Orð og tunga - 08.07.2019, Blaðsíða 136

124 Orð og tunga
þó að varla sé hægt að færa sönnur á eitt né neitt í þessu samhengi
virðast ýmsir þætt ir líklegir til að hafa áhrif á lífslíkur og vinsældir
nýyrða, s.s. magn og vett vangur sýnileika og það hversu snemma þau
koma inn í málið.
Þegar niðurstöður eru flokkaðar eftir aldri sést einnig skýr munur
á aldurshópum varðandi skiptingu í veika og sterka afstöðu. Þannig
eru þátttakendur yngsta aldurshópsins yfi rleitt líklegastir til að taka
sterka afstöðu með enska orðinu og þátt takendur elsta aldurshópsins
líklegastir til að taka sterka afstöðu með íslenska orðinu. Greina má
tvö meginmynstur í niðurstöðunum þó að nokkur orðapör standi utan
þeirra. Annars vegar hneigjast allir aldurshópar í sömu átt (þ.e.a.s.
annað hvort að íslenska nýyrðinu eða samsvarandi aðkomuorði) en
þó þannig að súlan í átt að ensku er lengst hjá yngsta aldurshópnum
og súlan í átt að íslensku lengst hjá elsta aldurshópnum. Hins veg-
ar eru nokkur dæmi um að elsti aldurshópurinn taki nokkuð sterka
afstöðu með íslensku á sama tíma og yngsti aldurshópurinn tek ur
með sambærilegum hætt i sterka afstöðu með ensku en þriðji aldurs-
hópurinn lendir þar á milli. Mögulega er um að ræða aldursbundna
tilhneigingu til að nota aðkomuorð og þá munu þessir þátt takendur
líklega taka upp íslensku nýyrðin þegar fram líða stundir. Líklega þarf
meiri áhyggjur að hafa af því ef þetta reynist vísir að málbreytingu í
þá átt að enska heitið/aðkomuorðið taki alveg yfi r íslenska nýyrðið
þegar þessi kynslóð vex úr grasi.
Jákvætt viðhorf gagnvart nýyrðamyndun, yfi rburðir meirihluta
þeirra íslensku nýyrða sem athuguð voru gagnvart samsvarandi að-
komu orðum og sú tilhneiging þátt takenda til að taka frekar sterka
afstöðu með íslensku, ef þeir á annað borð nota íslenska nýyrðið,
benda þó til jákvæðs viðhorfs gagnvart íslensku og styrkja án efa
lífvænleika íslenskrar tungu. Þátt takendur virðast tilbúnir til að taka
íslenskum nýyrðum opnum örmum ef ákveðnum skilyrðum er mætt
og því má telja mikilvægt að efl a bæði hraða nýyrðamyndunar og
útbreiðslu íslenskra nýyrða.
Heimildir
Apple. 2007. Apple reinvents the phone with iPhone. htt ps://www.apple.
com/newsroom/2007/01/09Apple-Reinvents-the-Phone-with-iPhone/
(apríl 2019).
Ari Páll Kristinsson. 2017. Málheimar: Sitt hvað um málstefnu og málnotkun.
Reykja vík: Háskólaútgáfan.
tunga_21.indb 124 19.6.2019 16:56:12