún var handan við hornið. Í greinasafni
sem David Lyons ritstýrði og út kom 1979 skrifuðu nokkrir af
fremstu siðfræðingum í hinum enskumælandi heimi um siðferðileg
réttindi og færðu sín eigin rök fyrir mikilvægi þeirra. Greinarnar
eru ekki athugasemdir við skrif frá fyrri öldum eins og mest ber á í
skírnir
Skírnir Haust 2015 NOTA ÞESSA.qxp_Layout 1 19.10.2015 10:51 Page 455