Orð og tunga - 08.07.2019, Blaðsíða 122

Orð og tunga - 08.07.2019, Blaðsíða 122
110 Orð og tunga á aldrinum 15–81 árs (á árinu), 275 konum og 79 körlum. Nýyrðamyndun og -notkun geta leikið stórt hlutverk í því hversu vel gengur að þýða ýmiss konar hugbúnað á íslensku, hvort sem um er að ræða hugbúnað sem byggir á myndrænu/skrifl egu viðmóti eða raddstýringu, og ekki síður í því hvort þær þýðingar séu nothæfar og/ eða teknar fram yfi r ensku. Í þessu samhengi eru það kannski helst viðhorf málhafa gagnvart myndun og notkun nýyrða sem skipta máli því ef viljinn til að nota slíkar þýðingar er lítill sem enginn, óháð því hvaða ástæða liggur að baki, er markmiðinu með þýðingunni varla náð. Því beindist hluti af rannsókninni að viðhorfum Íslendinga gagn- vart sambýli íslensku og ensku í stafrænum heimi og þar á meðal voru tvær spurningar sem sneru að nýyrðum og nýyrðanotkun en þær liggja til grundvallar þessari grein. Fyrri spurningin var hluti af svokallaðri viðhorfsspurningu þar sem þátttakendur voru beðnir um að meta hversu sammála eða ósam mála þeir væru tilteknum staðhæfingum. Ein staðhæfi nganna tengd ist nýyrðamyndun sérstaklega, staðhæfi ngin „það á að búa til ný íslensk orð í staðinn fyrir ensku orðin sem koma inn í málið“, og er hún til umfjöllunar hér.6 Svarmöguleikar voru sett ir fram á fi mm stiga kvarða, frá „mjög ósammála“ upp í „mjög sammála“ auk val- mögu leikans „vil ekki svara“. Í seinni spurningunni voru tekin fyrir ellefu fyrirbæri sem eru, a.m.k. í einhverri merkingu, tengd tækni og tölvum. Fyrir hvert fyrirbæri var sett upp tveggja orða par þar sem fyrra orðið er íslenskt nýyrði yfi r þett a tiltekna fyrirbæri og það seinna sambærilegt aðkomuorð.7 Í þeim tilvikum þar sem fl eiri en eitt orð komu til greina var reynt eft ir fremsta megni að velja það sem virðist algengast í íslensku málsamfélagi. Þá var litið til ýmissa orðabóka (Íslensk orðabók 2007, e.d.; Íslensk samheitaorðabók 2012, e.d.; Slangurorðabókin e.d.), ýmissa málheilda (Ritmálssafn Orðabókar Há- skólans, Steinþór Steingrímsson o.fl . 2018) og gagnasafna sem að- gengi leg eru á vefsíðunni málið.is auk þess sem stuðst var við óform- lega leit á netinu. Þegar kom að vali á fyrirbærum var horft til þess að blanda saman nýrri og eldri tækni um leið og þess var gætt að sem kom síðast fyrir og líklegt að viðkomandi hafi verið búinn að svara flestum, ef ekki öllum, spurningum fram að því. 6 Aðrar staðhæfingar úr sömu viðhorfsspurningu tengjast ekki beint efni greinar- innar og eru því ekki til umfjöllunar. 7 Í rannsókninni var talað um „enska heitið“ en líkt og ritrýnir benti rétt ilega á á það varla við um orð sem notuð eru í íslensku samhengi. Þá á hugtakið „aðkomuorð“ frekar við, orð sem kemur úr öðru máli en er notað í íslensku. tunga_21.indb 110 19.6.2019 16:56:08
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188

x

Orð og tunga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Orð og tunga
https://timarit.is/publication/1210

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.